Chuyển cổ phiếu sang HNX hay nâng lô tối thiểu lên 1.000, giải pháp nào thích hợp hơn?

Ý tưởng nâng lô lên 1.000 đơn vị có thể trở thành thực tế khi HOSE đang cần một giải pháp chữa cháy cho tình trạng nghẽn lệnh. Trong khi đó, giải pháp chuyển cổ phiếu HNX đảm bảo được lợi ích nhà đầu tư nhỏ lẻ nhưng lại đòi hỏi yếu tố thời gian.

Hệ thống giao dịch của HOSE quá tải đã trở thành câu chuyện quen thuộc với nhà đầu tư kể từ cuối năm 2020. Trong lúc chờ đợi triển khai hệ thống KRX, CEO của HOSE, ông Lê Hải Trà ngày hôm qua (2/3) đã đưa ý tưởng về việc nâng lô lên 1.000 đơn vị sau khi đã nâng lô lên 100 đơn vị.

Trao đổi với BizLIVE, Giám đốc một CTCK cho biết ông nhận được nhiều phàn nàn từ nhà đầu tư với ý tưởng nâng lô lên 1.000 của HOSE. Vị này cho biết, lẽ ra HOSE nên triển khai nâng lô từ 10 lên 1.000 thay vì từ 10 lên 100. Cách làm này từ đầu đã gặp những ý kiến trái chiều và càng gây nên phản ứng gay gắt hơn từ nhà đầu tư nhỏ lẻ khi tiếp tục tăng lô lên.

Cùng với đó, vị này cũng cho rằng HOSE chưa làm tốt việc truyền thông để nhà đầu tư hiểu rằng đây là giải pháp mang tính chất tạm thời.

Theo ông, phải có đến 99% nhà đầu tư trên HOSE có lô lẻ cổ phiếu do phát sinh từ việc trả cổ tức bằng cổ phiếu. Tuy nhiên, HOSE với tuổi đời hơn 20 năm lại chưa có một bảng giao dịch lô lẻ 10 đơn vị cho nhà đầu tư có nhu cầu. Đây là điểm trái ngược với thị trường Đài Loan được HOSE tham khảo, đang áp dụng lô 1.000 đơn vị nhưng lại có có nền tảng riêng cho nhà đầu tư giao dịch lô dưới 1.000 đơn vị.

Vì vậy, ông này cho rằng giải pháp chuyển bớt các cổ phiếu sang HNX và giao dịch song song cùng lúc 2 đường truyền có thể xem là giải pháp ít tốn kém nhất cho thị trường.

Không nhiều CTCK có lực lượng IT hùng hậu để triển khai nhanh việc chuyển cổ phiếu sang HNX

Tuy nhiên, theo giám đốc 1 đơn vị cung cấp giải pháp dữ liệu, hệ thống core của HOSE đã có tuổi đời 20 năm với việc đưa ra thông tin triển khai lô 1.000 thì vị này phỏng đoán có khả năng KRX có thể không "go live" kịp thời trong năm nay. Cùng với đó, đang có hiện tượng lệnh vào quá tải khi chạm trần 30% lệnh vào từ các CTCK lớn nên Sở buộc phải đưa ra giải pháp này. Giải pháp này được đánh giá là nhanh và trong quá khứ CTCK chỉ mất chưa đến 1 tuần để triển khai nâng lô từ 10 lên 100 đơn vị. Tuy nhiên, sẽ gây thiệt hại cho NĐT nhỏ lẻ.

Với giải pháp được HNX đưa ra gần đây, vị này cũng cho biết không khó nhưng mất thời gian từ cả CTCK lẫn 2 Sở. HNX có năng lực có thể tiếp nhận gấp hơn 20-30 lần lệnh so với HOSE tuy nhiên lại chỉ có một số CTCK với đội ngũ IT hùng hậu như TCBS, VPS, VND có thể triển khai nhanh chóng các công đoạn như phân loại cổ phiếu, thiết lập kết nối, phân lại lô đi kèm.

Ngoài ra, ở góc độ đơn vị cung cấp giải pháp dữ liệu, vị này cho biết sẽ tiêu hao nhân lực để có thể khai thác dữ liệu không đồng nhất giữa 2 sàn. Việc biên độ giao dịch khác biệt giữa 2 sàn (HOSE là +/-7% trong khi HNX +/-10%) sẽ đặt một bài toán khó hơn cho đơn vị. Qua đó, khiến cho phí của việc khai thác dữ liệu giao dịch trở nên tốn kém hơn.

Có thể mất gần 4 tháng để đưa vào triển khai việc chuyển cổ phiếu sang HNX

Trong khi đó, chuyên gia tại một công ty công nghệ có khách hàng là các CTCK và VSD cho biết giải pháp nâng lô lên 1.000 mới được coi như ý tưởng từ phía HOSE. Sở mới chỉ gửi survey cho CTCK tuy nhiên lại chưa đưa ra các đề bài và chi tiết để đơn vị giải pháp tiến hành.

Ông này cũng cho rằng giải nâng lô lên 1.000 đơn vị nhanh nhưng đi kèm với việc sẽ ảnh hưởng mạnh tới quyền lợi của nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Trong khi đó, việc chuyển các cổ phiếu từ HOSE sang HNX đòi hỏi nhà phát triển từ 1-2 tháng triển khai giải pháp và cần tiếp 1-2 tháng để chạy test. Theo đó, có thể mất gần 4 tháng để đưa vào áp dụng. Một số vấn đề sẽ cần 2 Sở phải giải quyết là cần lập một bảng riêng trên HNX cho các cổ phiếu của HOSE và 2 Sở sẽ phải làm bên ngoài để tính toán biến động cổ phiếu. Cùng với đó, cách tính chỉ số VN-Index cũng sẽ là một câu hỏi.

Chuyên gia này cho biết cả 2 giải pháp đều có thể triển khai nhưng đều mang tính tạm thời và có ưu nhược điểm riêng.