Cuộc đua thu hút vốn FDI dịch chuyển từ Trung Quốc - Bài 1: Ấn Độ và những lời hứa về đất đai

Trong nỗ lực thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đang tìm cách dịch chuyển các cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc, Ấn Độ đang phát triển một quỹ đất rộng gần gấp đôi quy mô của Luxembourg với tổng diện tích 461.589 ha, bao gồm 115.131 ha đất công nghiệp hiện

Khắc phục yếu tố "tiêu cực" về đất đai

Không giống như Trung Quốc, việc mua đất ở Ấn Độ rất phức tạp với nhiều bên liên quan, chẳng hạn như nông dân và chủ sở hữu lô đất, quản trị viên, chính trị gia và chính quyền địa phương bên cạnh các nhóm hoạt động xã hội và môi trường trong trường hợp quyền sở hữu đất bị tranh chấp hoặc khu vực này là một phần của vành đai xanh.

Ngoài ra, các công ty nước ngoài cũng phải tuân thủ luật lao động và các quy định sử dụng đất nghiêm ngặt, điều này đã làm trì hoãn tiến độ thi hành các dự án.

Đây là một yếu tố tiêu cực mà Ấn Độ đang tìm cách để khắc phục. Các phương tiện truyền thông tại nước này cho biết, Chính phủ sẽ cung cấp đất tại các khu vực bỏ không hoặc trong các khu kinh tế đặc biệt (SEZs) với cơ sở hạ tầng quan trọng cho các công ty nước ngoài.

Các nguồn tin nói rằng một kế hoạch chi tiết để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng có thể sẵn sàng vào cuối tháng này.

Động thái này diễn ra ngay sau khi một số tin tức cho rằng gần 1.000 công ty nước ngoài đã đàm phán với chính quyền Ấn Độ để chuyển cơ sở sản xuất sang quốc gia này; ít nhất 300 trong số các công ty này đang tích cực thúc đẩy kế hoạch sản xuất trong các lĩnh vực khác nhau.

Trong khi đó, Chính phủ Ấn Độ cũng đã chọn ra các ngành như sản phẩm về điện, dược phẩm, thiết bị y tế, điện tử, kỹ thuật, thiết bị năng lượng mặt trời, chế biến thực phẩm, hóa chất và dệt may, làm lĩnh vực trọng tâm để thúc đẩy sản xuất ở nước này. Cho đến nay, các công ty từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, thậm chí cả Trung Quốc cũng đã bày tỏ quan tâm đến việc chuyển cơ sở sản xuất sang Ấn Độ.

Cùng với việc cung cấp đất cho các công ty nước ngoài, Ấn Độ cũng đang xây dựng năng lực chuỗi cung ứng địa phương và cung cấp các động lực để thúc đẩy sản xuất trong nước nhằm phát triển như một trung tâm sản xuất thay thế khả thi cho các công ty toàn cầu.

Ấn Độ đang tăng cường nỗ lực vì các nhà đầu tư nước ngoài đã sẵn sàng giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc - do chi phí tăng, các yếu tố rủi ro địa chính trị mới và sự suy thoái do dịch COVID-19.

Tuy nhiên, bất kể điều gì đang thúc đẩy các công ty cân nhắc rời khỏi Trung Quốc - quyết định của họ sẽ không được đưa ra một cách dễ dàng. Đồng thời, hệ sinh thái cơ sở hạ tầng và chuỗi cung ứng tiên tiến của Trung Quốc buộc Ấn Độ phải khẳng định mình bằng các ưu đãi rõ ràng, đặc biệt là về đất đai, thuế và lao động. Việc thay đổi nhận thức rằng, Ấn Độ là một nơi thuận lợi để kinh doanh, đòi hỏi phải có nhiều yếu tố được giải quyết đồng thời - không chỉ là những lời hứa về sự sẵn có của đất đai.

Bằng cách phân bổ đất đai một các hợp lý, Ấn Độ sẽ giải quyết được một mối quan tâm lớn đối với các công ty nước ngoài muốn đầu tư vào nước này. Trong quá khứ, các công ty như Saudi Aramco và Posco đã phải đối mặt với những khó khăn, hạn chế lớn xung quanh việc sở hữu đất ở Ấn Độ.

Hiện tại, các công ty nước ngoài phải tự mình mua đất nếu họ quan tâm đến việc xây dựng một nhà máy ở Ấn Độ. Vì vậy, bằng cách cung cấp đất, điện, nước và đường bộ, Chính phủ Ấn Độ đang tìm cách giải quyết những rào cản lớn cho các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng.

Tuy nhiên, để phát triển quỹ đất cho các nhà đầu tư nước ngoài, chính phủ Ấn Độ sẽ cần hợp tác chặt chẽ với chính quyền các tiểu bang để đảm bảo rằng các nhà đầu tư nước ngoài không phải đối mặt với những khó khăn và thách thức như trước đây.

