Chứng khoán châu Á chao đảo: Nhật Bản giảm 13%, Hàn Quốc 'rút phích', chuyện gì đang diễn ra?

Quyết định tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), cùng với lo ngại về suy thoái kinh tế Mỹ và căng thẳng địa chính trị, đã đẩy nhà đầu tư vào thế phòng thủ.

Thị trường chứng khoán Nhật Bản chao đảo khi chỉ số Nikkei mở cửa phiên giao dịch đầu tuần với mức giảm sâu 7%, đánh dấu ngày giảm thứ 3 liên tiếp. Đà giảm này đẩy chỉ số xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm, chạm ngưỡng 30.829,04 điểm.

Tính đến 14h, đà giảm điểm vẫn chưa dừng lại với chỉ số Nikkei 225 giảm 13,4% và Topix giảm 12,2%. Tổng cộng các chỉ số đã giảm hơn 20% so với mức đỉnh cao nhất mọi thời đại được lập hôm 11/7, đẩy chứng khoán Nhật Bản vào "thị trường con gấu".

Nguyên nhân chính của đợt bán tháo này được cho là do tác động từ quyết định tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) vào tuần trước. BoJ đã nâng lãi suất từ 0,1% lên 0,25% và báo hiệu sẽ tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ trong năm nay.

Đồng yên tăng giá mạnh so với đồng đô la Mỹ, giao dịch ở mức 146 JPY/USD, tăng từ mức 148 JPY/USD trong phiên giao dịch tại New York vào thứ Sáu. Điều này càng gây thêm áp lực lên thị trường chứng khoán Nhật Bản.

Làn sóng bán tháo lan rộng ra khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chỉ số Kospi giảm 8,1% trước khi bị "rút phích", tạm ngừng giao dịch trong 20 phút. Chỉ số Kosdaq (gồm các cổ phiếu có giá trị vốn hóa nhỏ hơn) cũng giảm gần 12%.

Thị trường Úc cũng chìm trong sắc đỏ. Tại Mỹ, hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 giảm hơn 1,5%, báo hiệu một phiên giao dịch ảm đạm sắp tới trên Phố Wall.

Vishnu Varathan, Trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược của Ngân hàng Mizuho tại Singapore, nhận định: "Chúng ta đang chứng kiến một sự kết hợp hoàn hảo kích hoạt tâm lý 'e ngại rủi ro'. BoJ đang báo hiệu thắt chặt hơn nữa, trong khi Fed có thể đã hành động quá chậm chạp."

Trái ngược với thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu lại chứng kiến đà tăng mạnh. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 1 năm. Tại Nhật Bản, lợi suất trái phiếu chuẩn 10 năm cũng lao dốc, chạm mức thấp nhất kể từ tháng 4.

Diễn biến này phản ánh lo ngại về khả năng suy thoái kinh tế Mỹ sau báo cáo việc làm yếu kém hồi cuối tuần trước. Brian Rose, chuyên gia kinh tế cấp cao tại UBS Group AG, dự đoán Fed có thể cắt giảm lãi suất mạnh trong những tháng tới.

Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông cũng góp phần làm gia tăng bất ổn trên thị trường tài chính toàn cầu. Chứng khoán Ả-rập Xê-út và Israel đã giảm hơn 2%, trong khi giá dầu tiếp tục giảm giữa những đồn đoán về khả năng xung đột leo thang.

Với viễn cảnh biến động trong nửa cuối năm, các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư cần thận trọng. Chỉ số VIX - thước đo nỗi sợ của Phố Wall - đã tăng lên mức cao nhất trong gần 18 tháng.

Tại châu Á, các nhà giao dịch đang theo dõi chặt chẽ nền kinh tế Trung Quốc. Chính phủ nước này vừa đưa ra các biện pháp kích thích chi tiêu tiêu dùng nhằm đối phó với nhu cầu yếu ớt trên thị trường nội địa.

Theo dự kiến Trung Quốc sẽ công bố dữ liệu về ngành dịch vụ trong ngày hôm nay, sau khi chỉ số PMI sản xuất bất ngờ suy giảm lần đầu tiên trong 9 tháng vào tuần trước.

Với tình hình hiện tại, các nhà đầu tư được khuyến nghị phải "thắt chặt dây an toàn" và chuẩn bị cho một giai đoạn biến động mạnh trên thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.