Bất ổn địa chính trị dâng cao, toàn cầu hóa suy giảm đang khiến ngành công nghệ toàn cầu ngày một tách rời?

Hàng loạt các diễn biến mới không khỏi khiến người ta nghĩ đến sự tách rời của ngành công nghệ thế giới, thuật ngữ cho thấy ngành công nghệ Trung Quốc và Mỹ tách biệt thành 2 hệ thống sinh thái riêng biệt

Hoạt động kinh doanh của các công ty công nghệ Trung Quốc, cũng giống như các công ty công nghệ Mỹ, đã phát triển mạnh trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, ngành công nghệ thế giới hiện đang ở “ngã tư đường”. Ngành công nghệ thế giới đương đầu với môi trường kinh tế và địa chính trị đầy bất ổn.

Theo bài phân tích mới đây trên CNBC, kinh tế Trung Quốc đang hồi phục dần dần, chính quyền Bắc Kinh định hướng tập trung vào phát triển tiêu dùng nội địa, xu thế số hóa ngày một mạnh mẽ do đại dịch Covid-19 sẽ có lợi cho sự phát triển của ngành công nghệ Trung Quốc. Tuy nhiên hiện vẫn còn nhiều rủi ro.

Chuyên gia phân tích tại 86 Research, ông Charlie Chai, nhận xét: “Nhìn từ góc độ hành vi người dùng tại Trung Quốc, đại dịch Covid-19 khiến cho ngày một nhiều doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực số hóa. Sự góp mặt của họ giúp ngành công nghệ đạt quy mô cần thiết và hiệu quả kinh tế trong thời gian ngắn”.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ doanh nghiệp, mọi chuyện lại không dễ dàng như vậy. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu trong ngành trong đó có bao gồm Baidu, Alibaba, Tencent đang gặp khó về tài chính trong bối cảnh môi trường kinh tế và địa chính trị có nhiều thách thức.

Cũng giống như tại Trung Quốc, các công ty công nghệ tại Mỹ đã hưởng lợi từ đại dịch Covid-19 khi mà nhiều người bị buộc phải ở nhà. Nhiều dịch vụ như Zoom phát triển bùng nổ, trong khi đó người tiêu dùng mua hàng trên mạng Amazon và xem phim trên Netflix ngày một nhiều.

Nhà đầu tư trên toàn cầu băn khoăn điều gì sẽ đến tiếp theo? Dưới đây là tổng hợp nhận định của CNBC.

ĐẠI DỊCH VÀ SỐ HÓA

Trung Quốc, đất nước khởi nguồn của đại dịch Covid-19, đã buộc phải đóng cửa khoảng một nửa đất nước vào đầu tháng 2/2020 để có thể ngăn bệnh dịch lây lan mạnh.

Tăng trưởng GDP quý 1/2020 giảm 6,8%. Khi đà lây lan của bệnh dịch chững lại vào tháng 3/2020, các doanh nghiệp bắt đầu mở cửa, GDP quý 2/2020 tăng trưởng được 3,2%.

Khi bị kẹt ở nhà, người ta bắt đầu tìm kiếm dịch vụ số, từ thương mại điện tử cho đến trò chơi trực tuyến. Xu thế này vẫn đang tiếp diễn.

Công ty tư vấn tại Toronto (CIF), ông Abishur Prakash, nhận xét: “Do virus Covid-19 lây lan, người Trung Quốc đang cần công nghệ hơn bao giờ hết. Từ ngành chăm sóc y tế cho đến vận tải hay tài chính, rất nhiều dự án đang được thực hiện sẽ giúp hồi sinh Trung Quốc. Công nghệ sẽ ở tâm điểm của mọi thứ”.

Các công ty công nghệ Trung Quốc được hưởng lợi. Cổ phiếu Alibaba tăng được 30% trong năm nay, doanh thu của quý 2/2020 công ty tăng 34%.

