Chuyên gia nói gì về đề xuất miễn đăng kiểm lần đầu với ô tô mới?

Nhiều chuyên gia cho rằng, dự thảo sửa đổi Thông tư số 16 về quy định về kiểm định xe cơ giới của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) ngoài việc miễn đăng kiểm lần đầu, chu kỳ đăng kiểm vẫn giữ nguyên là điều bất hợp lý.

Trao đổi với PV Tiền Phong, PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc - Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô, Đại học Bách Khoa Hà Nội - cho rằng, những năm trước đây, thị trường tiêu thụ xe ô tô mới của Việt Nam chưa tốt, các xe mới vẫn phải đăng kiểm trước khi lăn bánh. Nguyên nhân bởi nhiều xe mới nhưng chưa tiêu thụ được còn phải lưu kho. Theo đó, ô tô để không vẫn có sự suy giảm chất lượng. Vì vậy, trước khi tham gia giao thông, ô tô mới vẫn phải kiểm định. Đây chính là lý do đăng kiểm trì hoãn lại miễn đăng kiểm lần đầu nhiều năm qua.

Chuyên gia nói gì về đề xuất miễn đăng kiểm lần đầu với ô tô mới? ảnh 1

Ô tô mới đang được đề xuất miễn đăng kiểm lần đầu.

Tuy nhiên, đến năm 2022, thị trường tiêu thụ xe ô tô mới trong nước lần đầu tiên vượt mức 500.000 xe ô tô/năm. Như vậy, thị trường xe tốt hơn và giảm sự tồn đọng xe.

"Ngoài việc đăng kiểm đang “nóng” kết hợp với thị trường ô tô hiện nay, miễn đăng kiểm lần đầu là hợp lý", ông Phúc nói.

Để cập tới việc miễn đăng kiểm lần đầu theo Thông tư lên đến 2,5 năm, ông Phúc cho rằng tùy thuộc vào hãng về bảo dưỡng, bảo hành. "Việc này ở các nước khác làm rất tốt vì có những quy định để khách hàng làm tốt việc bảo dưỡng. Do đó, họ kéo dài đăng kiểm bằng thời hạn bảo hành của xe từ 3 - 4 năm", ông Phúc nói.

Theo ông Phúc, muốn kéo dài thời gian đăng kiểm lần đầu giống nước ngoài, cơ quan quản lý phải có quy định rõ ràng để khách hàng bảo dưỡng, bảo trì theo hãng.

"Theo các hãng, bảo hành cũng quy định bằng thời gian và số km. Với Thông tư 16, muốn kéo dài vẫn phải có cách nào đó kiểm soát người tiêu dùng tuân thủ quy định nhà sản xuất", ông Phúc nói.

Trường hợp Cục Đăng kiểm quản lý kiểm định như thời gian vừa qua, ông Phúc cho rằng điều này sẽ dẫn đến phát sinh nhũng nhiễu, tham nhũng vặt. "Theo tôi, để ngăn chặn việc này phải có một đơn vị giám sát việc này", ông Phúc nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Phúc cho rằng, bên cạnh việc miễn đăng kiểm lần đầu, cơ quan chức năng nên chú trọng giãn chu kỳ đăng kiểm. Theo đó, giãn chu kỳ đăng kiểm nên có một cơ sở khoa học đánh giá, có con số tỷ lệ xe thế nào, tai nạn giao thông, tuổi xe… Việc giãn ra là hợp lý nhưng thời gian bao lâu phải có con số thống kê để áp dụng.

Ông Thân Văn Thanh - chuyên gia giao thông - cho biết, ngoài việc miễn đăng kiểm lần đầu, Thông tư 16 sửa đổi vẫn giữ nguyên chu kỳ đăng kiểm chưa hợp lý. Ông Thanh thông tin, thông tư này nên có quy định rõ hơn về từng trường hợp với chu kỳ đăng kiểm. Theo đó, chu kỳ đăng kiểm nên tính theo thời gian hoạt động của máy và cây số khai thác. Ví dụ cùng một xe 5 chỗ thì chạy taxi khác, xe gia đình khác nên chu kỳ đăng kiểm khác nhau.

Ông Thanh cũng cho rằng, thông tư không nói rõ với xe tải, xe khách miễn đăng kiểm cụ thể ra sao. Đối với 2 loại hình xe này, theo ông Thanh vẫn phải có hình thức đăng kiểm để đảm bảo an toàn.

"Đã làm luật thì nên cụ thể chứ không chung chung. Với Thông tư 16 cần phải làm rõ, chứ chung chung quá rồi lại xẩy ra vấn đề “nhũng nhiễu” như thời gian qua ở các trung tâm đăng kiểm bị khởi tố", ông Thanh nói.

Trước đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ GTVT khẩn trương sửa đổi Thông tư số 16 quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện cơ giới đường bộ, trong đó xem xét sửa đổi bổ sung quy định cho phép miễn kiểm tra kỹ thuật khi đăng kiểm lần đầu đối với ô tô mới sản xuất, lắp ráp và xe cơ giới nhập khẩu (chưa qua sử dụng gắn với trách nhiệm của nhà sản xuất); nghiên cứu phương án kéo dài chu kỳ đăng kiểm với các phương tiện mới sử dụng đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật về an toàn của phương tiện, ban hành trước ngày 10/3/2023.

Dự thảo Thông tư 16 bổ sung quy định: Miễn kiểm định xe ô tô mới chưa qua sử dụng, không quá 1 năm từ thời điểm sản xuất đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận kiểm định.

Quy định trên áp dụng với ô tô sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới chưa qua sử dụng, đã được cơ sở sản xuất thực hiện kiểm tra chất lượng xuất xưởng và cấp phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng (giấy chứng nhận chất lượng với xe nhập khẩu).

Với xe ô tô mới được miễn kiểm định, đơn vị đăng kiểm chỉ cần kiểm tra, căn cứ theo hồ sơ phương tiện để cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định.

Thời hạn của giấy chứng nhận kiểm định lần đầu là 30 tháng (1 năm rưỡi), các lần kiểm định sau phương tiện phải được kiểm tra và thực hiện theo quy định hiện hành.