"Cha đẻ Bitcoin" Satoshi Nakamoto có thể là ai?

Công cuộc truy tìm danh tính Satoshi Nakamoto đang thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng tiền mã hóa, với nhiều giả thuyết xoay quanh những nhân vật nổi bật trong giới mật mã học.

​"Cha đẻ Bitcoin" Satoshi Nakamoto có thể là ai? Ảnh: CCN

"Cha đẻ" của Bitcoin Satoshi Nakamoto đã mãi mãi làm thay đổi thế giới tài chính và công nghệ từ khi phát hành whitepaper về Bitcoin vào năm 2008. Dù đã hơn một thập kỷ trôi qua, danh tính của Nakamoto cùng tung tích gia tài 1,1 triệu BTC của ông vẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất trong lịch sử blockchain.

Trước đây, những nhân vật như Craig Wright, Dorian Nakamoto, và Nick Szabo từng được giới truyền thông đồn đoán là cha đẻ của Bitcoin. Tuy nhiên, cuộc điều tra về danh tính của Satoshi nhanh chóng rơi vào bế tắc khi Craig Wright bị tòa án tuyên bố không phải là Satoshi, trong khi Dorian Nakamoto đã nhiều lần bác bỏ rằng mình không hề liên quan đến Bitcoin.

Dù Nick Szabo với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực tiền mã hóa nhưng ông vẫn được coi là ứng cử viên tiềm năng, nhưng không có bằng chứng xác thực nào củng cố giả thuyết này. Điều này đã khiến danh tính thực sự của Satoshi vẫn là một ẩn số.

Khi kênh HBO thông báo ra mắt bộ phim tài liệu công chiếu vào lúc 09:00 AM ngày 09/10 (giờ Việt Nam) với tuyên bố sẽ tiết lộ danh tính của Satoshi Nakamoto, khiến cộng đồng tiền mã hóa dậy sóng với những suy luận và giả thuyết mới. Những đồn đoán về người đứng sau Bitcoin một lần nữa được phân tích lại, nhiều nhân vật nổi bật trong giới mật mã học và blockchain như Len Sassaman, Hal Finney, Adam Back, và Nick Szabo trở thành những ứng viên tiềm năng trên thị trường dự đoán Polymarket với tổng số tiền đặt cược hiện đã vượt qua 11 triệu USD,

​Tỷ lệ dự đoán ai là Satoshi Nakamoto trong bộ phim tài liệu của HBO. Nguồn: Polymarket (08/10/2024)

Nick Szabo - Ứng cử viên hàng đầu trên Polymarket

Trên Polymarket, những người đặt cược hiện đánh giá Nick Szabo, người phát triển Bit Gold, là ứng cử viên hàng đầu cho danh tính thực sự của Satoshi Nakamoto với tỷ lệ cược lên đến 16,6%.

​Nick Szabo

Szabo đã tạo ra Bit Gold – một dự án không thành công nhưng được coi là tiền thân của Bitcoin. Dù Bit Gold chưa bao giờ được triển khai, nó đã giới thiệu nhiều ý tưởng mang tính đột phá mà sau này Satoshi đã xây dựng và hoàn thiện trong Bitcoin bao gồm mạng P2P, cơ chế Proof-of-Work, và các khái niệm mật mã học.

Tuy nhiên, Szabo đã nhiều lần phủ nhận việc mình là Satoshi. Dù vậy, nhiều nhà phân tích và người hâm mộ vẫn không ngừng suy đoán dựa trên những điểm tương đồng về tư tưởng và phong cách viết giữa ông và Satoshi. Sự nghi ngờ này càng được củng cố bởi phong cách sử dụng từ ngữ và các phân tích văn bản cho thấy nhiều điểm tương đồng giữa các bài viết của Szabo và Satoshi.

Ngoài ra, có nhiều đồn đoán về việc tại sao Nick Szabo đã xóa bài viết về Bit Gold vào năm 2005 và sau đó đăng lại vào năm 2008. Nếu kiểm tra bài viết qua Wayback Machine, ta thấy rằng nó ban đầu được đăng vào tháng 12/2005. Một số ý kiến cho rằng Szabo có thể đã xóa bài viết nhằm điều chỉnh hoặc tinh chỉnh ý tưởng về Bit Gold sau khi nhận thấy những điểm cần cải thiện. Sự tái xuất hiện của bài viết vào năm 2008, gần với thời điểm Bitcoin được ra mắt, càng làm gia tăng nghi ngờ rằng Szabo có thể có liên quan mật thiết đến quá trình phát triển Bitcoin.

