MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

Đằng sau những con số và kinh tế Việt Nam hai màu sáng và xám

Vâng, bức tranh kinh tế Việt Nam hiện tại có hai màu sáng và xám, làm cho khá nhiều người băn khoăn: liệu kinh tế Việt Nam đang tốt hay đang có điềm gì đó bất ổn chăng.

MÀU XÁM

Chỉ trong hai tháng đầu năm 2025, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lên đến 67.034, trong khi đó số doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động là 49.800 (Rất nhiều người nhẩm ra là số doanh nghiệp bị giảm là 17.234). Đây là những con số lớn đến bất thường.

Số mặt bằng cho thuê trên các con phố trung tâm Hà Nội, TP Hồ Chí Minh bị trả lại, bị ế ẩm kéo dài đã lâu, không hề có dấu hiệu cải thiện.

MÀU SÁNG

Đây là các số liệu kinh tế trong hai tháng đầu năm 2025 rất đáng vui:

1/ Thu ngân sách nhà nước (Thu NSNN) đạt 499.800 tỷ đồng, tăng trưởng 25.4% (cao hơn 3 lần tăng trưởng GDP). Đặc biệt thu NSNN của Hà Nội đạt 185.700 tỷ đồng, tăng trưởng 63.1%, của Hải Phòng tăng trưởng 48.46%. Thu NSNN đạt 1/4 kế hoạch năm, trong khi mới đi được có 1/6 chặng đường của năm, quả là một kết quả rất đáng khích lệ.

2/ Du khách quốc tế đạt xấp xỉ 4 triệu lượt, tăng trưởng 30.2%.

3/ Đầu tư FDI đăng ký đạt 6.9 tỷ USD, tăng trưởng 35.5%, đầu tư của nhà nước đạt 73.200 tỷ, tăng trưởng 21.7%.

4/ Xuất nhập khẩu đạt 127.7 tỷ USD, tăng trưởng 12%.

5/ Tổng bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng tăng trưởng 9.4%

Cả 5 chỉ tiêu SÁNG và số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, thành lập mới và quay lại hoạt động đều là những con số thực tế và tin cậy. Vậy tại sao kinh tế Việt Nam lại có hai màu sáng và xám gần đối nghịch nhau, vậy đằng sau những con số trên là gì.

Số Thu NSNN cao như thế phải hiểu đúng thế này: Số thu 2 tháng đầu năm 2025 chủ yếu là số thu từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của năm 2024. Thế nhưng nếu năm 2024 kết quả sản xuất,kinh doanh tốt thế, doanh nghiệp và người dân nộp thuế nhiều thế thì tại sao số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lại lớn bất thường như thế?

Sau khi tìm hiểu sâu về bản chất những con số, tôi phát hiện ra điều này: Tổng cục Thống kê GSO đưa ra hai khái niệm doanh nghiệp: Doanh nghiệp có kết quả kinh doanh và doanh nghiệp không có kết quả kinh doanh (doanh số bằng 0, thậm chí tiền nộp ngân sách cũng bằng 0 nốt). Doanh nghiệp không có kết quả kinh doanh có thể hiểu là doanh nghiệp mới thành lập đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, đang xây dựng sản phẩm và dịch vụ hoặc đang tạm dừng hoạt động.

Số doanh nghiệp không có kết quả kinh doanh hiện rất lớn, theo số liệu của GSO thì tháng 12/2022 lên đến 160.421 doanh nghiệp. Nên nhớ vào cuối năm 2019 trước đại dịch Covid-19 chỉ có 90.107 doanh nghiệp thôi. Như vậy đại dịch Covid đã góp phần làm cho 70.314 doanh nghiệp kiệt quệ. Tất nhiên 160.421 doanh nghiệp này đã cố tìm cách đứng dậy sau đại dịch, thế nhưng rất tiếc rằng gần 1/2 trong số đó vẫn chưa thể đứng dậy nổi, họ đành hoặc giải thể hoặc tiếp tục tạm ngưng hoạt động.

Như vậy hầu hết các doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 2 tháng đầu năm 2025 (phá sản hoặc tạm ngưng hoạt động) đều thuộc các doanh nghiệp không có kết quả kinh doanh. Điều này lý giải tại sao số doanh nghiệp giải thể, tạm ngưng hoạt động hầu như không liên quan đến số thu NSNN (bởi thực chất họ có đóng góp rất ít nào NSNN).

Khi tìm ra bản chất thật đằng sau những con số nêu trên, tôi thấy bức tranh kinh tế SÁNG và XÁM của Việt Nam hiện tại không có gì bất thường, không có gì đáng nghi ngờ cả.