Cổ đông Vinaconex khởi kiện HĐQT vì lo ngại “lợi ích nhóm”

Vừa qua, Tổng cty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) đã tổ chức đại hội cổ đông bất thường để bầu ra hội đồng quản trị mới. Tuy nhiên, một số cổ đông lớn đã khởi kiện yêu cầu hủy nghị quyết của đại hội đồng cổ đông vì nhiều lo ngại.

An Quý Hưng ra tay thâu tóm quyền lực

Theo phản ánh của một số cổ đông lớn, sau khi mua 254,9 triệu cổ phiếu Vinaconex (VCG) từ SCIC để trở thành cổ đông chi phối (chiếm 57,7%), nhóm cổ đông Công ty An Quý Hưng nhanh chóng thực hiện những động thái thâu tóm quyền lực. Cụ thể, theo yêu cầu của An Quý Hưng, Đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2019 của Vinaconex đã được triệu tập và tiến hành vào ngày 11/01/2019 với việc bầu lại toàn bộ hội đồng quản trị (HĐQT) và ban kiểm soát (BKS).

Sau khi kiểm soát, chi phối được Vinaconex, HĐQT mới đã được gia tăng quyền lực một cách nhanh chóng với 5/7 thành viên là các cá nhân thuộc nhóm cổ đông An Quý Hưng (không đủ điều kiện ứng cử). Trước đây, khi Vinaconex còn được kiểm soát bởi hai công ty nhà nước là SCIC và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) thì Chủ tịch HĐQT được quyết định chi đến 15 tỷ đồng. Tổng giám đốc chỉ được quyết chi đến 5 tỷ đồng.

Sau khi An Quý Hưng nắm quyền Vinaconex thì Chủ tịch HĐQT sửa quy chế tài chính, được quyền quyết định chi lên tới 1.000 tỷ đồng. Tổng giám đốc quyết tới 500 tỉ đồng mà không cần thông qua HĐQT. Lý do để Chủ tịch HĐQT được “mạnh tay” quyết tới cả ngàn tỷ được nhóm cổ đông An Quý Hưng cho rằng để “không mất cơ hội kinh doanh”. Đồng thời, mọi quyền bổ nhiệm cán bộ đại diện vốn thuộc cá nhân Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc. Không những thế, tất cả các vị trí lãnh đạo trong công ty bao gồm Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc, Trưởng Ban kiểm soát, Kế toán trưởng đều do người của An Quý Hưng nắm giữ.

Trước động thái thâu tóm, tập trung quyền lực nói trên, trong công văn gửi tới Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), Công ty Star Invest (một trong các cổ đông) bày tỏ sự lo lắng: Với quyền lực tuyệt đối trong Đại hội đồng cổ đông, có thể nói nhóm cổ đông An Quý Hưng thao túng tuyệt đối đối với Vinaconex. Từ khi HĐQT mới được bầu ra, các thành viên của An Quý Hưng bất chấp ý kiến phản đối của các cổ đông khác đã thông qua những quyết định phục vụ lợi ích nhóm cổ đông của mình. Với quyền lực cực lớn như những gì mà cổ đông An Phú Hưng trao cho Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với hoạt động của doanh nghiệp.

Đại diện cổ đông Star Invest lo ngại, với quyền quyết định mới, hiện nay Vinaconex đang còn khoảng trên 1000 tỷ đồng gửi ngân hàng, chỉ cần Chủ tịch “quyết” 1 món là hết ngân quỹ của công ty. Còn các thành viên HĐQT khác thậm chí không được biết Chủ tịch quyết chi tiền vào đâu.

Nhiều kế hoạch sử dụng vốn không hợp lý

Ngay sau khi sử dụng “ván bài” thâu tóm quyền lực thành công, theo cổ đông Star Invest, các thành viên đại diện cho An Quý Hưng ngay lập tức thực hiện hàng loạt kế hoạch sử dụng vốn không hợp lý, bất chấp sự phản đối và những cảnh báo của các cổ đông khác về rủi ro tài chính lớn cho Tổng công ty.

Trụ sở Tổng công ty Vinaconex

Chỉ trong 1 tháng nắm quyền của An Quý Hưng, hàng loạt quyết định đầu tư như góp vốn bằng tiền hơn 400 tỉ vào một công ty, mua 300 tỉ trái phiếu chuyển đổi của công ty có dự án đang thua lỗ với giá chuyển đổi gấp đôi thị trường ở thời điểm quyết định mua; góp vốn 200 tỷ thành lập công ty Hoà Lạc; góp vốn 100 tỉ, sau nâng lên 200 tỉ thành lập công ty cơ điện…

Bên cạnh đó, văn bản gửi SCIC của cổ đông Star Invest cũng cho rằng An Quý Hưng thực hiện kế hoạch “rút tiền” khẩn trương ra khỏi Vinaconex, sử dụng các biện pháp để hạn chế khả năng biết và tham gia ý kiến của nhóm cổ đông Star Invest và Cường Vũ. Hàng loạt kế hoạch rút vốn đã được thông qua, bất chấp sự phản đối và những cảnh báo của các thành viên HĐQT khác về rủi ro tài chính lớn cho công ty. Ngoài ra, các thành viên HĐQT còn lại đã nêu rõ khoảng 70 điểm chưa phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.

Điều khiến các cổ đông của Vinaconex lo lắng là các quyết định đầu tư của HĐQT do cổ đông lớn An Quý Hưng “bật đèn xanh” đã vi phạm quy chế tài chính của công ty. Điển hình HĐQT mới đã “hào phóng” tạm ứng cổ tức khoảng 442 tỷ đồng cho cổ đông trong khi công ty đang cần nguồn vốn để phát triển và phải vay ngân hàng 300 tỷ để trả khoản tiền tạm ứng cổ tức này. HĐQT còn quyết định sử dụng quỹ đầu tư phát triển để mua cổ phiếu quỹ lên tới 1.137,6 tỷ, sau đã điều chỉnh xuống 714,4 tỷ do quỹ này không đủ tiền với giá dựa trên giá mua cổ phiếu của cổ đông An Quý Hưng, cộng biên độ 5% là cao hơn giá thị trường gần 20% vào ngày 15/2/2019, ngày mà công ty đề xuất mua cổ phần.

Trong văn bản Ủy ban chứng khoán Nhà nước gửi Vinaconex cũng cảnh báo việc sử dụng hơn 700 tỷ đồng mua cổ phiếu là trái quy chế tài chính của chính công ty. Đồng thời có thể gây thiếu hụt dòng tiền và việc căn cứ báo cáo tài chính năm 2017 để xác định nguồn là không phản ánh đúng tình trạng tài chính của công ty.

Tuy nhiên, bất chấp cảnh báo này, HĐQT vẫn thông qua việc sử dụng quỹ đầu tư phát triển để mua cổ phiếu quỹ. Với quyết định mua cổ phiếu quỹ cao hơn giá mà An Quý Hưng mua của SCIC, quyết định của HĐQT mới có thể gây thiệt hại cho chính Vinanconex gần 200 tỷ đồng so với giá thị trường.

Quyết định sử dụng quỹ đầu tư phát triển để đầu tư chứng khoán, theo lý giải của một Phó tổng giám đốc của Vinaconex, đây là một quyết định đầu tư tài chính, bởi khi bỏ số tiền này ra để mua cổ phiếu, công ty kỳ vọng sẽ sớm bán được với giá 40 nghìn/cổ phiếu và đây là quyết định khôn ngoan hơn gửi tiền tiết kiệm. Tuy nhiên, vị lãnh đạo này không nêu lý do khiến ông lạc quan đến vậy cũng như trách nhiệm đối với các rủi ro nếu cổ phiếu của Vinaconex rớt giá xuống dưới giá mua vào và khi cần huy động vốn thì không bán được.

Trước những bất thường trong cách quản lý thu, chi có dấu hiệu thiếu minh bạch, nhiều cổ đông không khỏi lo lắng cho tương lai của doanh nghiệp “ông lớn” trong ngành xây dựng như Vinaconex.