Chuẩn bị xét xử phúc thẩm nhóm cựu quan chức trong vụ án 'chuyến bay giải cứu'

Trong 18 người kháng cáo, bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5 Cục An ninh điều tra, Bộ Công an) và Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng Thái Hòa) kháng cáo kêu oan; còn lại xin giảm nhẹ hình phạt.

30 luật sư bào chữa ở phiên phúc thẩm

Dự kiến 20/12, TAND cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử phúc thẩm theo đơn kháng cáo của 18 bị cáo, cùng những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án “chuyến bay giải cứu”.

Được biết, HĐXX phúc thẩm gồm 5 người, dưới sự điều hành của Thẩm phán Mai Anh Tài, Chánh tòa Tòa Kinh tế, TAND cấp cao tại Hà Nội.

Về phía đại diện Viện KSND cấp cao tại Hà Nội tham gia phiên tòa gồm có: Ông Vũ Văn Biểu, bà Lê Thị Thu Hà, Kiểm sát viên cao cấp.

Tính đến thời điểm hiện tại đã có gần 30 luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho các bị cáo cũng như những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án.

Phiên tòa sẽ được diễn ra trong 4 ngày (từ 20/12 đến hết ngày 23/12/2023).

Trong số 18 bị cáo có Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5 Cục An ninh điều tra, Bộ Công an) và Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng Thái Hòa) kháng cáo kêu oan.

Trước đó, bị cáo Hưng bị tòa tuyên án chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; còn bị cáo Tuấn lĩnh 18 năm tù về các tội đưa hối lộ và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

16 bị cáo còn lại xin giảm nhẹ hình phạt, số này có ba người bị tuyên án chung thân về tội nhận hối lộ. Họ gồm: Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) và Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an).

Trong các đơn gửi tòa án, nhóm bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt mong TAND cấp cao tại Hà Nội khi xét xử phúc thẩm, xem xét một số tình tiết giảm nhẹ, hoàn cảnh xảy ra hành vi phạm tội, mức độ hậu quả của vi phạm để cân nhắc, cho họ được hưởng chính sách khoan hồng.

Cựu Cục trưởng Nguyễn Thị Hương Lan cùng đồng phạm tại phiên sơ thẩm.

Số tiền nhận hối lộ hàng trăm tỷ đồng

Trước đó, từ ngày 11-28/7, TAND TP Hà Nội xét xử phúc thẩm với 54 bị cáo về 5 tội danh: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Môi giới hối lộ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Bản án sơ thẩm xác định, năm 2020, sau khi Chính phủ chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân ở nước ngoài về nước, Bộ Ngoại giao (thông qua Cục Lãnh sự) trên cơ sở thống nhất với Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đề xuất kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo.

Về quy trình cấp phép chuyến bay, doanh nghiệp sẽ gửi hồ sơ đến Cục Lãnh sự để cơ quan này lấy ý kiến tổ công tác 5 bộ, ngành rồi trình Chính phủ duyệt. Sau đó, kế hoạch được thông báo cho doanh nghiệp để tổ chức thực hiện chuyến bay.

Quá trình cấp phép các chuyến bay và phê duyệt cách ly tại địa phương, từ tháng 9/2020 - 12/2022, các bị cáo thuộc các bộ, ngành, địa phương đã cấu kết với một số đối tượng khác đã có hành vi nhũng nhiễu, yêu cầu doanh nghiệp đưa tiền. Trong đó, 25 bị cáo lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao đã nhận hối lộ tổng số tiền gần 165 tỷ đồng, gây thiệt hại trên 10 tỷ đồng.

Trong vụ án, Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) là người nhận hối lộ số tiền lớn nhất, với hơn 42,6 tỷ đồng; 23 bị cáo là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng; 4 cá nhân môi giới hối lộ tổng cộng hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt gần 25 tỷ đồng. Người đưa hối lộ nhiều nhất là Lê Hồng Sơn (Tổng giám đốc Công ty Bluesky) và Phó tổng giám đốc Nguyễn Thị Thanh Hằng, với tổng số tiền hơn 100 tỷ đồng.

Quá trình xét xử, 53/54 bị cáo cơ bản thừa nhận cáo buộc của cơ quan tố tụng. Riêng Hoàng Văn Hưng khẳng định mình bị oan, không lừa chiếm đoạt 800.000 USD từ ông Nguyễn Anh Tuấn và Nguyễn Thị Thanh Hằng.

Đáng chú ý, suốt phiên sơ thẩm, Hoàng Văn Hưng là người kêu oan và đề nghị tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung, song khi đọc công bố nội dung bản án, HĐXX nhận định, theo tài liệu điều tra và quá trình tranh tụng thể hiện thời điểm xảy ra vụ án, bị cáo là điều tra viên chính, song khi được bị cáo Nguyễn Anh Tuấn (cựu Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội) thu xếp cho gặp mặt bị cáo Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó tổng Giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh), Hưng đã đồng ý.

Theo tòa, bị cáo là người biết rõ quy định "điều tra viên không được tiếp xúc với bị can, bị cáo bên ngoài trụ sở cơ quan điều tra" nhưng vẫn gặp mặt Nguyễn Thị Thanh Hằng trao đổi mà không báo cáo cấp trên. Quá trình gặp, Hưng đã hướng dẫn Hằng viết các bản tường trình...

HĐXX nhận thấy sau khi bị điều chuyển công tác khỏi Phòng 5 Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, bị cáo Hoàng Văn Hưng không còn nhiệm vụ điều tra nhưng vẫn đưa ra các thông tin gian dối với bị cáo Hằng, Sơn, Tuấn, để từ đó tạo lòng tin khiến nhóm Hằng phải đưa tiền. Sau khi nhận tiền, Hưng không "chạy án" như cam kết mà chiếm đoạt 800.000 USD.

Quá trình điều tra, cơ quan điều tra và Viện kiểm sát đã thu thập chứng cứ khách quan về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Hưng; bị cáo đã nhiều lần được viết bản tường trình, tự khai, cung cấp chứng cứ nhưng bị cáo đều từ chối.

Từ phân tích trên, HĐXX kết luận bị cáo Hoàng Văn Hưng cho rằng lời khai của Nguyễn Thị Thanh Hằng, Nguyễn Anh Tuấn, Lê Hồng Sơn, đã đưa tiền cho bị cáo là một chiều, không khách quan là "không có cơ sở". Bởi ngoài lời khai của Hằng, Tuấn, cơ quan tố tụng còn thu thập lời khai của nhiều người khác, dữ liệu điện tử để chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo.