Đại dịch COVID -19 ảnh hưởng ra sao tới xuất khẩu dăm gỗ Việt Nam?

Đại dịch COVID -19 khiến Trung Quốc phải tập trung xử lý bệnh dịch, tuy vậy phía Trung Quốc vẫn thu mua mặt hàng dăm gỗ của Việt Nam, nhưng giá thu mua thấp hơn so với thời điểm trước Tết.

Bệnh dịch do virusCOVID -19gây ra đã làm dấy lên mối lo về đầu ra của những mặt hàng của Việt Nam trước nay lệ thuộc nhiều vào thị trường nước này, trong đó có dăm gỗ.

Sau khi Trung Quốc tạm dừng các hoạt động giao thương để tập trung xử lý bệnh dịch do virus COVID - 19 gây ra, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam lập tức gặp khó, một số ngành phụ thuộc nguyên phụ liệu từ thị trường này như dệt may và rất nhiều ngành khác cũng điêu đứng. Thế nhưng những mặt hàng nhập khẩu vào Trung Quốc bằng đường biển hiện vẫn được thị trường nước này thu mua bình thường, trong đó có mặt hàng dăm gỗ.

Ông Trần Lê Huy, Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, nhận định: “Hầu hết mặt hàng dăm gỗ ở Bình Định xuất sang Trung Quốc đều đi bằng đường biển. Tàu biển chở dăm gỗ có trọng tải 30.000 - 40.000 tấn thì toàn bộ thủy thủ đoàn chỉ từ 10 - 15 người. Với lượng người ít ỏi như thế nên khi tàu cập cảng, lực lượng chức năng Trung Quốc cũng dễ kiểm soát bệnh dịch. Vì vậy hiện Trung Quốc chỉ mới “bế quan” chứ chưa “tỏa cảng”, do đó đầu ra của dăm gỗ sang thị trường nước này hiện chưa có gì đáng lo”.

Tuy nhiên, nhưông Võ Vạn Toàn, Giám đốc Công ty TNHH Sông Kôn thì hiện thị trường Trung Quốc vẫn thu mua mặt hàng dăm gỗ bình thườngnhưnggiá thấp hơn so với giá trước Tết Nguyên đán. Mới mùng 4 tết (28/1) vừa qua, Công ty TNHH Sông Kôn đã xuất sang Trung Quốc 1 lô hàng dăm gỗ tại Cảng Quy Nhơn. Cũng ngày hôm ấy, nhiều doanh nghiệp chế biến dăm gỗ ở Bình Định cũng có nhiều lô hàng xuất đi Trung Quốc.

“Mùng 4 tết vừa rồi công ty chúng tôi vừa vét sạch kho xuất sang Trung Quốc gần 2.000 tấn dăm khô. Giá bán tại cảng hiện nay là 126 USD/tấn, đây là cái giá chưa tính thuế xuất khẩu. So với trước Tết Nguyên đán Canh Tý 2020, giá dăm gỗ bị giảm mất 4 USD/tấn”, ông Toàn cho biết.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnhBình Địnhcó 15 nhà máy chế biến dăm gỗ xuất khẩu với tổng công suất đạt trên 1 triệu tấn/năm.Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định,đầu ra của mặt hàng này trước giờ hầu như chỉ trông vào thị trường Trung Quốc, chỉ 1 ít xuất sang thị trường các nước Indonesia, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Đơn cử như Công ty TNHH Sông Kôn, đơn vị chuyên chế biến dăm gỗ xuất khẩu đóng tại khu công nghiệp Phú Tài (TP Quy Nhơn, Bình Định), có năng lực sản xuất 700 tấn dăm tươi/ngày, 100% lượng hàng của Công ty này đều xuất sang thị trường Trung Quốc.

Tại sao vẫn còn nhiều thị trường khác thu mua mặt hàng nàynhưnghầu hết mặt hàng dăm gỗ ở Bình Định đều xuất sang thị trường Trung Quốc, ông Võ Vạn Toàn, Giám đốc Công ty TNHH Sông Kôn, cho biết: “Sở dĩ hầu hết các doanh nghiệp chế biến dăm gỗ đều xuất hàng sang thị trường Trung Quốc là vì thị trường này ăn mạnh dăm gỗ hơn các nước khác, với lượng nhập hàng năm chiếm đến 60 - 70% trong tổng lượng dăm của Việt Nam xuất khẩu đi tất cả các thị trường.

Không chỉ có nguyên nhân như vậy, đối với các doanh nghiệp chế biến dăm gỗ ở Bình Định, thị trường Trung Quốc rất hấp dẫn còn vì có Cảng Quy Nhơn, xuất hàng sang Trung Quốc bằng đường biển gần hơn xuất hàng sang các nước khác. Ngoài tiết kiệm được chi phí vận chuyển, đây còn là lợi thế của các doanh nghiệp nhỏ, có ít tiềm lực về vốn liếng và không có kho bãi rộng để dự trữ hàng, nhờ đường đi gần nên doanh nghiệp có thể giải phóng hàng nhanh để thu hồi vốn tái sản xuất.

Ông Nguyễn Tôn Quyền,Nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam thì nhìn nhận, các sản phẩm gỗ xuất khẩu sang thị trườngTrung Quốc lớn nhưng không phải sản phẩm tinh, chủ yếu là dăm, mảnh. Bên cạnh đó, mặt hàng này xuất khẩu qua đường bộ chiếm rất ít, khoảng 40 triệu USD trong tổng số trên 1,1 tỷ USD sang Trung Quốc. Qua đường biển, Việt Nam chủ yếu bán theo giá FOB nên giao dịch không ảnh hưởng nhiều.

“Ảnh hưởng của dịch cúm do virus COVID - 19 là có nhưng tôi cho rằng, đây là cơ hội cho ngành chế biến, xuất khẩu gỗ bởi xuất khẩu dăm gỗ mang lại giá trị không cao, không phát triển bền vững vốn rừng”, ông Quyềncho rằng, thời gian tới, việc mua hàng tại Việt Nam của Trung Quốc sẽ giảm. Nhưng đây là cơ hội cho ngành gỗ giảm xuất khẩu dăm, mảnh, tạo nguồn nguyên liệu cho sản xuất ván nhân tạo, viên nén. Điều này sẽ góp phần làm gia tăng giá trị đối với ngành gỗ.

Dịch bệnh kéo dài, doanh nghiệp sẽ có sự chuyển biến trong nhận thức và chuyển đổi hoạt động chế biến, kinh doanh. "Hiệp hội đã làm việc với các doanh nghiệp và họ đồng tình về sự chuyển hướng mua thiết bị sản xuất gỗ công nghiệp và viên nén thay cho xuất khẩu dăm, mảnh", ông Nguyễn Tôn Quyền cho hay.