Còn khoảng trống trong thu hồi tài sản tham nhũng do người khác đứng tên

Theo đại biểu Phạm Nam Tiến, cơ quan chức năng mới kiểm soát tài sản cán bộ trong hệ thống chính trị, còn tài sản do người thân đứng tên vẫn là khoảng trống lớn.

Sáng 5/10, tại phiên chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, đại biểu Phạm Nam Tiến (chuyên trách Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) nêu thực trạng 40-50% số tài sản chưa được thu hồi trong các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương chỉ đạo. Ông đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết giải pháp căn cơ nhằm thu hồi tài sản tham nhũng.

Ông Đoàn Hồng Phong thừa nhận thu hồi là vấn đề khó, nhất là tài sản kinh tế. Sau khi Ban Bí thư có chỉ thị 04 (về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế), 9 tháng đầu năm, tài sản thu hồi đã tăng gần gấp đôi so với năm 2021.

Để tăng tỷ lệ thu hồi, ông Phong cho rằng cần hoàn thiện cơ chế, chính sách, tăng cường xử lý sau thanh tra và thi hành án, khi phát hiện dấu hiệu tội phạm phải xử lý ngay, tránh tẩu tán, thất thoát tài sản. Đồng thời, các cơ quan phải tích cực hợp tác quốc tế trong giải quyết, thu hồi tài sản có yếu tố nước ngoài.

Tham gia tranh luận, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị) cũng cho rằng thu hồi tài sản bất minh do người khác đứng tên là rất khó, chưa có giải pháp hiệu quả. Trong điều kiện chưa có luật về đăng ký tài sản, ông Đồng đề xuất chuyển hướng từ xử lý hình sự sang khởi kiện dân sự để thu hồi được nhiều hơn.

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết việc thu hồi tài sản đang ưu tiên xử lý kinh tế, không chuyển từ án kinh tế sang hình sự. Đây là quan điểm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước "không hình sự hóa các quan hệ kinh tế". Thanh tra Chính phủ cũng quán triệt quan điểm này trong xử lý các vụ việc.

Đối với những vụ chưa phân định rõ là hình sự hay kinh tế thì ưu tiên xử lý kinh tế trong thời hạn thanh tra. Tuy nhiên, việc này chỉ áp dụng trong một thời hạn nhất định, có thể 1-1,5 năm, nếu sau thời gian này không thực hiện được thì sẽ chuyển đến cơ quan điều tra.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Dương Khắc Mai (Phó đoàn Đăk Nông) đánh giá, thời gian qua công tác phòng chống tham nhũng quyết liệt, đạt nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, ông Mai cũng cho rằng tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng thất thoát còn thấp, tham nhũng trên một số lĩnh vực còn diễn biến nghiêm trọng, phức tạp, gây bức xúc trong xã hội.

Nhắc lại khó khăn trong thu hồi tài sản tham nhũng, tuy nhiên ông Phong nói thời gian qua cơ quan chức năng đã thực hiện tốt công tác này, tỷ lệ thu hồi năm sau cao hơn năm trước.

9 tháng đầu năm, thanh tra đã đôn đốc gần 5.600 kết luận thanh tra, thu hồi hơn 1.000 tỷ đồng, đạt 60%; xử lý 1.700 tổ chức và 4.800 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 76 vụ với 93 đối tượng. Khoảng 1.800 vụ đã thi hành án với hơn 15.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, ông Phong thừa nhận tỷ lệ thu hồi tham nhũng còn thấp.

"Khi vụ án xảy ra, nếu người tham nhũng nộp lại tiền, thì sẽ được xem xét giảm thời gian thi hành án", ông Phong nói.

Chiều nay, từ 14h đến 15h,Tổng Thanh tra Chính phủ và các thành viên Chính phủ liên quan, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước tiếp tục trả lời chất vấn các nội dung thuộc lĩnh vực thanh tra.