Bên cạnh đó, vị tỷ phú Elon Musk cũng từng nhận định Nick Szabo chính là Satoshi. Nhiều người còn nhận ra rằng trong cuộc phỏng vấn vào 6 năm trước, Szabo dường như vô tình tiết lộ thêm bằng chứng khi anh vô tình nói "Trong lúc tôi đang xây dựng Bitcoin", tạo thêm cơ sở cho các suy đoán của Musk với Nick Szabo.

Len Sassaman – Sự trùng hợp với thời điểm Satoshi Nakamoto biến mất

Len Sassaman là một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong phong trào Cypherpunk, phong trào ủng hộ quyền riêng tư và tự do thông qua công nghệ mật mã học. Ông đã góp phần vào sự phát triển của các công nghệ như PGP (Pretty Good Privacy) và hệ thống remailer – những công nghệ có tính bảo mật và ẩn danh tương tự như Bitcoin.

​Len Sassaman

Bên cạnh đó, Sassaman đã làm việc sát cánh cùng Hal Finney, một trong những người đóng góp đầu tiên và quan trọng nhất cho Bitcoin sau Satoshi Nakamoto. Finney là người đầu tiên nhận Bitcoin từ Satoshi và cũng là người ngoài Satoshi đầu tiên viết mã cho Bitcoin và chạy node Bitcoin. Mối quan hệ chặt chẽ giữa ông và Finney đã dẫn đến những nghi ngờ rằng cả hai có thể đều có liên quan đến sự phát triển ban đầu của Bitcoin.

Năm 2021, Evan Leung Hatch đã công bố một bài nghiên cứu, trong đó đưa ra giả thuyết rằng Len Sassaman chính là Satoshi Nakamoto. Hatch chỉ ra nhiều điểm tương đồng giữa phong cách viết của Sassaman và Satoshi. Đặc biệt, khối Genesis của Bitcoin có chứa tiêu đề báo chí từ tờ The Times, một phiên bản chỉ lưu hành ở Vương quốc Anh và châu Âu. Dù Sassaman là người Mỹ, ông lại sử dụng tiếng Anh kiểu Anh trong các bài viết, tương tự như Satoshi.

Một trong những lý do khiến Sassaman trở thành ứng cử viên là thời điểm ông qua đời vào tháng 07/2011, chỉ vài tháng sau khi Satoshi Nakamoto gửi email cuối cùng và biến mất khỏi cộng đồng Bitcoin vào tháng 04/2011. Điều này đã tạo nên sự trùng hợp đầy bí ẩn giữa sự biến mất của Satoshi và sự ra đi của Sassaman. Mối liên hệ này đã khiến nhiều người tin rằng Sassaman có thể chính là Satoshi, hoặc ít nhất có vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống Bitcoin.

Tuy nhiên, vào năm 2021, Meredith L. Patterson, vợ của Sassaman, đã nhiều lần lên tiếng phủ nhận khả năng chồng mình là người sáng lập Bitcoin. Ngoài ra, bà cũng nhấn mạnh rằng Sassaman chủ yếu sử dụng MacOS, trong khi Bitcoin ban đầu được phát triển trên nền tảng Linux. Hơn hết, bà cũng chia sẻ rằng HBO không hề liên hệ với bà để thực hiện bộ phim tài liệu này.

Ngoài ra, nhà sản xuất phim tài liệu Cullen Hoback trả lời phỏng vấn CNN vào ngày 7 tháng 10 tiết lộ rằng ông đã trực tiếp đối mặt với người mà ông tin là Satoshi Nakamoto thực sự, điều này gần như loại trừ khả năng Sassaman là người sáng lập Bitcoin vì ông đã qua đời vào năm 2011, khiến tỷ lệ cược dành cho ông trên Polymarket giảm xuống chỉ còn 8,5%.