Tencent công bố lợi nhuận quý 2/2020 tăng mạnh nhờ hoạt động kinh doanh game phát triển mạnh.

CÔNG NGHỆ VÀ Y TẾ

Hiện tại, đang có khoảng 200 loại vắc xin đang được phát triển trên toàn cầu. Khoảng 40 loại vắc xin trong này đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nhiều người đặt hy vọng vào khả năng sẽ có vắc xin để chấm dứt đại dịch dù rằng các chuyên gia đã cảnh báo hiện chưa thể biết rồi mọi chuyện sẽ ra thế nào.

Các công ty công nghệ nhìn thấy cơ hội trong ngành y tế. Trong đại dịch Covid-19, họ đã chuyển từ lĩnh vực dịch vụ sang tư vấn với bác sỹ trực tuyến, họ sử dụng thuật toán để hỗ trợ cho việc phát triển vắc xin. Công ty sở hữu công cụ tìm kiếm Baidu hiện đang có các cuộc đối thoại với nhà đầu tư để huy động 2 tỷ USD trong vòng 3 năm để phát triển một công ty công nghệ sinh học mới.

TOÀN CẦU HÓA VÀ NGÀNH CÔNG NGHỆ

Những xu thế diễn ra gần đây khiến nhiều người lo ngại về ý tưởng của toàn cầu hóa. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã không ngừng vận động giảm toàn cầu hóa, trong khi đó các chuyên gia kinh tế cũng lo ngại rằng đại dịch đang tác động xấu đến quá trình này.

Mỹ đã đưa ra biện pháp trừng phạt với Huawei, hạn chế Huawei tiếp cận với công nghệ Mỹ, đồng thời cũng hạn chế Huawei tiếp cận với nguồn cung sản phẩm bán dẫn. Washington đồng thời áp biện pháp trừng phạt với SMIC, công ty sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc. Động thái này đe dọa tác động đến kế hoạch của Trung Quốc trong việc phát triển mạnh ngành bán dẫn nội địa.

TikTok, công ty thuộc sở hữu của ByteDance của Trung Quốc, đã bị phía Mỹ coi như rủi ro an ninh quốc gia. Phía Mỹ chỉ trích TikTok thu thập dữ liệu của người Mỹ và gửi nó về Trung Quốc. TikTok đã không ngừng bác bỏ các cáo buộc trên.

Chính quyền Mỹ giờ đang gây sức ép lên TikTok để buộc phải chấp nhận một thỏa thuận. Theo đó, công ty TikTok Global sẽ được thành lập, trong đó Oracle và Walmart nắm 20% cổ phần. ByteDance sẽ nắm 80% cổ phần còn lại. Oracle cho rằng ByteDance không nên nắm cổ phần tại công ty mới. Các cuộc đối thoại vẫn đang tiếp diễn.

Hàng loạt các diễn biến mới không khỏi khiến người ta nghĩ đến sự tách rời của ngành công nghệ thế giới, thuật ngữ cho thấy ngành công nghệ Trung Quốc và Mỹ tách biệt thành 2 hệ thống sinh thái riêng biệt, vận hành khác biệt nhau hoàn toàn.

“Đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình địa chính trị hóa ngành công nghệ. Sự tách rời của ngành công nghệ ban đầu lẽ ra đến thập kỷ sau mới diễn ra, nhưng giờ đây đang thực sự xảy ra rồi”, ông Prakash nói.

Về phần mình, các công ty công nghệ Mỹ cũng chịu nhiều chỉ trích từ các chính trị gia cũng như các nhà quản lý tại Mỹ và châu Âu, thậm chí nhiều công ty công nghệ còn bị cấm hoạt động tại Trung Quốc.

Ngày một nhiều chính trị gia Mỹ lo ngại rằng các công ty công nghệ đang trở nên quá quyền lực. Vào tháng 7/2020, CEO của Amazon, Apple, Facebook và Alphabet đã phải điều trần từ xa trước ủy ban chống độc quyền của Hạ viện Mỹ.