Căng thẳng Mỹ-Trung: Ông Biden sẽ tiếp cận thương chiến một cách ổn định hơn, Bắc Kinh có ‘sốc’?

Trong bối cảnh cuộc bầu cử Mỹ 2020 chưa ngã ngũ, nhiều người cho rằng chính quyền mới sẽ duy trì chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc.

Sau khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền lãnh đạo đất nước vào năm 2016, mối quan hệ giữa Mỹ-Trung Quốc trở nên căng thẳng. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bị cuốn vào một cuộc chiến thương mại gay gắt khi liên tục đáp trả nhau bằng các biện pháp áp thuế lên các mặt hàng trị giá hàng trăm tỷ USD.

Tổng thống Trump từ lâu đã cáo buộc Trung Quốc có các hành vi thương mại không công bằng và đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ. Trong khi Trung Quốc cho rằng, Mỹ coi Bắc Kinh là một mối đe dọa và do đó, cố gắng kiềm chế sự trỗi dậy của quốc châu Á như một siêu cường kinh tế toàn cầu.

Thời gian qua, hai bên đã tiến hành nhiều cuộc đàm phán, tuy nhiên đều rất khó khăn và căng thẳng, kết quả đạt được đều không thỏa mãn được các bên. Chính sách thuế quan của ông Trump là nhằm khuyến khích người tiêu dùng Mỹ mua hàng sản xuất trong nước bằng cách làm cho các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn nhiều.

Theo đó, Mỹ đã áp thuế đối với hơn 268 tỷ Bảng hàng hóa của Trung Quốc và Trung Quốc đã đáp trả bằng việc áp thuế quan đối với các sản phẩm trị giá hơn 110 tỷ Bảng của Mỹ.

Washington đã đưa ra 3 đợt áp thuế vào năm 2018 và đợt thứ tư vào tháng 9/2019, trong khi Bắc Kinh trả đũa với các mức áp thuế từ 5-25% đối với hàng hóa của Mỹ.

Theo thỏa thuận giai đoạn một được ký kết giữa hai bên hồi tháng 1 năm nay, Trung Quốc cam kết sẽ tăng nhập khẩu hàng hóa của Mỹ lên 200 tỷ Bảng so với mức năm 2017, đồng thời củng cố các quy tắc sở hữu trí tuệ.

Mỹ cũng đã đồng ý giảm một nửa mức thuế quan mới được áp đặt lên Trung Quốc và giải quyết bất kỳ vấn đề bổ sung nào trong thỏa thuận giai đoạn hai. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, thỏa thuận giai đoạn 2 vẫn chưa được tiến hành đàm phán.

Trong bối cảnh cuộc bầu cử Mỹ 2020 còn chưa có kết quả chính thức, nhiều người ủng hộ Tổng thống Trump hy vọng, chính quyền mới sẽ tiếp tục duy trì chính sách “cứng rắn” đối với Trung Quốc. Các chuyên gia cũng đã nói nhiều về việc, nếu trở thành Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ, ông Joe Biden sẽ tìm cách “hợp tác với Trung Quốc” trong nỗ lực thể hiện “cách tiếp cận ổn định hơn” đối với cuộc chiến thương mại.

Trả lời phỏng vấn tờ Express.co.uk, Giáo sư Quan hệ Quốc tế tại Đại học Metropolitan London, Tiến sĩ Andrew Moran nói: Ông Biden ‘đã nói rõ rằng ông ủng hộ cách tiếp cận đa phương để giải quyết các vấn đề trong chính sách đối ngoại lớn mà nước Mỹ phải đối mặt'".

Tiến sĩ Moran cho biết: “Ông Biden đang bước vào một mối quan hệ với Trung Quốc, khác với mối quan hệ hai bên đã có được vào thời điểm ông làm Phó Tổng thống Mỹ 4 năm trước”.

Theo vị chuyên gia này, ông Biden có thể tìm cách hợp tác với Trung Quốc trong lĩnh vực hai bên có lợi ích chung, đặc biệt là liên quan đến biến đổi khí hậu và có thể là chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

“Ít nhất, ông Biden sẽ đưa ra một cách tiếp cận ổn định hơn, thay vì chính sách thất thường của Tổng thống Trump”, Tiến sĩ Andrew Moran nhận định.

Cũng theo vị chuyên gia người Anh, Trung Quốc có thể sẽ gặp phải một cú sốc với chính quyền của ông Biden, Washington chắc chắn sẽ tuân theo một cách tiếp cận toàn diện hơn và ít “thô bạo” hơn trong quan hệ quốc tế.

Giáo sư Quan hệ Quốc tế tại Đại học Metropolitan London giải thích: “Trung Quốc có thể phát hiện ra một nước Mỹ quyết đoán hơn đang tìm cách xây dựng lại vai trò lãnh đạo thế giới vốn đang bị xói mòn”.

Cũng theo Tiến sĩ Andrew Moran: “Ở chiều ngược lại, chính quyền mới của Mỹ có thể sẽ phải đối mặt với những thách thức do Trung Quốc đặt ra khi nước này cố gắng làm suy yếu ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ”.