Covid-19 tiếp tục giáng đòn lên ngành sản xuất

Ảnh hưởng từ Covid-19 đã khiến sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, việc làm và hoạt động mua hàng của ngành sản xuất sụt giảm kỷ lục. Tâm lý kinh doanh chuyển sang tiêu cực lần đầu tiên trong gần một thập kỷ.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng toàn phần lĩnh vực sản xuất của Việt Nam (PMI) do IHS Markit công bố, chỉ đạt 32,7 điểm trong tháng 4, giảm mạnh so với 41,9 điểm trong tháng 3, cho thấy một tháng suy giảm kỷ lục của sức khỏe ngành sản xuất. Các điều kiện kinh doanh đã xấu đi hơn trong suốt ba tháng qua.

Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề nhất lên sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới của ngành sản xuất. Cả hai tham số này đều giảm nghiêm trọng trong tháng 4 khi các đơn hàng bị hủy và các công ty ngừng hoạt động.

Mức giảm của tổng số lượng đơn đặt hàng mới không mạnh bằng mức giảm của riêng số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới, cho thấy ảnh hưởng của vi rút lên các thị trường trên thế giới.

Khoảng 2/3 số người trả lời khảo sát cho biết sản lượng giảm trong tháng. Trong điều kiện như vậy, tình trạng giảm được ghi nhận ở cả ba lĩnh vực được khảo sát, dẫn đầu là lĩnh vực sản xuất hàng hóa trung gian.

Việc thiếu các đơn đặt hàng mới dẫn đến giảm mạnh lượng công việc tồn đọng. Khối lượng công việc giảm khiến các nhà sản xuất giảm lực lượng lao động, trong khi cũng có một số báo cáo cho thấy tình trạng nhân viên nghỉ việc. Tháng 4 ghi nhận mức độ giảm việc làm mạnh nhất trong lịch sử khảo sát và là tháng thứ hai liên tiếp một mức thấp mới được ghi nhận.

Hoạt động mua hàng cũng giảm với mức độ đáng kể do số lượng đơn đặt hàng mới giảm, nhu cầu sản xuất giảm và các công ty ngừng hoạt động. Kết quả là tồn kho hàng mua đã giảm mạnh. Tồn kho thành phẩm cũng giảm, mặc dù mức độ giảm là chậm hơn so với tháng 3.

Trong khi đó, tình trạng nhập khẩu hàng hóa khó khăn, khan hiếm nguyên vật liệu và những trở ngại với hoạt động đi lại đã khiến thời gian giao hàng của nhà cung cấp bị kéo dài thêm nhiều nhất kể từ khi hoạt động khảo sát bắt đầu vào tháng 3/2011.

Giá cả đầu vào trong tháng 4 đã giảm lần đầu tiên trong 16 tháng, với mức giảm đáng kể và là nhanh nhất kể từ tháng 9/2015. Các thành viên nhóm khảo sát cho rằng, chi phí đầu vào giảm là do thiếu nhu cầu hàng hóa đầu vào và giá dầu giảm.

Lần đầu tiên trong lịch sử khảo sát tính đến thời điểm này, các công ty đã có thái độ tiêu cực về triển vọng sản xuất trong năm tới. Tâm lý kinh doanh đã xấu đi khi có những lo ngại ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 có thể kéo dài. Khoảng 40% số người trả lời khảo sát cho rằng, triển vọng là tiêu cực trong tháng 4.

Ông Andrew Harker, Giám đốc kinh tế tại IHS Markit, đánh giá chỉ số PMI mới nhất cho thấy ảnh hưởng nặng nề mà đại dịch Covid-19 và những nỗi lực ngăn chặn sự lây lan của nó gây ra cho lĩnh vực sản xuất Việt Nam.

Việc tháng 4 có là tháng suy thoái tồi tệ nhất hay không sẽ tùy thuộc vào cách mà các công ty và khách hàng phản ứng với sự nới lỏng phong tỏa và mở cửa lại các doanh nghiệp đã tạm thời bị đóng cửa.