Có nên dùng tiền dưỡng già của cha mẹ để khởi nghiệp?

Câu trả lời là không. Chúng ta vẫn nghe lời khuyên và cảnh báo rằng: “đừng bao giờ dùng tiền dưỡng già của cha mẹ để khởi nghiệp, đấy là điều tối kỵ”.

Thế nhưng, với tỷ phú giàu nhất nhì thế giới Jeff Bezos thì lại có đấy, chỉ khác là ông Mike và bà Jacklyn, cha dượng và mẹ của Jeff hoàn toàn tự nguyện và chính Jeff đã nhiều lần cảnh báo rằng: “Con muốn bố mẹ biết việc này nguy hiểm như thế nào,” “có đến 70% là thất bại, các nhà đầu tư sẽ mất hết tiền”, “con muốn về nhà vào bữa tối Lễ Tạ Ơn và con không muốn cha mẹ nổi giận với con vì bố mẹ mất tiền khi đầu tư cho con khởi nghiệp”.

Năm 1994, khi Jeff Bezos quyết định bỏ vị trí giám đốc quĩ đầu tư DE Shaw, cùng vợ khởi nghiệp Amazon (lúc đầu chỉ bán sách qua Internet), Jeff về tâm sự với cha mẹ, Mike đã hỏi Jeff: “Internet là gì?”, “Sao con lại bỏ vị trí giám đốc quĩ đầu tư để đi bán sách trên Internet”, “bán sách trên Internet làm gì có cơ hội?”, “Con có thể làm việc này (bán sách) vào cuối tuần và buổi tối được không?”, “Theo cha mẹ, con nên vừa đi làm ở quĩ đầu tư và vừa đi bán sách, như vậy có phải tốt hơn không?”. Jeff Bezos đã trả lời: “bán hàng online là tương lai của thế giới”, “trong kinh doanh chỉ cần 70% cơ hội là phải quyết rồi, chờ đến 90% cơ hội mới quyết thì muộn mất”, “thà con thử và thất bại với một công ty khởi nghiệp còn hơn là không bao giờ dám mạo hiểm”. Cuối cùng, thấy Jeff quyết tâm quá, cả cha và mẹ Jeff đành ủng hộ Jeff khởi nghiệp.

Năm 1995, khi Jeff kêu gọi các nhà đầu tư thiên thần đầu tư vào Amazon, anh phải mất tới 60 cuộc họp với các nhà đầu tư, bao gồm cả người thân và bạn bè. Mỗi suất đầu tư Jeff ấn định là 50.000 USD để nắm giữ 1% cổ phần của công ty. Biết là mạo hiểm và rủi ro lớn, nhưng vì tình yêu dành cho Jeff, cả cha và mẹ Jeff vẫn quyết định dành toàn bộ số tiền tiết kiệm dành để dưỡng già được tích lũy trong suốt mấy chục năm đi làm của họ để cho con trai khởi nghiệp. Khoản đầu tư 245.573 USD của cha mẹ Jeff tương đương 6% cổ phần của Amazon. Nhìn số tiền đầu tư lẻ đến tận 1 USD như vậy, có vẻ rằng cha mẹ Jeff đã đầu tư đến đồng tiền tiết kiệm cuối cùng mà họ có.

Đúng 23 năm sau, vào năm 2018, Bloomberg đã ước tính rằng riêng số cổ phiếu của vợ chồng Mike và Jacklyn ở Amazon có thể có trị giá 30 tỷ USD. Nếu như tính toán về tài sản trên của Bloomberg là đúng, thì tài sản của ông bà Mike và Jacklyn vào đầu năm 2024 này có thể lên đến 76 tỷ USD. Điều này có nghĩa là bố mẹ Jeff là cổ đông cá nhân lớn thứ hai của Amazon, thuộc top 20 tỷ phú giàu có nhất thế giới.

Gần đây, khi được một tờ báo hỏi về thương vụ đầu tư mạo hiểm thành công nhất mọi thời đại của mình, Mike chỉ khiêm tốn trả lời: “Chúng tôi có đọc bản kế hoạch kinh doanh của Jeff, nhưng tất cả đều vượt quá xa sự hiểu biết của chúng tôi, chúng tôi không đầu tư vào Amazon, chúng tôi đặt niềm tin vào con trai của mình”, “Chúng tôi thật may mắn khi sống ở nước ngoài và đã tiết kiệm được một vài xu để có thể trở thành một nhà đầu tư thiên thần” và “phần còn lại là lịch sử”.

Mike Bezos là một người Mỹ nhập cư, gốc Cuba. Năm 16 tuổi ông đến Mỹ chỉ với 3 bộ quần áo và một đôi giầy, thêm một chiếc áo khoác cũ kỹ, một từ tiếng Anh bẻ đôi cũng không biết. Mike gặp Jacklyn, một bà mẹ đơn thân sống cùng Jeff, cậu con trai mới 3 tuổi. Năm 1968, Mike và Jacklyn kết hôn. Miguel tình nguyện coi Jeff như con đẻ. Tuy chỉ là cha dượng, nhưng tình yêu thương của Mike dành cho Jeff, cũng giống như tình yêu thương của ông dành cho hai con đẻ của mình. Mike là người nuôi dậy Jeff từ nhỏ, gắn bó với cả tuổi thơ của Jeff, để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong việc học hành cũng như sự nghiệp của Jeff. Chính vì vậy Jeff cũng coi Mike như cha đẻ, thậm chí anh chưa bao giờ nghĩ rằng Mike chỉ là bố dượng, anh luôn khâm phục, ngưỡng mộ, tôn trọng và yêu quý Mike.

PS: Lược trích bài: Thương vụ đầu tư mạo hiểm thành công nhất mọi thời đại, chương vốn và huy động vốn, cuốn sách KHỞI NGHIỆP, LÃNG MẠN VÀ THỰC TẾ sẽ được ra mắt độc giả vào ngày 12/10/2024.