Chứng khoán Việt Nam đang chịu ảnh hưởng từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ?

Trong báo cáo triển vọng mới công bố, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đã chỉ ra các yếu tố định hình xu hướng thị trường chứng khoán nửa cuối năm 2024. Trong đó nổi bật là tác động của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lên thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc ai là người trúng cử Tổng thống Mỹ.

Cụ thể, nhóm chuyên gia KBSV thống kê từ 24 nhiệm kỳ Tổng thống với khoảng thời gian từ 1927 - 2024, chỉ số S&P500 đại diện cho thị trường chứng khoán Mỹ thường có diễn biến tích cực (tăng điểm 19/24 năm) trong năm thứ 4 của nhiệm kỳ (cũng là năm bầu cử), chỉ xếp sau năm thứ 3 (tăng điểm trong 21/24 năm), và vượt trội so với 2 năm đầu của nhiệm kỳ Tổng thống.

Điều này được lý giải là do các chính sách của tổng thống mới đắc cử cần có thời gian phát huy hiệu quả, do đó thường rơi vào năm thứ 3 và thứ 4. Bên cạnh đó, giả thuyết cũng cho rằng để tạo lợi thế cho kỳ tranh cử kế tiếp, các tổng kỳ thường có xu hướng thực thi các chính sách kích thích kinh tế và thúc đẩy thị trường chứng khoán, vốn thu hút sự quan tâm của công chúng, nhằm tranh thủ sự ủng hộ của cử tri vào 2 năm cuối nhiệm kỳ.

Diễn biến tích cực của thị trường chứng khoán Mỹ từ đầu năm đến nay đã một lần nữa ủng hộ kịch bản tăng điểm của chỉ số S&P500 cho năm bầu cử 2024. Dù vậy, sau nhịp tăng điểm mạnh trong nửa đầu năm, KBSV cho rằng thị trường chứng khoán Mỹ hoàn toàn có thể điều chỉnh trong các tháng cuối năm do chịu ảnh hưởng bởi kỳ bầu cử, và điều này phụ thuộc vào việc ai sẽ là ứng viên trúng cử Tổng thống tiếp theo.

Trong đó, kịch bản ông Joe Biden tái đắc cử Tổng thống 2 nhiệm kỳ liên tiếp được đánh giá là kịch bản tích cực đối với thị trường chứng khoán, khi các lập trường chính sách sẽ không có nhiều sự thay đổi, đi kèm với đó là sự ổn định về mặt chính trị và tranh chấp thương mại giữa các quốc gia sẽ ít có khả năng bùng phát, dù chính quyền ông Biden vẫn đang thực thi các sắc thuế nhập khẩu từ thời ông Trump và gần đây bổ sung thuế với các mặt hàng giá trị gia tăng cao, đặc biệt được nhập khẩu từ Trung Quốc như chip máy tính, y tế (chịu thuế 25 - 50%).

Giữa tháng 5 vừa qua, Mỹ nâng gấp 4 lần thuế với xe điện Trung Quốc, lên hơn 100%. Giới chức Mỹ giải thích việc này nhằm bù đắp "các hoạt động và trợ cấp không công bằng của Trung Quốc" và tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà sản xuất ô tô và công nhân Mỹ.

Ngược lại, kịch bản ông Trump quay trở lại làm Tổng thống là kịch bản có thể khiến thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc do ông Trump đã tuyên bố sẽ gia tăng thuế quan với mức thuế 10% với tất cả hàng nhập khẩu và mức thuế 60% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc nếu ông thắng cử nhiệm kỳ hai. “Chiến tranh thương mại vốn làm thị trường chứng khoán toàn cầu lao đao giai đoạn 2018-2019 hoàn toàn có thể quay trở lại”, nhóm phân tích KBSV nhấn mạnh

Cùng với đó, nhiều khả năng thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ càng thêm trầm trọng nếu ông Trump trúng cử, chi tiêu công được đẩy mạnh, việc kiểm soát lạm phát sẽ thêm phần khó khăn và FED sẽ khó có thể hạ lãi suất với lộ trình như thị trường kỳ vọng.

Đồng thời, chính trị Mỹ sẽ có nhiều biến động, các chính sách mới khó dự đoán hơn và điều này sẽ làm tăng thêm yếu tố rủi ro cho thị trường chứng khoán.

Từ những phân tích trên, nhóm chuyên gia KBSV cho biết thị trường chứng khoán Việt Nam có mối tương quan cao với thị trường chứng khoán Mỹ và thường có xu hướng điều chỉnh khi S&P500 giảm.

Do đó, trong kịch bản tiêu cực là ông Trump tái đắc cử Tổng thống có thể gây ra rủi ro tăng trưởng kinh tế khi hoạt động thương mại giữa 2 nước rơi vào tầm ngắm do Việt Nam đã gia tăng thặng dư thương mại tương đối đáng kể với Mỹ kể từ năm 2020 - 2021 (Mỹ thường xuyên thâm hụt thương mại với Việt Nam ở mức kỷ lục xếp thứ 3). Điều này dẫn tới áp lực lên thị trường chứng khoán toàn cầu như giai đoạn 2018 - 2019 có thể lặp lại.

Bên cạnh đó, rủi ro bị đánh giá là quốc gia thao túng tiền tệ, cùng những hàng rào thuế quan có thể bị dựng lên sẽ khiến hàng hoá Việt Nam khó khăn hơn để vào Mỹ, điều này cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực lên thị trường chứng khoán Việt Nam, báo cáo phân tích nêu.

Nhận định rõ hơn về thị trường chứng khoán nửa cuối năm nay, KBSV hạ mức dự báo chỉ số VN-Index thời điểm cuối năm 2024 xuống 1.320 điểm, giảm so với mức 1.360 đưa ra trong báo cáo gần nhất.

Trong đó, KBSV giảm dự phóng tăng trưởng EPS của chỉ số VN-Index năm 2024 xuống mức 14%, từ mức 19% trong báo cáo trước sau khi số liệu kết quả kinh doanh quý 1/2024 không đạt kỳ vọng ở lĩnh vực Ngân hàng và Bất động sản, đồng thời phản ánh quan điểm thận trọng về xu hướng tăng trở lại của mặt bằng lãi suất, cũng như sự phục hồi chậm của thị trường bất động sản.

Song song với đó, KBSV cũng giảm mức P/E mục tiêu của chỉ số VN-Index thời điểm cuối năm xuống 15 lần, từ mức 15,3 lần trong báo gần nhất, phản ánh tác động mạnh hơn của yếu tố lãi suất tăng, cũng như các rủi ro liên quan đến kỳ bầu cử Mỹ cuối năm.