Đàm phán trần nợ bước sang giai đoạn “nhạy cảm”, hai bên tiến gần tới thỏa thuận

Nhà Trắng và Đảng Cộng hòa dường như đang tiến gần hơn tới một thỏa thuận trong ngày 25/05, khi chỉ còn 7 ngày nữa là đến hạn chót 01/06/2023 – ngày mà Bộ Tài chính cho là nước Mỹ sẽ không còn khả năng trả nợ.

Tuy nhiên, các nhà đàm phán cảnh báo giai đoạn cuối cùng của đàm phán có thể là giai đoạn nhạy cảm và khó khăn nhất cho cả hai bên.

“Chúng ta đang ở giai đoạn nhạy cảm, với các vấn đề nhạy cảm còn chưa được giải quyết. Đây là những vấn đề khó khăn nhất trong cuộc đàm phán hiện nay”, Patrick McHenry, nhà đàm phán đại diện cho Đảng Cộng hòa, nói với các phóng viên ở Điện Capitol trong ngày 25/05. “Các bên đang cố gắng tìm cách giải quyết tốt hơn, nhưng vẫn chưa xong”.

Ông McHenry cho biết theo kế hoạch, Đảng Cộng hòa không có cuộc gặp trực tiếp với đội ngũ đàm phán của Nhà Trắng trong ngày 25/05 (giờ Mỹ), nhưng đây không phải là dấu hiệu đàm phán bị chững lại.

Tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden tỏ ra lạc quan một cách thận trọng. “Cách duy nhất để tiến tới là đưa ra một thỏa thuận lưỡng đảng và tôi tin chúng ta có thể tiến tới một thỏa thuận cho phép nước Mỹ tiến về phía trước và bảo vệ những người dân chăm chỉ của đất nước này”, ông nói.

Vị Tổng thống Mỹ nhận định "sẽ không có vỡ nợ" và quá trình thương lượng giữa ông với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy "đã có hiệu quả".

"Hai bên phải hiểu rằng họ không thể có được tất cả những gì mình muốn", bà Jean-Pierre nói, thêm rằng "vỡ nợ không phải một lựa chọn" bởi việc này có thể khiến Mỹ mất 8 triệu việc làm, "tàn phá các tài khoản hưu trí".

Về phía Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, ông không biết liệu hai bên có tiến tới thỏa thuận trong ngày 25/05 hay không.

“Chúng tôi đã trao đổi với Nhà Trắng trong ngày hôm nay (25/05) và sẽ tiếp tục làm việc”, ông cho biết.

Sẽ có thỏa thuận vào ngày 26/05?

Một nghị sĩ có sức ảnh hưởng trong Đảng Cộng hòa tỏ ra lạc quan về khả năng tiến tới thỏa thuận trước dịp lễ cuối tuần. Nghị sĩ Kevin Hern – người đang đứng đầu Ủy ban Nghiên cứu thuộc Đảng Cộng hòa – cho biết ông tin rằng rất có khả năng hai bên sẽ tiến tới thỏa thuận vào chiều ngày 26/05 (giờ Mỹ).

“Chúng ta đang tiến gần hơn tới thỏa thuận. Tôi nghĩ họ đang giải quyết một số vấn đề then chốt”, ông Hern nói với Reuters. “Nhiều khả năng sẽ có thỏa thuận vào chiều ngày mai (26/05)”.

Trong tháng 1/2023, Mỹ chạm trần nợ công 31.4 ngàn tỷ USD do Quốc hội ấn định. Bộ Tài chính phải triển khai các biện pháp đặc biệt để duy trì chính phủ hoạt động và cảnh báo Mỹ có thể vỡ nợ từ ngày 01/06. Tổng thống Biden và các lãnh đạo quốc hội Mỹ đã tổ chức nhiều vòng đàm phán nhưng vẫn chưa có thỏa thuận.

Điểm mấu chốt là Phe Cộng hòa muốn Chính phủ Mỹ cắt giảm chi tiêu mạnh tay. Ông Biden bác bỏ và cáo buộc đảng Cộng hòa đang đẩy nền kinh tế số một thế giới đến bờ vực vỡ nợ. Khi được hỏi liệu ông Biden có "kế hoạch khẩn cấp B" nếu đàm phán thất bại hay không, bà Jean-Pierre nói "lựa chọn duy nhất lúc này là quốc hội cần làm công việc của họ".

Tổng thống Biden cho biết ông và ông McCarthy có "quan điểm rất khác biệt về ai sẽ phải chịu gánh nặng từ việc điều chỉnh ngân sách". "Tôi không cho rằng nên đẩy toàn bộ gánh nặng lên tầng lớp trung lưu và lao động Mỹ. Những người bạn Cộng hòa tại Hạ viện không đồng ý", ông chủ Nhà Trắng cho hay.

Chủ tịch Hạ viện McCarthy nói phe Cộng hòa và Dân chủ đang chạy đua với thời gian để đạt thỏa thuận tránh vỡ nợ. "Tình hình khó khăn nhưng chúng tôi đã và đang nỗ lực làm việc để xử lý việc này", ông trả lời báo giới ngày 25/05.

Giới chuyên gia kinh tế cảnh báo vỡ nợ sẽ tạo ra nhiều hệ quả nghiêm trọng đến kinh tế cũng như an sinh xã hội Mỹ. Chính phủ Mỹ không thể thanh toán các nghĩa vụ nợ, thị trường tài chính bị ảnh hưởng, Bộ Tài chính có thể phải hoãn chi trả cho khoảng 66 triệu người thuộc diện nhận trợ cấp hàng tháng.