Cùng một dữ liệu, có nhiều cách nhìn

Cách đây mấy ngày, World Bank đưa ra bảng thống kê số du học sinh của các nước Đông Nam Á, trong đó Việt Nam dẫn đầu vượt trội, gấp hơn 2 lần Indonesia, gần 3 lần Malaysia, gần 5 lần Thái Lan (nên nhớ đây là số du hoic sinh đi học đại học, THPT chứ không tính số lao động xuất khẩu khoác áo du học sinh).

Từ con số du học sinh này dân tình bình luận theo hai hướng:

1) Tích cực: Người Việt Nam hiếu học, phụ huynh đầu tư nhiều cho con cái đi du học, Việt Nam sẽ có nguồn lao động chất lượng cao cho tương lai….

2) Tiêu cực: Điều đó chứng tỏ chất lượng giáo dục Việt Nam thấp nên các cháu buộc phải đi học nước ngoài.

Với góc nhìn của cá nhân tôi, các bình luận trên là hơi vội vàng, bởi dân số của các quốc gia là rất khác nhau, Việt Nam có trên 100 triệu mà đi so với Brunei, dân số có 445 ngàn thì là so sánh khập khiễng.

Tôi làm qui đổi dân số của 11 nước ĐNA theo dân số 100 triệu của Việt Nam, nghĩa là nếu cùng có dân số 100 triệu thì số du học sinh của các nước ĐNA sẽ là bao nhiêu. Kết quả là thứ tự khác hẳn, Việt Nam chỉ đứng thứ 5 thôi, chứ không phải thứ nhất.

Các bạn hãy nhìn vào bảng dưới sẽ thấy cả hai suy luận trên đều sai:

1) Nếu nói là đi du học nhiều là do nền giáo dục chất lượng thấp, thì chả nhẽ

Singapore, Malaysia, Brunei, những nước giàu có nhất ĐNA lại có nền giáo dục chất lượng thấp à? Không có cơ sở đúng không?

2) Nếu nói đi du học nhiều là hiếu học, là cha mẹ đầu tư nhiều cho con cái thì có đúng Timor Leste hiếu học hơn hay không?

Kết: Có dữ liệu là tốt, nhưng muốn nhận xét, đánh giá thì cần một bước xử lý dữ liệu. Trong trường hợp này là qui đổi số du học sinh của các quốc gia về cùng dân số.