Cổ đông lớn của FTM là ai?

Phiên 27/9, cổ phiếu FTM tím trần, chấm dứt chuỗi ngày triền miên lau sàn từ 15/8-26/9. 

Trên thị trường, nhà đầu tư ghi nhận thông tin về Công ty Xuất nhập khẩu Thuỷ sản miền Trung (SPD) nơi ông Lê Mạnh Thường là Chủ tịch HĐQT, đăng ký bán 0,8% cổ phần LHG (Công ty ông Thường là Phó chủ tịch HĐQT). Với giá hiện tại, số tiền thu về có thể tối thiểu 35 tỷ đồng.

Một số dự báo cho rằng, đây là một trong các động thái nhóm cổ đông lớn tại FTM lo nguồn tài chính để xử lý cho vụ việc liên quan đến giao dịch ký quỹ (margin) cổ phiếu FTM tại các công ty chứng khoán.

Dự báo chỉ là dự báo, chưa phải là thông tin chính thống về việc xử lý khoản tiền cổ đông vay margin, cầm cố bằng mã chứng khoán FTM của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đức Quân.

Trong một diễn biến khác, một cuộc gặp gỡ giữa đại diện các công ty chứng khoán và luật sư đại diện các cổ đông lớn FTM đã diễn ra tại Hà Nội, nhưng các bên chưa chốt được nghĩa vụ nợ nần.

Liên quan đến nghi vấn mã FTM bị làm giá mà báo chí đăng tải, vấn đề cốt yếu trong vụ việc này là câu hỏi: những cá nhân có tài khoản đang vay nợ margin có thực là cổ đông lớn của FTM hay họ chỉ là người đóng thế, đóng thay cho ông chủ đích thực là ông Lê Mạnh Thường, nguyên Chủ tịch HĐQT FTM? Tìm được câu trả lời, vụ việc sẽ sáng tỏ hơn rất nhiều.

Trong quá trình tìm hiểu thông tin về vụ việc, có một chi tiết rất đáng quan tâm, là phần lớn 60% cổ phiếu FTM nằm trong tay dưới 10 cổ đông cá nhân, là các cán bộ, công nhân viên đã hoặc đang làm việc tại FTM.

Theo ông Thường, số cổ phiếu này họ được mua theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP).

Công ty đã có 3 chương trình ESOP dành cho tất cả cán bộ, công nhân viên. Một số người cũng ủy quyền cho nhau để tham gia giao dịch.

Tuy nhiên, xem lại hồ sơ tăng vốn của doanh nghiệp từ lúc niêm yết đến nay, FTM chưa có lần phát hành ESOP nào. Thời điểm cuối năm 2018, những cổ đông lớn này cũng chưa xuất hiện.

Trong lịch sử hình thành của FTM, từ mức vốn điều lệ 50 tỷ đồng ban đầu, FTM có 3 lần tăng vốn lên 80 tỷ đồng (thay đổi cơ cấu góp vốn các cổ đông sáng lập và góp bằng tiền), tương tự cho lần tăng vốn lên 150 tỷ đồng vào năm 2012.

Cơ cấu cổ đông của FTM lúc này là các cổ đông sáng lập gồm ông Thường chiếm 80% vốn điều lệ, ông Phạm Thành Đồng và ông Phạm Ngọc Toàn nắm giữ 20% vốn điều lệ.

Cho đến năm 2015, vốn điều lệ FTM tăng lên 500 tỷ đồng (có 2 đợt góp: 150 tỷ đồng bằng tài sản của Công ty cổ phần Tập đoàn Đại Cường, đợt 2: góp bằng tiền 28,8 tỷ đồng và tài sản 41,2 tỷ đồng).

Với quá trình tăng vốn này, không thấy xuất hiện đợt tăng vốn do phát hành ESOP nào.

Tại thời điểm 28/11/2016, theo bản cáo bạch FTM, lúc này, cơ cấu cổ đông của FTM bắt đầu thay đổi. Cổ đông sáng lập là ông Thường đã giảm tỷ lệ sở hữu xuống 24%, ông Đông và ông Toàn chỉ còn 0,06%.

