Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết sắp xong vẫn 'mòn mỏi' chờ đất đắp nền

Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết có thể hoàn thành đưa vào khai thác được ngay, nhưng thiếu đất đắp nền đường, nhà thầu và cả dự án phải nằm chờ chỉ vì thủ tục gia hạn khai thác mỏ. Phát sinh này khiến dự án cao tốc nguy cơ không kịp tiến độ hoàn thành, đưa vào khai thác trước 30/4 tới.

Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa có Tờ trình Chính phủ ban hành Nghị quyết tháo gỡ khó khăn trong cấp phép khai thác các mỏ đất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận để phục vụ đắp nền Dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết (thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1).

Đại diện Ban quản lý dự án 7, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) - chủ đầu tư dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết cho hay, từ ngày 10/12/2022, giấy phép khai thác 6 mỏ đất hết hạn, từ đó tới nay nhà thầu buộc phải dừng thi công chờ đất. Lãnh đạo Bộ GTVT đã có nhiều buổi làm việc với địa phương nhưng chưa thể giải quyết việc gia hạn giấy phép để khai thác đất phục vụ dự án do liên quan tới các quy định pháp luật.

“Hơn 3 tháng qua nhà thầu thi công cầm chừng, máy móc, thiết bị, nhân công đều phải nằm chờ đất, thiệt hại cho nhà thầu sơ bộ cũng khoảng 30 tỷ đồng, do vẫn phải tính khấu hao máy móc, trả lương nhân công. Chậm đất ngày nào lãng phí ngày đó. Tuyến cao tốc chính đã cơ bản thi công xong, đảm bảo điều kiện khai thác trước 30/4, nhưng chưa có đất để hoàn thiện đường dân sinh, các cầu vượt nên chưa thể đóng đường đưa vào khai thác”, đại diện chủ đầu tư chia sẻ.

Bộ Tài nguyên và Môi trường dẫn báo cáo của Bộ GTVT, UBND tỉnh Bình Thuận cho hay, để phục vụ thi công đoạn cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết, địa phương đã cấp phép cho nhà thầu khai thác 6 mỏ đất. Thời hạn khai thác đến ngày 10/12/2022 - căn cứ theo thời gian hợp đồng thi công xây dựng cao tốc.

Tuy nhiên, do một số yếu tố khách quan, như ảnh hưởng dịch COVID-19, thời tiết mưa kéo dài, dự án phải lùi tiến độ hoàn thành và gia hạn hợp đồng thi công tới hết 30/4/2023. Tuy nhiên, giấy phép khai thác mỏ đất không kịp điều chỉnh theo tiến độ dự án được gia hạn, nên dự án vẫn còn thiếu khoảng 1 triệu mét khối. Nếu thực hiện thủ tục cấp phép khai thác mỏ, địa phương dự kiến mất ít nhất 6 tháng cho khâu thủ tục.

Để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trên, trong Nghị quyết phiên họp thường kỳ chính phủ tháng 2/2023, Chính phủ đồng ý cho UBND tỉnh Bình Thuận xem xét, cấp lại giấy phép khai thác tại 6 mỏ đất kể trên, phục vụ thi công hoàn thiện đoạn cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Ngay sau khi Chính phủ có nghị quyết trên, UBND tỉnh Bình Thuận đã có văn bản gửi Chính phủ để cập việc cấp phép lại để nhà thầu khai thác các mỏ đất vẫn có những khó khăn, vướng mắc, không thể kịp tiến độ như yêu cầu.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, trường hợp các khó khăn, vướng mắc thuộc lĩnh vực khoáng sản, cần thiết tháo gỡ để kịp thời cung cấp đất cho dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết, đảm bảo đưa dự án vào khai thác trước 30/4 tới. Từ đó, bộ này kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết với cơ chế đặc thù để địa phương cấp phép khai thác các mỏ đất trên.

Theo quy định hiện hành, để gia hạn giấy phép khai thác mỏ đất, đơn vị khai thác phải nộp hồ sơ xin gia hạn trước 45 ngày so với thời điểm giấy phép đang khai thác hết hiệu lực. Tuy nhiên, trong 6 mỏ đất cấp phép khai thác phục vụ dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, các hồ sơ xin cấp phép gia hạn đều nằm ngoài thời gian xem xét gia hạn theo luật định, nên thuộc diện chấm dứt khai thác.

“Việc UBND tỉnh Bình Thuận tiếp tục đề nghị Chính phủ xem xét, cho phép gia hạn các giấy phép nêu trên là không phù hợp với quy định của pháp luật về khoáng sản”, Bộ Tài nguyên và Môi trường lý giải.

Từ đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Chính phủ ban hành nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép, gia hạn thời gian khai thác các mỏ vật liệu thông thường phục vụ thi công cao tốc Bắc - Nam (gồm cả dự án đang thi công và sắp khởi công). Cụ thể, trường hợp giấy phép khai thác đã hết hạn, nhưng mỏ vật liệu còn trữ lượng, cho phép UBND tỉnh Bình Thuận và các tỉnh có dự án cao tốc đi qua cho phép nhà thầu tiếp tục khai thác theo trữ lượng ghi trong giấy phép đã cấp.

Sau khi kết thúc khai thác các mỏ vật liệu trên, nhà thầu thực hiện thủ tục đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường, bàn giao đất cho địa phương quản lý theo quy định.

Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết thuộc dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, chiều dài hơn 100km, tổng mức đầu tư trên 10.853 tỷ đồng, từ vốn đầu tư công. Dự án khởi công tháng 9/2020, mục tiêu ban đầu hoàn thành cuối năm 2022, nhưng vì nhiều lý do, Bộ GTVT phải gia hạn hoàn thành tới trước ngày 30/4 tới.