Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu: Nghị định 30/2021/NĐ-CP còn nhiều quy định gây “ách tắc” cho dự án nhà ở thương mại

Nghị định 30/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của luật Nhà ở sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định 99/2015, đã giải quyết được một số vướng mắc cho dự án nhà ở thương mại. Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều doanh nghiệp, những "ách tắc" ở quy định mới vẫn còn, khiến họ chưa an tâm để đầu tư. Xoay quanh vấn đề này, phóng viên Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu.

- Nghị định 30/2021/NĐ-CP có những điểm mới được quy định, gồm: Quy định rõ thời gian, trình tự, thủ tục điều chỉnh chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; Thêm nội dung lấy ý kiến thẩm định của cơ quan quản lý Nhà nước về nhà ở: Tên chủ đầu tư dự án, tên dự án theo quy định của pháp luật về nhà ở, mục tiêu - hình thức đầu tư, địa điểm - quy mô diện tích đất dành để xây dựng nhà ở của dự án, sự phù hợp của dự án đầu tư xây dựng nhà ở với quy hoạch chi tiết - quy hoạch phân khu; Quy định cụ thể về bàn giao kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư nhiều chủ sở hữu; Thủ tục cưỡng chế bàn giao kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư... Tuy nhiên, vẫn còn nhiều quy định gây “ách tắc” cho dự án nhà ở thương mại.

Những “ách tắc” ông muốn nói đến ở đây là gì?

- Tôi cho rằng, quy định tại Khoản 5 Điều 1, Nghị định 30/2021/NĐ-CP sẽ gây ra “ách tắc” cho nhiều dự án nhà ở mới. Trong 5 năm qua, quy định nhà đầu tư phải có 100% đất ở thì mới được chỉ định chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, dẫn đến hàng trăm dự án nhà ở thương mại trong cả nước không thể triển khai thực hiện. Nay chỉ cho phép thêm trường hợp được xác định chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại đối với nhà đầu tư có đất ở hợp pháp và các loại đất khác, nhưng sẽ không được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, bao gồm trường hợp nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu: 100% đất nông nghiệp, 100% đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, đất hỗn hợp gồm đất nông nghiệp - đất phi nông nghiệp không phải là đất ở. Mặc dù, việc nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất hoàn toàn phù hợp theo quy định của pháp luật về đất đai.

Ngoài ra, quy định trường hợp đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê, cho thuê mua thuộc trường hợp phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất không căn cứ đầy đủ quy định liên quan của Luật Đất đai 2013. Cùng với đó là vấn đề về thủ tục xác định chủ đầu tư tất cả dự án nhà ở thương mại cũng chưa được giải quyết triệt để. Do không có văn bản hành chính về chấp thuận chủ trương đầu tư, nên tất cả những dự án nhà ở thương mại 100% đất ở hoặc có đất ở và các loại đất khác, sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, không rõ cơ quan nào sẽ ban hành văn bản công nhận chủ đầu tư. Nếu không xử lý vấn đề này, sẽ dẫn đến tình trạng “ách tắc” thủ tục xác định chủ đầu tư tất cả dự án nhà ở thương mại trong thời gian tới đây.

Liệu những vướng mắc trên có thể dẫn đến hệ quả không tốt, thưa ông?

- Có thể khẳng định, những vướng mắc tại Nghị định 30/2021/NĐ-CP sẽ gây thất thu cho ngân sách Nhà nước; Không bảo đảm việc thực hiện các quy định về đấu giá, đấu thầu; Việc đầu tư dự án nhà ở thương mại theo phong trào, nhiều tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện, năng lực vẫn được triển khai thực hiện dự án dẫn đến thời gian thực hiện dự án kéo dài, gây lãng phí tài nguyên đất đai, phát sinh nhiều tranh chấp...

Theo ông, có cách gì để gỡ nút thắt ấy không?

- Trước mắt, tôi cho rằng cần đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo sửa đổi, bổ sung Khoản 5 Điều 1 Nghị định 30/2021/NĐ-CP cho phép công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, đối với nhà đầu tư có quyền sử dụng đất, các loại đất khác không phải là đất ở phù hợp với quy hoạch, để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Đồng thời, quy định chủ đầu tư là nhà đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư.

Về lâu dài, đề nghị Chính phủ và Quốc hội xem xét xây dựng lại Luật Nhà ở (mới) trong năm 2021, để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và thể chế hóa đường lối, chủ trương chính sách của Đại hội Đảng lần thứ XIII về phát triển đô thị, nhà ở giai đoạn 2025 - 2030, định hướng đến năm 2045.

Xin cảm ơn ông!