Theo đó, Công ty có các cổ đông lớn gồm ông Thường, bà Thuỳ Anh (21,53% vốn), ông Phạm Đình 4,3 triệu cổ phiếu, nắm 8,62% vốn), ông Nguyễn Duy Chiến 5,5% vốn. Ngày 6/2/2017, FTM chính thức giao dịch trên HOSE.

Đến cuối năm 2018, cổ đông lớn nắm giữ từ 5% vốn FTM trở lên chỉ có ông Lê Mạnh Thường, sở hữu 5,1 triệu cổ phần, tương ứng 10,2% vốn; bà Lê Thuỳ Anh, con gái ông Thường, sở hữu 10.766.500 cổ phần, tương ứng 21,53% vốn. Tổng cộng của hai cổ đông này là 31,73% vốn; còn lại là các cổ đông (dưới 5%) nắm 68,37% vốn FTM.

Trong giai đoạn từ 2015-2018, FTM không tăng vốn điều lệ, tức không có thêm bất cứ đợt phát hành nào.

Nếu chỉ dựa vào cơ cấu cổ đông này, về lý mà nói, cổ phiếu FTM không cô đặc, tỷ lệ cổ phiếu có khả năng chuyển nhượng khá tốt.

Trong khi đó, bức tranh về giao dịch mã này như sau: thanh khoản của FTM không sôi động từ khi niêm yết; sự sôi động chỉ diễn ra khi các cổ đông nội bộ đồng loạt bán ra cổ phiếu và căn cứ trên cơ cấu cổ đông năm 2018 (dựa vào báo cáo thường niên) có thể thấy sự xuất hiện các cổ đông lớn, mới tinh, chỉ từ đầu năm 2019 đến nay.

Thông tin mà Báo Đầu tư Chứng khoán tìm hiểu được, 9 cá nhân sở hữu lượng lớn cổ phiếu FTM bao gồm, cổ đông Bùi Năng Luân, số cổ phiếu ký quỹ 1,2 triệu đơn vị; cổ đông Lâm Văn Định, mở 7 tài khoản ở các công ty chứng khoán, tổng số cổ phiếu ký quỹ là 5,397 triệu đơn vị;

Lê Quốc Quân mở 5 tài khoản, tổng số cổ phiếu ký quỹ 7,14 triệu đơn vị; Nguyễn Chí Cường mở 6 tài khoản, tổng số cổ phiếu ký quỹ là 6,25 triệu đơn vị; Nguyễn Duy Chiến;

Nguyễn Mạnh Tùng dùng 2 tài khoản giao dịch, số cổ phiếu ký quỹ là 2,395 triệu đơn vị; cổ đông Nguyễn Thanh Hà có 4 tài khoản, tổng số cổ phiếu ký quỹ 2,58 triệu đơn vị; Nguyễn Thị Ngọc Huyền có 2 tài khoản, ký quỹ 1,123 triệu cổ phiếu;

Phạm Đình Giá có 3 tài khoản với 2,6 triệu cổ phiếu ký quỹ; Phạm Đức Tâm 2 tài khoản với 1,63 triệu cổ phiếu và Phạm Thị Thu Lộc 3 tài khoản với 143.000 cổ phiếu ký quỹ.

Tổng cộng hơn 30,553 triệu cổ phiếu được mang ra ký quỹ, chiếm đến 61% vốn FTM.

Một số nguồn tin cho biết, gần như toàn bộ 28 tài khoản chứng khoán của 9 cá nhân nêu trên đều được mở qua sự môi giới của các nhân viên và cộng tác viên của Công ty cổ phần SMD Holdings, những người này trực tiếp giới thiệu 9 cá nhân nêu trên mở tài khoản tại các công ty chứng khoán.

Công ty này vừa là đơn vị giới thiệu mở tài khoản cho các cổ đông FTM, vừa là bên có tham gia đặt lệnh trên các tài khoản của cổ đông FTM.

Với các thông tin trên, nhiều ý kiến trên thị trường cho rằng, việc xác định nguồn gốc cổ phiếu của các tài khoản trên sẽ là vấn đề mấu chốt để nhận ra ai là chủ nhân - cổ đông lớn thực sự của FTM.

Từ đó, sẽ hé mở sự thật về việc có hay không chuyện các cổ đông của cùng 1 doanh nghiệp trục lợi tài sản thông qua hoạt động cho vay margin của công ty chứng khoán.