Cần “lập lại trật tự” hành lang sông tại TP.HCM

TP.HCM sẽ làm rõ tình trạng lấn chiếm sông, kênh rạch của người dân và các dự án của DN

Trong tuần đầu tháng 9, UBND TP.HCM đã chỉ đạo Sở Giao thông Vận tải TP. HCM phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra tình hình hoạt động của các bến thủy nội địa, hỗ trợ các quận, huyện trong công tác phát hiện, xử lý những trường hợp vi phạm; kiên quyết xử phạt các trường hợp vi phạm quy định về tải trọng cho phép lưu thông trên công trình thủy lợi.

Trước đó, ngày 15/8, tại gói thầu 1B thuộc dự án công trình thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn từ sông Vàm Thuật đến Rạch Tra, một bãi vật liệu xây dựng do Công ty TNHH Công nghiệp Tân Bình Phú tự ý xây trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi và phạm vi bảo vệ bờ khi chưa được cấp phép đã khiến cho hành lang bảo vệ đê bao sông Sài Gòn sạt lở đoạn dài. Đây chỉ là một trong hàng chục trường hợp lấn chiếm hành lang bờ sông được phát hiện và xử lý trong thời gian qua.

Mặc dù UBND TP.HCM đã ban hành các Quyết định số 150/2004 và 22/2017 về quản lý và sử dụng hành lang ven bờ sông suối, kênh rạch trong thành phố, nhưng chuyện vi phạm hành lang bờ sông vẫn tiếp diễn. Hiện tượng này phổ biến đến mức, trong một cuộc họp, lãnh đạo UBND TP.HCM còn đề nghị lãnh đạo Sở Quy hoạch - Kiến trúc “đi ca nô dọc sông Sài Gòn để thấy các dự án đất lấn chiếm ra sông một cách “rất không hay” như thế nào”.

Ông Nguyễn Thanh Nhã, Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM cho biết, chỉ riêng tuyến sông Sài Gòn, từ huyện Củ Chi đến quận 7 có khoảng 50 đồ án quy hoạch phân khu đã được phê duyệt; 84 dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở, khu phức hợp thương mại - dịch vụ, khu công viên kết hợp vui chơi giải trí, với khoảng 454ha đang được phát triển ven sông. Trong đó, có 13 chủ đầu tư với 116 lô đất vi phạm tới hành lang bảo vệ sông. Trong số các dự án lấn bờ sông, có gần một nửa đã nhận quyết định cưỡng chế, yêu cầu tháo dỡ, nhưng đến nay, vẫn không ít chủ đầu tư chưa thực hiện được, vì các căn biệt thự đã được sang tay qua nhiều đời chủ.

“Với tình trạng lấn chiếm sông rạch để phát triển dự án, ngoài công tác quản lý đô thị “có vấn đề”, phải chăng có một phần nguyên nhân từ việc thiếu một đồ án quy hoạch 2 bên bờ sông nhằm đảm bảo thống nhất về tổ chức và quản lý không gian cảnh quan trên toàn bộ tuyến sông? Chúng ta không thể cứ giao đất cho doanh nghiệp để họ toàn quyền xây dựng, mà cần có kịch bản quy hoạch ven sông Sài Gòn”, kiến trúc sư Ngô Anh Vũ đề xuất.

Đồng quan điểm, dưới góc nhìn tổng thể, kiến trúc sư Võ Kim Cương nêu quan điểm, cần có một đồ án quy hoạch xây dựng tổng thể gắn kết với các đồ án quy hoạch về giao thông thủy, quy hoạch thủy lợi chống ngập, quy hoạch du lịch - văn hóa - giải trí, quy hoạch xây dựng và thiết kế đô thị 2 bên sông rạch. Các công trình trên hành lang không được che khuất dòng sông; các công trình và cây xanh ở đây còn phải tôn tạo vẻ đẹp của các công trình lớn phía sau, là yếu tố then chốt để tạo nên đặc trưng cảnh quan sông nước của TP.HCM.

Thể hiện quyết tâm giải quyết các vấn đề tồn tại đối với hàng lang kênh rạch trên địa bàn, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan cho biết, thành phố cần xây dựng quy hoạch, khung pháp lý, quy chế quản lý đầy đủ, trong đó xác định cụ thể vai trò của Nhà nước và người dân, doanh nghiệp cũng như có chế tài đủ mạnh để xử lý vi phạm.

“Bờ sông, kênh rạch nội thành là không gian chung của người dân. Chúng ta, những người dân và DN phải có trách nhiệm giữ gìn và xây dựng không gian ấy trở thành một đô thị sông nước hài hòa với tự nhiên, thân thiện với môi trường và góp phần nâng cao chất lượng sống của cư dân thành phố”, ông Hoan nói.

Hướng tới sử dụng hành lang sông rạch hiệu quả, ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy TP.HCM cho biết, thành phố sẽ xây dựng kế hoạch hành động phát triển định hướng đến năm 2030, tầm nhìn 2045, trong đó có quy hoạch kè bờ sông và sử dụng quỹ đất ven sông. Khi xây dựng kè sông, đất ven sông sẽ đẹp hơn, giá đất tăng lên, trở thành nguồn tài chính để thành phố tái đầu tư xây dựng. TP.HCM sẽ tham khảo kinh nghiệm của các nước trên thế giới khi quy hoạch kè sông sao cho phù hợp nhất. Đồng thời, định hướng sẽ xây dựng hệ thống kè sông đa chức năng, bao gồm ngăn nước, chỗ vui chơi công cộng, đường giao thông... “TP.HCM sẽ làm rõ tình trạng lấn chiếm sông, kênh rạch của người dân và các dự án của DN… để xử lý một cách kiên quyết”, ông Nhân khẳng định.