Chia nhỏ nhà ra để bán

Đây là ý tưởng thú vị. Việc này mới ở ta nhưng thế giới thì từ những năm 1970. 10 năm trước MBS khó khăn có bàn phát triển cái này nhưng khi đó ít người hiểu. Vì là sản phẩm tài chính, chúng ta nên nhìn vào cả lợi ích và rủi ro, theo cách nhìn đơn giản.

Nhìn tích cực thì nhà đầu tư nhỏ có thể tiếp cận món đầu tư với số tiền ít, vì tiền ít không mua được nhà to. Nhìn tiêu cực thì vì thiếu thanh khoản nên mới phải chia nhỏ ra để bán, vì tiền to không bán được.

(A) Bản chất là chứng khoán hóa sơ khai nếu là mua một phần của một căn nhà cụ thể. Nhưng điều này tối nghĩa vì mua kiểu này sau muốn bán lại hơi bị khó.

(B) Còn nếu là gom các ngôi nhà lại trong một công ty vỏ bọc, rồi công ty vỏ bọc phát hành chứng chỉ nợ thì đó là chứng khoán hóa đơn giản nhưng đầy đủ, tương tự phát hành trái phiếu.

Như vậy, nếu là A, nhà đầu tư sẽ có rủi ro bán lại. Nếu là B, họ thực ra là sở hữu chứng chỉ gắn với nhà ở. Có thể dễ mua bán lại hơn vì nó đồng nhất, nhưng cơ bản là không dễ.

Từ chứng khoán hóa bất động sản, người ta lại làm chứng khoán hóa của chứng khoán hóa bất động sản, rồi lại chứng khoán hóa của chứng khoán hóa của chứng khóan hóa.... mỏi tay quá. Tức là luôn tạo ra những cái có vẻ ít rủi ro từ những thứ thực sự rủi ro. Đại khái đó là lý do khủng hoảng tài chính 2007/2008 liên quan tới chứng khoán hóa vay mua nhà.

Muốn biết thêm về món này, có thể tìm hiểu về Solomon Brothers đã đổ thế nào và cuốn sách the Liar's Poker - Trò bịp trên phố Wall.