Chuỗi cung ứng toàn cầu đối mặt với áp lực mới

Mới đây, CEO của hãng vận tải biển lớn thứ hai thế giới cảnh báo việc các công ty phương Tây đổ xô nhập hàng sớm cho dịp lễ cuối năm có nguy cơ làm trầm trọng thêm sự trì hoãn và tắc nghẽn khắp chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Vincent Clerc, CEO của Maersk, cho biết, chi phí vận chuyển container tăng “gần như thẳng đứng” trong tháng qua, giữa lúc các cảng ở châu Á và Trung Đông tắc nghẽn trầm trọng. Ông cho rằng điều này có thể thúc đẩy thêm nhiều nhà bán lẻ ở phương Tây tìm cách vận ​​chuyển hàng hóa phục vụ mùa mua sắm Giáng sinh với khối lượng lớn hơn và sớm hơn bình thường.

“Ở giai đoạn này, điều thực sự có thể gây thêm áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu là các nhà bán lẻ tranh nhau đặt đơn hàng nhiều hơn mức họ cần”, ông nói.

Ông Clerc cho rằng nếu các nhà bán lẻ để bổ sung hàng tồn kho sớm hơn, họ sẽ rơi vào cảnh tréo ngoe. “Càng cố gắng yêu cầu nhập hàng sớm để tránh nhận hàng trễ, họ lại càng chứng kiến nhiều sự chậm trễ hơn”, ông cảnh báo.

Giá cước vận chuyển container trên các tuyến thương mại hàng hải chính tăng 2/3 trong tháng qua khi cuộc khủng hoảng vận tải do nhóm Houthi gây ra đã dẫn đến tình trạng tắc nghẽn tại các cảng châu Á và Trung Đông.

Nhận định từ CEO Maersk cho thấy sự gián đoạn nghiêm trọng do các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ gây ra đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự thay đổi này đã làm thay đổi đáng kể triển vọng của các hãng tàu lớn, những công ty trước đó dự đoán sẽ gặp khó khăn do tình trạng thừa cung tàu trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu yếu kém.

Diễn biến này gợi lại những thách thức trong thời kỳ đại dịch Covid-19, khi việc mua sắm trực tuyến tăng vọt và thiếu nhân lực trên tàu đã đẩy chi phí vận chuyển lên mức chưa từng có, tăng lợi nhuận cho các chủ tàu nhưng cũng góp phần gây lạm phát toàn cầu.

Để tránh sự tấn công của nhóm Houthi, gần như tất cả các tàu vận tải container đã chuyển hướng hàng hóa từ châu Á sang châu Âu vòng qua châu Phi. Tuyến đường mới này làm tăng đáng kể thời gian và chi phí vận chuyển.

The ông Clerc, tình trạng chậm trễ đang lan rộng ra cả chuỗi cung ứng toàn cầu, và các tác động dây chuyền của các cuộc tấn công của nhóm Houthi (bắt đầu từ tháng 11) đang làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn tại các cảng quan trọng ở châu Á.

“Yếu tố mới thúc đẩy vấn đề tắc nghẽn này là thiếu năng lực vận chuyển.. Chúng tôi bắt đầu thấy tình trạng tắc nghẽn ở các trung tâm khác nhau ở châu Á. Không chỉ có quá ít tàu mà còn có các tàu đang chờ bên ngoài cảng, và điều này làm trầm trọng thêm chuỗi cung ứng vốn đã căng thẳng ngay từ đầu”, ông Clerc cho biết.

Khi được hỏi liệu sự gián đoạn hiện tại có thể trở nên nghiêm trọng như sau đại dịch hay không, ông Clerc trả lời: “3 tháng trước, tôi sẽ nói là không thể. Bây giờ, tôi sẽ nói là có thể nhưng cũng không chắc chắn.”

Maersk hiện dự kiến sẽ đạt lợi nhuận hoạt động từ 1 tỷ đến 3 tỷ USD, so với dự báo trước đó là lỗ lên đến 2 tỷ USD. Trước đầu tháng 5, công ty đã dự báo lỗ hoạt động lên tới 5 tỷ USD.

Vị CEO Maersk trước đó đã lo ngại về tác động của một số lượng lớn tàu mới đối với chi phí vận chuyển trong năm nay, nhưng hiện tại ông cho rằng những tàu này có thể cần thiết để điều chỉnh sự mất cân đối cung-cầu do sự gián đoạn ở Biển Đỏ.

“Với tình hình hiện nay, chúng tôi cho rằng sự gián đoạn có khả năng kéo dài đến hết năm”, ông Clerc chia sẻ. Vị CEO Maersk cũng cho biết, trong khi trước đây ông nghĩ rằng cần thêm 6-7% công suất, bây giờ con số này có thể là 9-10%.

Giá cước vận tải tăng vọt

Trước mắt, tình trạng tắc nghẽn trầm trọng đã dẫn đến sự tăng mạnh của cước phí. Trong tuần kết thúc vào ngày 06/06, chỉ số cước vận tải container của Drewry tăng 12% lên 4,716 USD cho mỗi FEU (container 40ft), tức tăng 181% so với cùng kỳ và cao hơn 232% so với mức trung bình năm 2019.

Ví dụ, cước phí trên tuyến Thượng Hải đến Genoa đạt 6,664 USD mỗi FEU, tăng 213% so với một năm trước. Ngoài ra, cước phí trên tuyến Thượng Hải đến New York gần đây đạt 6,463 USD mỗi FEU, tăng khoảng 142% so với cùng kỳ, trong khi cước phí trên tuyến Thượng Hải đến Los Angeles gần đây đạt 5,975 USD mỗi FEU, tăng khoảng 215% so với cùng kỳ năm trước.