Cao tốc 25.500 tỷ do Vingroup - Techcombank đề xuất lên bàn họp của Quốc hội

Dự án cao tốc Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước) là đoạn đầu tiên của tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây được triển khai xây dựng theo phương thức PPP và do liên danh Tập đoàn Vingroup - Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) đề xuất.

Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội vừa có phiên họp thẩm tra sơ bộ, thẩm tra tờ trình của Chính phủ về báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc – Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa – Chơn Thành.

Chia thành 5 dự án thành phần: 1 PPP và 4 đầu tư công

Báo cáo tại phiên họp, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho biết cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành có điểm đầu giao với đường Hồ Chí Minh (quốc lộ 14) tại km1.915 + 900, thuộc địa phận huyện Đắk R'Lấp, tỉnh Đắk Nông; điểm cuối kết nối với đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa, thuộc địa phận thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước.

Theo quy hoạch, cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành có quy mô 6 làn xe với tổng chiều dài tuyến khoảng 128,8km. Trong đó, chiều dài đường cao tốc khoảng 126,8km; chiều dài đoạn tuyến kết nối từ nút giao với cao tốc TP. HCM - Chơn Thành đến đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa khoảng 2km.

Dự án có 27,8km qua địa phận tỉnh Đắk Nông, còn lại 101km đi qua tỉnh Bình Phước. Đầu tư phân kỳ giai đoạn 1, dự án sẽ có quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh; giải phóng mặt bằng thực hiện một lần theo quy mô quy hoạch 6 làn xe. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 25.540 tỷ đồng bao gồm 12.770 tỷ đồng vốn Nhà nước và 12.770 tỷ đồng vốn do nhà đầu tư huy động.

Trên cơ sở các quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về xây dựng và thực tiễn triển khai một số dự án cao tốc quan trọng quốc gia đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư trong thời gian qua, Chính phủ đề xuất phân chia dự án Gia Nghĩa - Chơn Thành thành 5 dự án thành phần (gồm 1 dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP và 4 dự án thành phần đầu tư công).

Cụ thể, dự án thành phần 1 đầu tư xây dựng đường cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành (bao gồm cả đoạn tuyến kết nối với đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa) theo phương thức PPP, UBND tỉnh Bình Phước là cơ quan có thẩm quyền triển khai thực hiện.

Dự án thành phần 2 đầu tư xây dựng đường gom, cầu vượt ngang đường cao tốc địa phận tỉnh Đắk Nông theo hình thức đầu tư công, UBND tỉnh Đắk Nông là cơ quan chủ quản triển khai thực hiện.

Dự án thành phần 3 đầu tư xây dựng đường gom, cầu vượt ngang đường cao tốc địa phận tỉnh Bình Phước theo hình thức đầu tư công, UBND tỉnh Bình Phước là cơ quan chủ quản triển khai thực hiện.

Dự án thành phần 4 bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (bao gồm đường cao tốc, đường gom, cầu vượt ngang và các công trình có liên quan) thuộc địa phận tỉnh Đắk Nông theo hình thức đầu tư công, UBND tỉnh Đắk Nông là cơ quan chủ quản triển khai thực hiện.

Dự án thành phần 5 bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (bao gồm đường cao tốc, đường gom, cầu vượt ngang và các công trình có liên quan) thuộc địa phận tỉnh Bình Phước theo hình thức đầu tư công, UBND tỉnh Bình Phước là cơ quan chủ quản triển khai thực hiện.

Về tiến độ dự kiến, dự án sẽ tiến hành chuẩn bị đầu tư từ năm 2023, thực hiện dự án từ năm 2024, phấn đấu hoàn thành vào năm 2026. Cụ thể, chuẩn bị dự án năm 2023 - 2024; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư năm 2024 - 2025; thi công xây dựng từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành năm 2026.

Băn khoăn tiến độ dự án

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản thống nhất với sự cần thiết đầu tư dự án. Sau khi hoàn thành cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành sẽ hình thành trục kết nối quan trọng, tạo không gian mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh khu vực vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn đề nghị Bộ Giao thông Vận tải, UBND tỉnh Bình Phước và Đắk Nông làm rõ đánh giá tác động của dự án đối với người dân địa phương, phương thức lựa chọn nhà đầu tư. Đồng thời nhấn mạnh đây là dự án quan trọng Quốc gia, do đó cần có cơ chế ưu tiên nguồn vốn của Trung ương và địa phương để đảm bảo tiến độ dự án.

Cho ý kiến về tiến độ hoàn thành dự án, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu bày tỏ băn khoăn về vấn đề này, nhất là điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, vừa tốn thời gian, vừa ảnh hưởng tới uy tín, công sức của các bên có liên quan. Ông Hiếu đề nghị Chính phủ cần có đánh giá kỹ lưỡng, có những luận cứ rõ ràng để đặt ra mục tiêu hoàn thành dự án.

Các đại biểu cũng đề nghị, Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải bổ sung báo cáo làm rõ về tính hợp lý của việc đầu tư phân kỳ giai đoạn 1 theo quy mô đường cao tốc 4 làn xe, nhưng đoạn tuyến kết nối từ nút giao với cao tốc TP. HCM - Chơn Thành đến đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa (dài 2km) chỉ dừng ở quy mô đường cấp ba.

Ngoài ra, các đại biểu cũng lưu ý việc triển khai xây dựng các trạm dừng nghỉ ngay từ khi bắt đầu thi công đường cao tốc này; đánh giá tính hợp lý của việc tách hệ thống đường gom, cầu vượt ngang đường cao tốc thành các dự án thành phần độc lập, giao UBND cấp tỉnh làm cơ quan chủ quản...

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh đường cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành không chỉ đáp ứng nhu cầu vận tải cho 2 tỉnh Bình Phước, Đắk Nông mà còn đáp ứng cho toàn bộ khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, đang phụ thuộc lớn vào vận tải đường bộ. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cần rà soát để bảo đảm sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cũng như các quy hoạch có liên quan khác.

Cho rằng việc đầu tư dự án theo phương thức PPP sẽ giúp tận dụng lợi thế về công nghệ, kinh nghiệm, năng lực quản lý và nguồn vốn của nhà đầu tư tư nhân, cũng như đáp ứng đòi hỏi của thực tế hiện nay, nhưng Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải cần bổ sung thêm các luận cứ, số liệu… để giúp các đại biểu Quốc hội có thể yên tâm bấm nút thông qua.

Đánh giá tiến độ hoàn thành dự án được Chính phủ xác định khá ngắn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế lưu ý Bộ Giao thông Vận tải cần vào cuộc sớm, bám sát tập huấn, đào tạo cho các ban quản lý dự án của địa phương, để nâng cao năng lực quản trị, năng lực thực hiện với các dự án quan trọng Quốc gia; chú ý triển khai công tác giải phóng mặt bằng; bố trí nguồn nguyên vật liệu cho thi công; các địa phương hỗ trợ lẫn nhau để bảo đảm tiến độ thực hiện; xác định giải pháp xử lý khi tác động đến hai dự án BOT song hành…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng nhấn mạnh Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải sớm hoàn thiện bộ hồ sơ, các tài liệu liên quan để Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 32 tới đây.