Chuyên gia: Khôi phục niềm tin cho thị trường trái phiếu cần thêm biện pháp bổ sung

Đánh giá tích cực về Nghị định 08/2023/NĐ-CP, song các chuyên gia cho rằng, để lấy lại niềm tin cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, cần có thêm những biện pháp bổ sung.

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, Nghị định 08 ra đời sẽ tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp phát hành giãn hoãn nợ trái phiếu đáo hạn tối đa 2 năm. Đồng thời, cũng tạo ra cơ sở pháp lý rõ ràng để doanh nghiệp đổi trái phiếu lấy bất động sản hoặc tài sản khác. Việc giãn thực hiện quy định về tiêu chí nhà đầu tư chuyên nghiệp, xếp hạng tín nhiệm cũng là biện pháp cần thiết để giảm áp lực đáo hạn trái phiếu cho doanh nghiệp.

Mặc dù vậy, theo chuyên gia này, các giải pháp trên của Nghị định 08 chỉ là các giải pháp tình thế, chỉ tháo gỡ khó khăn ngắn hạn năm nay và năm 2024. Hơn nữa, để có thể phát huy được hiệu quả của Nghị định 08, bên cạnh sự minh bạch, nghiêm túc, tinh thần trách nhiệm của doanh nghiệp, thì cần tới sự chia sẻ, thiện chí của nhà đầu tư trong chia sẻ khó khăn và cũng như sự hỗ trợ kịp thời, giải quyết vướng mắc của các cơ quan quản lý.

Tuy vậy, chưa thể kỳ vọng thị thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể phục hồi nhanh trở lại. Cần thêm thời gian để các bên liên quan như nhà đầu tư, doanh nghiệp phát hành và tổ chức xếp hạng tín nhiệm chuẩn bị tinh thần, năng lực, quy trình, nhân lực… Các bên liên quan cũng cần chuẩn bị hàng trang cho năm tới khi các điều kiện tiêu chuẩn cao hơn (nhà đầu tư chuyên nghiệp, xếp hạng tín nhiệm, thời gian phân phối trái phiếu…) bắt đầu áp dụng trở lại.

Trên thực tế, việc thanh toán trái phiếu doanh nghiệp bằng bất động sản, kéo dài kỳ hạn trái phiếu doanh nghiệp) đã được doanh nghiệp thực hiện trước khi Nghị định 08 được ban hành.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phẩn FiinGroup cho rằng, Nghị định 08 ban hành giúp cơ sở pháp lý cho việc chuyển đổi và gia hạn được rõ ràng hơn, nhà đầu tư và doanh nghiệp có căn cứ để đàm phán.

Tuy vậy,với kéo dài kỳ hạn trái phiếu doanh nghiệp, ông Thuân cho rằng, cần thêm cơ chế hướng dẫn và giám sát, tránh đưa nhà đầu tư vào thế khó dài hơn mà lại vẫn không thu được gì.

“Các quy định của Nghị định 08 có giá trị tích cực và cơ sở cho việc đẩy mạnh các biện pháp nhằm "hạ cánh mềm" cho trái phiếu hiện nay, nhất là trái phiếu bất động sản. Còn việc khôi phục niềm tin và cầu đầu tư trái phiếu thì có lẽ phải cần thời gian và các giải pháp bổ sung, tiếp theo”, ông Thuân nhận định.

Về lâu dài, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, doanh nghiệp vẫn phải chủ động tiếp tục bán tài sản với mức chiết khấu có thể lên đến 30 -40%; đẩy mạnh cơ cấu lại sản phẩm, hoạt động, tiết giảm chi phí; sớm bắt tay chuẩn bị phát hành mới theo Nghị định 08 để có tiền trả nợ, hoàn thiện các dự án dở dang; đa dạng hóa nguồn vốn và quan tâm hơn đến quản lý rủi ro tài chính (hạn chế dùng đòn bẩy tài chính quá nhiều, hạn chế đầu tư dàn trải…).

Theo chuyên gia này, cùng với gỡ khó cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Bộ Tài chính xem xét các giải pháp khuyến khích phát hành trái phiếu ra công chúng nhiều hơn, có giải pháp phát triển nhà đầu tư tổ chức, thành lập trung tâm giao dịch trái phiếu thứ cấp (để nắm được hoạt động chuyển nhượng, nhà đầu tư…), thúc đẩy phát triển các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, tăng cường giáo dục tài chính nhằm nâng cao chất lượng nhà đầu tư, hoàn thiện thể chế như đề xuất sửa đổi Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp cho phù hợp…

Bên cạnh đó, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm sớm chủ động phát triển năng lực cung cấp dịch vụ xếp hạng. Các cơ quan quản lý khác như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công an, Bộ Tư pháp… cũng cần vào cuộc, đồng hành, tất cả là vì sự phát triển chung của thị trường vốn cho nền kinh tế, doanh nghiệp và nhà đầu tư