Chính thức đánh thuế cổ tức nhà đầu tư chứng khoán

Hôm nay (5/12) Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành luật quản lý thuế sẽ chính thức có hiệu lực. Một nội dung đáng chú ý trong Nghị định 126 là việc nhà đầu tư bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.

Một số công ty chứng khoán đã gửi thông báo đến các nhà đầu tư về việc thực hiện kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn tại các công ty chứng khoán với thời gian thực hiện bắt đầu từ 5/12/2020. Công ty chứng khoán FPTS cho biết, thời điểm kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn khi nhà đầu tư cá nhân bán/chuyển nhượng chứng khoán cùng loại.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất 5%. Trong đó, thu nhập tính thuế = Số lượng chứng khoán cùng loại bán/chuyển nhượng * Giá tính thuế.

Số lượng chứng khoán bán/chuyển nhượng: Sau khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng thì số lượng chứng khoán bán/chuyển nhượng phải kê khai và nộp thuế TNCN từ đầu tư vốn cho tới khi hết số cổ phiếu nhận thay cổ tức và cổ phiếu thưởng (Ưu tiên tính trước số lượng cổ phiếu từ cổ tức bằng cổ phiếu/ nhận thưởng bằng cổ phiếu).

Giá tính thuế: * Nếu Giá bán/chuyển nhượng >= Mệnh giá (10.000 đ): Giá tính thuế = Mệnh giá

* Nếu Giá bán/chuyển nhượng < Mệnh giá (10.000 đ): Giá tính thuế = Giá bán/giá chuyển nhượng. (Giá bán là giá khớp bình quân gia quyền của các lệnh bán trong ngày).

Trong thông báo của Công ty chứng khoán Yuanta, công ty chứng khoán này cho biết, đối với các chứng khoán do nhận cổ tức bằng cổ phiếu, nhận cổ phiếu thưởng phát sinh từ trước ngày 05/12/2020, YSVN vẫn đang chờ hướng dẫn chi tiết từ Cục thuế TP.HCM.

Thời gian vừa qua đã ghi nhận nhiều ý kiến không đồng tình với phương án nộp thuế với cổ phiếu thưởng. Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho biết, trả cổ tức bằng cổ phiếu không phải là hình thức phân phối lợi nhuận sau thuế hay chia tiền mặt cho cổ đông. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu không làm thay đổi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại thời điểm chia, không làm giảm lợi nhuận chưa phân phối của doanh nhiệp như trường hợp chia cổ tức bằng tiền mặt, không làm tăng giá trị cổ phiếu về mặt sổ sách và thị giá (lý thuyết song trên thực tế sau chia tách thì thị giá cổ phiếu có thể giảm hoặc tăng tùy thuộc nhiều yếu tố), nên khi cổ đông nhận được cổ phiếu thì khoản này không được coi là thu nhập từ đầu tư vốn.

Điều 3 Điểm 3 Luật thuế thu nhập cá nhân 2014 có quy định thu nhập từ đầu tư vốn bao gồm tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần, thu nhập từ đầu tư vốn dưới các hình thức đầu tư khác.

VAFI cho rằng trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng không thể coi là thu nhập từ đầu tư vốn vì những nghiệp vụ này doanh nghiệp không mất một đồng trả cho nhà đầu tư. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng ngoài việc làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu, còn ghi nhận sự tăng tài sản, tăng vốn điều lệ doanh nghiệp nhờ kinh doanh có lãi. Do đó, việc đánh thuế cổ phiếu thưởng là điều không hợp lý.

Trong khi đó, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục Thuế lý giải, mỗi một nhà đầu tư khi nhận được cổ tức thì phải nộp thuế trên cổ tức đó là 5%, trường hợp nhà đầu tư mua bán chứng khoán, theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, nếu có chênh lệch từ việc kinh doanh chứng khoán thì phải nộp thuế, đây là 2 khoản thuế khác nhau, phải có trình tự khác nhau, không thể nói là trùng được.

"Hiện nay cho phép doanh nghiệp chia cổ tức bằng cổ phiếu thay bằng tiền mặt. Nếu chia bằng tiền mặt thì trách nhiệm nộp thuế của cá nhân và công ty chứng khoán có trách nhiệm khấu trừ 5%. Nhưng doanh nghiệp phát hành cổ phiếu thưởng và chia cổ tức bằng cổ phiếu thưởng thì chỉ khi phát sinh giao dịch mới phải nộp thuế 5%. Nhà đầu tư có 1.000 cổ phiếu, được chia cổ tức là 500 cổ phiếu thưởng, khi phát sinh giao dịch liên quan đến cổ phiếu đó, nhà nước thu 5% trên cổ tức được thưởng từ giao dịch đó", ông Minh cho biết thêm.