Trên thực tế, chính quyền các tiểu bang đã được yêu cầu xây dựng các chương trình của riêng họ để thu hút đầu tư nước ngoài. Đây sẽ chính là chìa khóa để mở cửa chào đón các các nhà đầu tư đang có ý định dịch chuyển sang Ấn Độ. Với mô hình này, các công ty nước ngoài có thể dễ dàng tìm hiểu các thông tin cần thiết và sự hỗ trợ tại các địa phương mà họ muốn đầu tư.

Không chỉ vậy, nhằm tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn và lâu dài, Chính phủ Ấn Độ cũng đã khuyến khích các tiểu bang phát triển hệ sinh thái công nghiệp riêng, làm rõ các ưu đãi về thuế và nợ, qua đó hỗ trợ hết sức có thể cho các công ty nước ngoài muốn đầu tư vào địa phương.

Lời mời gọi hấp dẫn từ chính quyền các bang

Chính quyền các tiểu bang đang thực hiện nhiều kế hoạch cạnh tranh để thu hút các công ty nước ngoài muốn di dời ra ngoài Trung Quốc. Một số bang ở Ấn Độ đang nới lỏng luật lao động cho các dự án mới ở bang của họ để khởi động lại hoạt động công nghiệp. Đây chính là nỗ lực rõ ràng nhất để thu hút nguồn vốn FDI.

Chẳng hạn, ở bang Gujarat, tất cả các dự án mới hoạt động ít nhất 1.200 ngày hoặc đang hoạt động trong 1.200 ngày sẽ được miễn trừ khỏi tất cả các luật lao động, ngoại trừ 3 luật.

Theo ghi nhận, chỉ có luật lao động liên quan đến việc trả lương tối thiểu, tuân theo các chỉ tiêu an toàn và bồi thường cho công nhân trong trường hợp tai nạn công nghiệp là sẽ được áp dụng. Bang Gujarat cũng sẽ cho phép người lao động làm việc theo ca 12 giờ, thay vì ca 8 giờ, với mức lương được tăng thêm theo số giờ làm thêm.

Chính quyền Gujarat nói rằng họ đã quy hoạch gần 33.000 ha đất cho các công ty nước ngoài muốn chuyển hoạt động từ Trung Quốc. Hơn nữa, chính phủ tiểu bang cũng đang cung cấp ưu đãi cho các đơn vị sản xuất trong hơn 30 lĩnh vực.

Hiện, hầu hết chính quyền các bang đều đã liên lạc với các công ty từ Nhật Bản và Hàn Quốc, bao gồm cả những công ty hiện đang được thành lập tại Trung Quốc nhằm đưa ra các lời đề nghị hấp dẫn.

Trong khi đó, bang Karnataka cũng đang phát huy thế mạnh của mình với nguồn nhân lực lành nghề và sự phát triển vốn có của hệ sinh thái công nghiệp tại đây. Thủ đô Bengaluru hiện là điểm đến hàng đầu của các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại Ấn Độ.

Chính quyền bang cũng đã tiến hành xây dựng một khu công nghiệp Nhật Bản rộng hơn 200 ha cho các công ty Nhật Bản muốn xây dựng cơ sở sản xuất ở Karnataka.

Bang Uttar Pradesh được cho là đang đàm phán với các công ty nước ngoài trong các lĩnh vực, như quốc phòng và hàng không vũ trụ. Đặc biệt, chính quyền bang đang tiến hành kế hoạch số hóa quy hình cấp phép sử dụng đất cho tất cả các mục đích công nghiệp và thương mại. Mặt khác, bang Andhra Pradeshv lại đang tìm cách cung cấp các khoản trợ cấp để giảm gánh nặng cho các công ty chuyển cơ sở sản xuất sang bang này.

Ngoài ra, bang Telangana, một trung tâm IT/ITeS ở Ấn Độ, cũng đã phát triển một vài khu công nghiệp lớn trong tiểu bang, bao gồm Kakatiya Integrated Mega Textiles Park, Sircilla Apparel Park, Pharma City... Với sự chuẩn bị này, Telangana đã sẵn sàng cho các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào nhiều lĩnh vực khác nhau.

Thực tế hiện nay, Ấn Độ đang cho phép đầu tư trực tiếp nước ngoài vào hầu hết các lĩnh vực, vì vậy các công ty nước ngoài không phải chia sẻ tài sản trí tuệ hoặc bí mật thương mại của mình với đối tác địa phương.

Không chỉ vậy, Chính phủ Ấn Độ cũng cam kết sẽ giảm thuế doanh nghiệp xuống mức thấp nhất có thể. Tuy còn nhiều hạn chế, song những chính sách và kế hoạch của Ấn Độ đã được các chuyên gia kinh tế đánh giá cao, với hy vọng nó sẽ trở thành "bàn đạp" cho nền kinh tế nước này sau đại dịch COVID-19.