Bộ Công Thương đề xuất cây xăng được lấy hàng từ nhiều nguồn

Tại Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi Nghị định 83/NĐ-CP và Nghị định 95/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đề xuất sửa đổi quy định về quyền của đại lý kinh doanh xăng dầu theo hướng cho phép cây xăng được lấy hàng từ nhiều nguồn, có thể giới hạn từ 2-3 nguồn.

Tại dự thảo lần 2 tờ trình Thủ tướng về sửa đổi Nghị định 95 và 83 kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương cho rằng, việc quản lý Nhà nước với mặt hàng này vẫn cần sự tham gia, phối hợp của các bộ theo từng lĩnh vực.

Theo đó, Bộ Công Thương muốn giữ nguyên như cách điều hành hiện nay, tức sẽ có nhiều bộ ngành tham gia, trong đó Bộ Công Thương chủ trì cùng sự tham gia của Bộ Tài chính, các bộ khác theo chức năng quản lý Nhà nước với mặt hàng này. Nhưng sẽ làm rõ hơn thẩm quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành và bổ sung quy định "thời gian điều chỉnh chi phí định mức rút xuống còn một quý một lần. Nếu trong quý biến động tăng, giảm từ 5% trở lên thì cho phép điều chỉnh ngay".

Theo Bộ Công Thương, việc phân công phối hợp như vậy đã thực hiện từ nhiều năm, phù hợp với chuyên môn nghiệp vụ, chức năng của từng bộ, ngành. Trong điều hành giá, Bộ Tài chính rà soát và hướng dẫn xác định các chi phí để công bố cho Bộ Công Thương tính toán giá cơ sở, đảm bảo giám sát, kiểm tra các chi phí chính xác, minh bạch và đúng chuyên môn.

Trước đó, đề xuất giao quản lý thống nhất về một cơ quan, cụ thể là Bộ Công Thương, cũng nhận được đồng tình từ giới chuyên gia, doanh nghiệp do phù hợp nội dung Luật giá đang sửa đổi và thực tế kinh doanh xăng dầu mang đặc thù của kinh doanh thương mại.

Song Bộ Công Thương cho rằng, giao đầu mối duy nhất quản lý xăng dầu về bộ này đảm bảo thống nhất đầu mối quản lý về giá, cung cầu, nhưng lại không đảm bảo sự phù hợp trong phân công, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn giữa các bộ. Do đó sẽ dẫn tới chồng chéo, làm phát sinh thêm bộ máy, biên chế để thực hiện nhiệm vụ.

Cùng với đó, điểm mới tại dự thảo lần này là Bộ Công Thương đề xuất đại lý bán lẻ xăng dầu được lấy hàng từ nhiều nguồn, thay vì bảo lưu quan điểm chỉ được mua từ 1 nguồn như quy định hiện nay (có thể giới hạn từ 2-3 nguồn). Bộ Công Thương lựa chọn phương án này với lý do nhằm đa dạng nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý, tăng vị thế cho đại lý trong quá trình đàm phán mua hàng. Trong khi đó, thương nhân phân phối chỉ được mua từ 3 nguồn (đầu mối), không được lấy từ thương nhân phân phối xăng dầu khác.

Về mức chiết khấu, Bộ Công Thương vẫn giữ quan điểm không quy định mức tối thiểu, với lý do để các doanh nghiệp tự quyết định, điều chỉnh linh hoạt nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích trong từng giai đoạn, phù hợp cung cầu thị trường. Trường hợp để đảm bảo lợi ích của các cửa hàng bán lẻ, khi ký hợp đồng đại lý (nhượng quyền thương mại) các đại lý cần đưa ra điều khoản về mức chiết khấu tối thiểu với đơn vị cấp hàng.

Các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho rằng nếu không quy định chiết khấu tối thiểu ở mức tỷ lệ hợp lý, họ khó duy trì hoạt động, được đối xử công bằng trong chuỗi cung ứng xăng dầu.

Liên quan tới quỹ bình ổn xăng dầu, Bộ Công Thương vẫn giữ quan điểm cần tồn tại quỹ này, bởi đây là công cụ điều hành giá linh hoạt, không phát sinh chi ngân sách và bộ máy vận hành, bảo đảm can thiệp bình ổn giá hiệu quả, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Bộ Công Thương cũng đề nghị bỏ hình thức tổng đại lý để giảm bớt khâu trung gian trong hệ thống, chuỗi cung ứng xăng dầu.

Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 95 và 83 về kinh doanh xăng dầu được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định Luật ban hành Văn bản quy phạm pháp luật. Việc sửa đổi quy định kinh doanh xăng dầu nhằm xử lý những bất ổn, xáo trộn trên thị trường thời gian qua, để thực hiện mục tiêu bảo đảm nguồn cung xăng dầu, an ninh năng lượng quốc gia.