Cú “trượt dài” của hai lãnh đạo ngành y: Vì đâu nên nỗi?

Mặc dù đã kéo dài hơn 7 năm, trải qua 2 giai đoạn điều tra, vụ án buôn bán thuốc giả tại VN Pharma vẫn đã và đang cho thấy còn nhiều tồn tại, đặc biệt là sau cú “trượt dài” của hai lãnh đạo ngành y…

Ngày 09/02/2022, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ - Phạm Bình Minh đã ký các quyết định của Thủ tướng Chính phủ thi hành kỷ luật đối với: ông Cao Minh Quang - nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế và ông Trương Quốc Cường - Thứ trưởng Bộ Y tế.

Theo đó, tại quyết định số 151/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức xóa tư cách nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế đối với ông Cao Minh Quang do đã có vi phạm, khuyết điểm rất nghiêm trọng trong công tác. Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Và tại quyết định số 152/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức buộc thôi việc đối với ông Trương Quốc Cường - Thứ trưởng Bộ Y tế, do đã có vi phạm, khuyết điểm rất nghiêm trọng trong công tác. Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Trước đó, sau khi xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Bí thư nhận thấy ông Cao Minh Quang khi giữ các chức vụ đảng ủy viên, ủy viên Ban cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế đã vi phạm các nguyên tắc của Đảng, quy chế làm việc của Ban cán sự Đảng Bộ Y tế, quy định những điều đảng viên không được làm; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để lưu hành thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ, để nhiều cán bộ, đảng viên bị kỷ luật, xử lý hình sự, gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước và xã hội, ảnh hưởng đến chủ trương của Đảng, Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, gây bức xúc trong xã hội, làm giảm uy tín của tổ chức đảng, ngành y tế và cá nhân ông.

Căn cứ nội dung, tính chất, mức độ hậu quả, nguyên nhân vi phạm theo quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Cao Minh Quang.

Ông Trương Quốc Cường với cương vị ủy viên Ban cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế và Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Quản lý dược các nhiệm kỳ 2010 - 2015, 2015 – 2020; Cục trưởng Cục Quản lý dược (từ ngày 01/8/2007 đến ngày 20/11/2016) cùng chịu trách nhiệm về vi phạm, khuyết điểm của Ban cán sự Đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Ông Cường đã vi phạm các nguyên tắc, quy chế, quy định của Đảng, vi phạm những điều đảng viên không được làm; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm pháp luật trong cấp phép cho thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ lưu hành, gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của nhân dân, gây bức xúc xã hội, làm giảm uy tín tổ chức đảng, ngành y tế và cá nhân ông; để nhiều cán bộ bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự, cá nhân ông bị xử lý hình sự.

Căn cứ các quy định của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm; xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, tinh thần tự phê bình và phê bình, kết quả khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, những đóng góp của từng tổ chức đảng và từng cá nhân, Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trương Quốc Cường.

Đây là cú “trượt dài” của hai lãnh đạo ngành y, mà nguyên nhân xuất phát vụ án buôn bán thuốc giả tại VN Pharma.

Việc cả 2 thứ trưởng của Bộ Y tế cùng bị xác định có sai phạm và nhiều quan chức của Cục Quản lý dược bị bắt trong vụ án này cho thấy, đã có những “lỗ hổng” trong công tác quản lý, dẫn đến nhiều loại thuốc giả nguồn gốc dễ dàng lọt qua các vòng thẩm định đưa vào Việt Nam tiêu thụ.

Tại bản kết luận điều tra bổ sung được Bộ Công an ban hành tháng 11/2021 cho thấy, sai phạm trong công tác quản lý xảy ra ở cả 2 đời Cục trưởng Cục Quản lý dược. Trong đó, hành vi của ông Trương Quốc Cường là thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, còn thuộc cấp của ông có hành vi cố ý làm trái quy định, tiếp tay cho thuốc giả nhãn mác.

Cụ thể, hồ sơ xin cấp số đăng ký 2 loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 không đảm bảo hồ sơ pháp lý nhưng thuộc cấp của ông Cường đã tự ý thẩm định lại hồ sơ, đề nghị cấp số đăng ký thuốc không đúng quy định, từ đây, 2 loại thuốc được VN Pharma sử dụng số đăng ký để nhập khẩu.

Đáng nói, từ năm 2014, Cục Quản lý dược đã nhận được nhiều phản ảnh những loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng. Đơn vị này đã xác minh tại các Công ty dược của Canada về Health 2000. Trong khi chờ kết quả, Cục cũng đề nghị Tổng cục Hải quan tạm ngừng nhập khẩu các sản phẩm của Health 2000, đề nghị Cục An ninh chính trị nội bộ - Bộ Công an phối hợp xác minh.

Tuy nhiên, ông Cường lại chỉ có một số chỉ đạo nhưng không kịp thời đình chỉ lưu hành, thu hồi thuốc. Hành vi này của ông Cường bị cơ quan điều tra cáo buộc gây hậu quả 4 trong 7 loại thuốc kháng sinh mang nhãn mác Health 2000 (tổng giá trị trên 3,7 tỷ đồng) tiếp tục được sử dụng trong điều trị.

Kết quả điều tra xác định, ông Cường với vai trò là Cục trưởng Cục Quản lý dược, kiêm phó Chủ tịch Thường trực hội đồng xét duyệt cấp số đăng ký thuốc phải chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng và pháp luật về mọi hoạt động sai phạm. Hành vi của ông Cường bị cơ quan tố tụng kết luận là chưa làm hết trách nhiệm với vai trò người đứng đầu, gây thiệt hại hơn 50,6 tỷ đồng.

Còn đối với ông Cao Minh Quang, Cơ quan điều tra cho rằng, trong vụ án này ông Quang có trách nhiệm trong việc xét duyệt, quyết định cấp số đăng ký 2 loại thuốc dẫn đến hậu quả 2 loại thuốc này được VN Pharma sử dụng nhập khẩu thuốc giả vào Việt Nam.

Ông Quang bị cơ quan điều tra xác định đã thiếu trách nhiệm khi xem biên bản thẩm định, xem xét lại hồ sơ khi biên bản thẩm định có dấu hiệu tẩy xóa, thay đổi ý kiến. Hồ sơ chưa đúng trình tự song ông vẫn đồng ý đưa ra họp và quyết định cấp số đăng ký cho 2 loại thuốc này.

Không chỉ có vậy, ông Quang còn có trách nhiệm trong việc ban hành các quy trình, quy chế về thẩm định cấp số đăng ký thuốc giai đoạn 2005 - 2010 gây bất cập trong quá trình thẩm định, xét duyệt, cấp số đăng ký thuốc.

Dù chưa đến hồi kết, thế nhưng, cú “trượt dài” của hai lãnh đạo ngành y trong vụ án buôn bán thuốc giả tại VN Pharma đã và đang cho thấy còn nhiều tồn tại trong công tác quản lý, cấp phép lưu hành thuốc.