Bộ Tài chính nói về việc xử lý 12 “siêu dự án” tai tiếng ?

Theo Bộ Tài chính, tất cả các dự án được tiến hành thanh tra các cấp, kiểm toán 7/12 dự án, điều tra và khởi tố 4/12 dự án… để làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đã có báo cáo tới Quốc hội về tình hình xử lý 12 dự án yếu kém, thua lỗ hiện nay.

Số liệu ước tính 6 tháng đầu năm 2020 đối với 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả cho thấy tổng nợ phải trả trên 63.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 26.000 tỷ đồng.

Trong số 12 dự án, doanh nghiệp, năm 2018 - 2019 có 2 dự án, doanh nghiệp có lãi nhưng vẫn phát sinh lỗ lũy kế (DAP-1 Hải Phòng, Thép Việt Trung), tuy nhiên đến hết Quý I/2020, 2 dự án, doanh nghiệp này có kết quả kinh doanh lỗ; 4 dự án từng bước khắc phục khó khăn, giảm lỗ (Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP-2 Lào Cai, Công nghiệp tàu thủy Dung Quất DQS); 1 dự án, doanh nghiệp dừng hoạt động nay đã vận hành trở lại (Xơ sợi Polyester Đình Vũ PVTex); 2 dự án đủ điều kiện vận hành trở lại nhưng chưa khởi động do điều kiện thị trường khó khăn (Nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi và Bình Phước).

Hiện nay đã hòa giải xử lý được tranh chấp Hợp đồng EPC đối với dự án PVTex; rà soát pháp lý, đàm phán thành công việc sửa đổi bổ sung các căn cứ pháp lý (hợp đồng liên doanh, điều lệ liên doanh) bảo đảm quyền lợi hợp pháp đối với nhà máy thép Việt Trung.

Công tác thanh tra, kiểm toán, điều tra làm rõ sai phạm, vi phạm pháp luật ở từng dự án đã được thực hiện khẩn trương, đến nay các dự án đều đã được tiến hành thanh tra các cấp (12/12 dự án), kiểm toán (7/12 dự án), điều tra và khởi tố (4/12 dự án), để làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan và xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật.

Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu hướng dẫn triển khai các nội dung xử lý đối với 12 dự án theo hướng không sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý thua lỗ của doanh nghiệp phù hợp tình hình thực tế, cố gắng cao nhất để có thể xử lý dứt điểm các dự án, doanh nghiệp, giảm thiểu tối đa thiệt hại cho Nhà nước.

Về hướng dẫn giãn, giảm mức trích khấu hao tài sản (một trong những giải pháp tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí cho doanh nghiệp), Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính hướng dẫn giãn, giảm mức trích khấu hao tài sản cố định đối với các doanh nghiệp thuộc Vinachem, doanh nghiệp đã thực hiện từ năm 2017 đến nay. Ngoài ra, Bộ Tài chính đã có hướng dẫn về việc kéo dài khung trích khấu hao các dự án, doanh nghiệp thuộc Vinachem.

Đối với các đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Bộ Tài chính đã có công văn đề nghị PVN phân tích làm rõ những vướng mắc, khó khăn đề đề xuất các giải pháp tháo gỡ, trong đó có đề xuất, giải pháp liên quan đến thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tài chính.

Cùng đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo PVN yêu cầu đơn vị thành viên khẩn trương thực hiện quyết toán tổng mức đầu tư, cập nhật đánh giá lại hiệu quả dự án sau khi điều chỉnh lại thời gian khấu hao và chủ động làm việc với bên cho vay để đạt được thỏa thuận các bên cho vay đồng ý tái cấu trúc khoản vay (gia hạn, khoanh nợ…) làm cơ sở để cấp có thẩm quyền xem xét kiến nghị của PVN về giãn, khoanh khấu hao tài sản cố định.

Bộ Tài chính đã hướng dẫn xử lý vướng mắc giữa PVN và Vinashin (SBIC) trong bàn giao nguyên trạng con tàu 104.000 tấn từ Vinashin sang PVN. Đến nay Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Bộ Giao thông vận tải đang phối hợp chỉ đạo PVN và SBIC thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Về xử lý nợ, lãi suất vay vốn của các dự án, doanh nghiệp tại Ngân hàng phát triển Việt Nam (NHPT), ngân hàng này đã thực hiện cho vay vốn tín dụng đầu tư 7 dự án/khoản vay của 6 chủ đầu tư.

Đến ngày 31/12/2019, có 6 dự án còn dư nợ tại NHPT bao gồm: Dự án sản xuất phân bón DAP số 2 Lào Cai; Dự án cải tạo, mở rộng nhà máy phân đạm Hà Bắc; Dự án Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình; Dự án Mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; 2 dự án/khoản vay của Nhà máy Công nghiệp tàu thủy Dung Quất

Trong giai đoạn 2015-2017, trên cơ sở đề xuất của chủ đầu tư và khó khăn thực tế của các dự án, trong phạm vi thẩm quyền, NHPT đã áp dụng giải pháp tín dụng cho các dự án (điều chỉnh mức trả nợ trong các kỳ hạn trả nợ theo hợp đồng tín dụng).

Bộ Tài chính nhận định với tình hình thực tế của các dự án, việc áp dụng giải pháp tín dụng không giải quyết được những khó khăn mà cần thiết phải áp dụng các biện pháp mạnh mẽ và triệt để hơn (gia hạn nợ vay, giảm lãi suất, khoanh nợ…) và một số cơ chế chính sách khác (thuế VAT, khấu hao…) thì dự án mới có thể hoạt động bình thường và có nguồn trả nợ.