Hal Finney – Người nhận giao dịch Bitcoin đầu tiên từ Satoshi

Hal Finney là một trong những người đầu tiên được cộng đồng nghi ngờ có thể là Satoshi. Là nhà mật mã học và lập trình viên, Finney không chỉ là người nhận giao dịch Bitcoin đầu tiên từ Satoshi mà còn đóng góp rất nhiều vào sự phát triển ban đầu của mạng lưới này. Công nghệ "Reusable Proof-of-Work" mà Finney phát triển được cho là nguồn cảm hứng cho cơ chế đồng thuận Proof-of-Work mà Bitcoin sử dụng.

​Hal Finney

Finney không chỉ có mối quan hệ chặt chẽ với Satoshi mà còn là người đầu tiên chạy node trên mạng lưới Bitcoin. Mặc dù ông luôn phủ nhận mình là Satoshi, nhưng mối liên hệ mật thiết giữa Finney và giai đoạn đầu phát triển của Bitcoin khiến ông luôn nằm trong danh sách những ứng cử viên hàng đầu.

Finney đã mắc bệnh ALS và qua đời vào năm 2014. Dù không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy ông là Satoshi, những đóng góp quan trọng của ông cho dự án Bitcoin vẫn khiến nhiều người tin rằng ông có thể chính là người tạo ra đồng coin vua.

Adam Back – Người được Satoshi đề cập đến trong whitepaper của Bitcoin

Adam Back, nhà phát minh ra thuật toán Hashcash, là một trong 10 người được trích dẫn trong whitepaper gốc của Bitcoin. Điều này khiến nhiều người suy đoán rằng ông có thể chính là Satoshi Nakamoto. Trước khi thành lập Blockstream, một công ty phát triển các giải pháp mở rộng cho Bitcoin, Back đã nổi tiếng với phát minh Hashcash vào năm 1997 – một hệ thống Proof-of-Work được Bitcoin sử dụng làm cơ chế đồng thuận.

​Adam Back

Một số giả thuyết cho rằng Back thành lập Blockstream để tận dụng những đóng góp của mình trong việc phát triển Bitcoin mà không cần bán số Bitcoin của Satoshi, vốn chưa từng được di chuyển. Ngoài ra, Back là một trong hai người đầu tiên thiết lập liên lạc với Satoshi trong thời gian Bitcoin được phát triển, càng làm tăng thêm những nghi ngờ về vai trò của ông.

Tuy nhiên, Back đã nhiều lần phủ nhận mình là Satoshi, lần gần đây nhất vào ngày 08/10. Ông thậm chí còn lập luận rằng việc giữ bí mật danh tính của Satoshi là điều cần thiết. Theo ông, Bitcoin nên được coi là "vàng kỹ thuật số" và việc Satoshi vẫn ẩn danh sẽ giúp duy trì hình ảnh này, tương tự như cách vàng không có người sáng lập cụ thể.

Vào năm 2019, Back từng chia sẻ rằng:“Bitcoin giống như vàng kỹ thuật số, bạn sẽ không muốn vàng có một người sáng lập. Để Bitcoin giữ được hình ảnh của một loại hàng hóa, tốt nhất là Satoshi nên tránh xa khỏi công chúng."

Kết luận

Xác định danh tính của Satoshi Nakamoto không chỉ là giải đáp một trong những bí ẩn lớn nhất của lĩnh vực tiền mã hóa, mà còn có thể gây ra những tác động sâu rộng đến toàn bộ thị trường tài chính và blockchain toàn cầu. Nếu Satoshi đã qua đời hoặc không còn quyền truy cập vào kho tàng 1,1 triệu Bitcoin mà ông (hoặc nhóm) sở hữu, khiến nguồn cung Bitcoin giảm mạnh, làm giá Bitcoin có thể tăng vọt sau khi bộ phim ra mắt.

Bộ phim tài liệu của HBO có thể không mang lại câu trả lời cuối cùng, nhưng nó đã một lần nữa khuấy động những cuộc tranh luận xoay quanh danh tính của người sáng lập Bitcoin. Liệu nhân vật thực sự đứng sau cái tên Satoshi Nakamoto có phải là một trong những cái tên trên? Hay bí ẩn này sẽ mãi mãi bị chôn vùi trong lịch sử của blockchain?