Bộ trưởng Tài chính: 'Không thể doanh nghiệp làm sai, bắt công chức thuế phải chịu'

Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) bổ sung trách nhiệm người nộp, cơ quan thuế, cán bộ thuế và quy định rõ ràng, rạch ròi theo nguyên tắc "ai làm sai, người đó chịu".

Nên đánh thuế hàng giá trị nhỏ qua Shopee, Tiktok

Chiều 17/6, Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).

Đại diện Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) đã có những thay đổi theo đúng định hướng cải cách chính sách thuế của chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011 - 2020; đồng thời góp phần giảm bớt thủ tục hành chính cho người nộp thuế và cơ quan thuế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tuy nhiên, theo ông Phớc, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế, qua triển khai thực hiện chính sách thuế GTGT cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần phải sửa đổi, bổ sung.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc. Ảnh Như Ý

Điển hình như, số lượng nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế còn nhiều (26 nhóm) và không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, làm tăng chi phí sản xuất của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng.

Việc áp dụng các mức thuế suất (hiện nay gồm 3 mức: 0%, 5% và 10%) đối với các nhóm mặt hàng còn chưa phù hợp.

Đối tượng áp dụng mức thuế suất 5% còn nhiều (14 nhóm hàng hóa, dịch vụ) chưa phù hợp với định hướng cải cách hệ thống thuế, tiến tới áp dụng 1 mức thuế suất phổ thông.

Việc xác định thuế suất đối với một số hàng hóa dựa vào mục đích sử dụng nên gây vướng mắc cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế...

Thẩm tra, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) nhất trí về sự cần thiết sửa đổi luật để giải quyết các bất cập trong thực tiễn cũng như hoàn thiện chính sách thu, phù hợp với mục tiêu đề ra trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 và Kế hoạch số 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Về bổ sung quy định không thu thuế GTGT đối với một số loại hàng hoá nhập khẩu, dự thảo luật bổ sung quy định quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển, hàng biên mậu trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.

Mặc dù không được quy định trong luật, song trên thực tế, việc miễn thuế GTGT gắn với miễn thuế nhập khẩu hiện cũng được thực hiện đối với hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua chuyển phát nhanh.

"Với sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần trong thời gian qua. Tại Việt Nam, hàng ngày có trung bình 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok…", Chủ nhiệm Ủy ban TCNS Lê Quang Mạnh cho hay.

Cũng theo cơ quan thẩm tra, nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ để bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Do vậy, cơ quan này đề nghị Chính phủ có chính sách phù hợp để mở rộng và bao quát các nguồn thu trong bối cảnh hạn chế về ngân sách hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc tại phiên thảo luận ở tổ. Ảnh: Như Ý

Bổ sung trách nhiệm người nộp thuế, cơ quan thuế

Về sản phẩm cung cấp trên các nền tảng số, dự thảo luật quy định "sản phẩm cung cấp trên nền tảng số theo quy định của Chính phủ" không thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 0%.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng, với xu thế toàn cầu hóa hiện nay, lượng hàng hoá được các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài trên cơ sở nền tảng số sẽ tăng trưởng theo thời gian, trở thành xu hướng bán hàng phổ biến, cần được khuyến khích và áp dụng thuế suất 0%.

Uỷ ban TCNS đề nghị Chính phủ nghiên cứu, điều chỉnh quy định về điều kiện khấu trừ thuế đầu vào đối với các trường hợp này một cách phù hợp.

Liên quan đến việc miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ, tại phiên thảo luận tổ chiều cùng ngày, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc lý giải, luật không quy định, nhưng nghị định và quyết định của Thủ tướng thì quy định thu thuế này.

Tuy nhiên, theo ông, hiện một số quốc gia đã bỏ, như nước Anh đã bỏ quy định miễn thuế VAT nhập khẩu có giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ 1/1/2021. Còn Thái Lan thu thuế VAT 7% với tất cả hàng nhập khẩu, không phân biệt giá trị.

Về quy định hành vi cấm với cơ quan thuế, theo ông Phớc, dự thảo luật lần này bổ sung trách nhiệm người nộp, cơ quan thuế, cán bộ thuế và quy định rõ ràng, rạch ròi theo nguyên tắc ai làm sai, người đó chịu. Bởi không thể doanh nghiệp làm sai, bắt công chức thuế phải chịu và ngược lại.

"Cần phải quy định rõ chức năng, phạm vi công tác, giới hạn trách nhiệm mới làm chặt chẽ được", ông Phớc, nói.