CPTPP: Xung lực mới cho hàng Việt Nam vào châu Mỹ

Ngày 27/4, Bộ Công Thương đã tổ chức hội thảo “CPTPP – Cơ hội mở rộng thị trường châu Mỹ cho hàng xuất khẩu Việt Nam”. Hội thảo được tổ chức kết hợp hình thức trực tuyến và trực tiếp nhằm nhìn lại chặng đường hai năm thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện v

Tại hội thảo, các chuyên gia đã đưa ra những phân tích, nhận định, giải pháp để giúp các doanh nghiệp Việt Nam kết nối với các doanh nghiệp, nhà nhập khẩu nước ngoài. Từ đó, các doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường, chiến lược kinh doanh bài bản hơn, tận dụng những ưu đãi đang có với các nước thành viên CPTPP, đa dạng hóa mặt hàng và thị trường xuất khẩu tại khu vực châu Mỹ.

Phát biểu tại hội thảo, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và châu Mỹ đã không ngừng phát triển trong những năm gần đây. Hiệp định CPTPP chính thức được phê chuẩn là bước ngoặt quan trọng tạo ra xung lực mới để đẩy hợp tác thương mại – đầu tư giữa Việt Nam và các nước đối tác thành viên nói chung và các nước châu Mỹ nói riêng.

Theo số liệu của Bộ Công Thương, sau 2 năm CPTPP đi vào thực thi, kim ngạch xuất khẩu sang 2 quốc gia đã phê chuẩn CPTPP là Canada và Mexico đã tăng mạnh mẽ, lần lượt đạt kim ngạch 4,4 tỷ USD và 3,17 tỷ USD. Riêng ba tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu sang Canada tăng 15%, Mexico tăng 17%... Các nước còn lại dù chưa phê chuẩn hiệp định nhưng cũng chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh (Chile 30%, Peru 21% so với năm 2018).

"Những con số trên đã và đang trở thành động lực mở rộng đường cho hàng Việt sang thị trường các nước châu Mỹ vốn còn rất mới mẻ và tiềm năng", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Ngoài việc khai thác thị trường CPTPP, đại diện Bộ Công Thương cho biết, các doanh nghiệp còn có thể nghiên cứu khả năng tận dụng những ưu đãi, các mối liên kết kinh tế và cơ sở hạ tầng sẵn có của các nước nước thành viên CPTPP. Qua đó, đưa hàng Việt Nam thâm nhập và mở rộng sang các thị trường khác thuộc khu vực châu Mỹ.

Chia sẻ tại hội thảo, bà Đỗ Thị Thu Hương, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Canada cho biết, với dân số hơn 36 triệu người và mức tăng trưởng GDP ổn định, khoảng 3%/ năm, Canada là một trong số những thị trường phát triển và khá tiềm năng cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Giá trị nhập khẩu trên đầu người tại Canada luôn luôn cao gấp đôi Mỹ dù quy mô dân số chỉ bằng 1/10.

Bên cạnh đó, Chính phủ Canada cũng ban hành nhiều chính sách khuyến khích hấp dẫn, với nhiều mặt hàng được miễn thuế đến 0% và những dự án hỗ trợ đưa hàng Việt Nam tiếp cận thị trường Canada thuận lợi hơn. Mặt khác, Việt Nam cũng được Canada xem là đối tác thương mại ưu tiên nhờ việc tham gia tích cực vào các Hiệp định thương mại tự do và nền kinh tế năng động. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam tại Canada bao gồm thủy hải sản, nông sản, hàng dệt may, giày dép, gỗ và các chế phẩm từ gỗ….

Tương tự, ông Lưu Vạn Khang, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mexico cho biết, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mexico có sự tăng trưởng mạnh trong 2 năm đầu tiên Hiệp định CPTPP có hiệu lực. Theo đó, xuất khẩu bình quân của Việt Nam sang Mexico tăng 19% trong năm 2019-2020. Năm 2019, xuất khẩu sang Mexico đạt 2,83 tỷ USD, tăng 26% so với 2018; sang năm 2020 đạt 3,17 tỷ USD, tăng 12,2%... 3 tháng đầu năm 2021, Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mexico tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 931 triệu USD.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam khi vào thị trường này vẫn còn gặp một số trở ngại như: chưa đáp ứng được các quy tắc xuất xứ về hàng hóa; thủ tục và quy định chứng minh xuất xứ phức tạp; chênh lệch ưu đãi tối huệ quốc (MFN), một số chơng trình hệ thống ưu đãi chung (GSP) và thuế ưu đãi CPTPP không đủ lớn, không tạo động lực cho doanh nghiệp. Ngoài ra, một số doanh nghiệp Việt chưa biết có ưu đãi hoặc chưa quan tâm tận dụng ưu đãi, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Canada chia sẻ.

Không chỉ vậy, nhiều chuyên gia cũng chỉ ra rằng, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và các đối tác trong Hiệp định CPTPP và khu vực châu Mỹ vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức khác về khoảng cách địa lý xa, chưa có tuyến vận tải hàng hóa và hành khách trực tiếp, sự khác biệt về ngôn ngữ và việc thiếu thông tin cập nhật về tiếp cận thị trường…

Để vượt qua những khó khăn và mở rộng thị trường trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, tận dụng tốt các cơ chế liên kết kinh tế và ưu đãi thương mại, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tìm thấy những cơ hội kinh doanh thuận lợi, đa dạng hóa mặt hàng và thị trường xuất khẩu, trong bối cảnh dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu như hiện nay.

Đặc biệt, Chính phủ và Bộ Công Thương, cùng với hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước châu Mỹ sẽ nỗ lực để hỗ trợ các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về thông tin thị trường, làm cầu nối với các đối tác nước ngoài, hỗ trợ giải quyết khó khăn vướng mắc phát sinh trong quá trình thâm nhập thị trường và kinh doanh.

Trước thông tin đại diện thương mại Mỹ không loại trừ khả năng nước này sẽ trở lại với CPTPP, tại buổi hội thảo, ông Dustin Daugherty, Giám đốc Phát triển kinh doanh Bắc Mỹ Dezan Shira & Associates chia sẻ, chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ tái gia nhập, bởi Mỹ hiểu rõ giá trị của Việt Nam. Tuy nhiên điều này khó xảy ra trong bối cảnh hiện tại và cần có thời gian. Về lâu dài, Mỹ sẽ thúc đẩy tự do thương mại và thừa nhận tầm quan trọng của Việt Nam với tư cách 1 đối tác thương mại. Hy vọng sẽ có tiến triển trước khi nhiệm kỳ Biden kết thúc.