Bài học quý giá cho du lịch Việt Nam: Nguyên nhân chính và nguyên nhân phụ

5 ngày ở Istanbul đã cho tôi bài học rất quý giá cho du lịch Việt Nam: Những điều dở, những điều chưa tốt, những điều gây khó chịu cho du khách quốc tế ở Thổ Nhĩ Kỳ rất nhiều, chắc chắn là nhiều và nặng hơn Việt Nam, nặng hơn Hà Nội, nặng hơn TP Hồ Chí Minh.

Bất chấp rất nhiều điều dở, rất nhiều điều khó chịu, hiện Thổ Nhĩ Kỳ đang là một trong những quốc gia thu hút du khách quốc tế nhiều nhất thế giới: năm 2019 Thổ Nhĩ Kỳ đón gần 52 triệu lượt du khách quốc tế, riêng Istanbul đã đón 15 triệu lượt du khách quốc tế (năm 2019, Việt Nam đón 18 triệu lượt du khách quốc tế). Sau đại dịch Covid-19, hầu hết các quốc gia đều lèo tèo du khách, thế mà chỉ 7 tháng đầu năm 2022, Thổ Nhĩ Kỳ đã đón tới 26 triệu lượt du khách quốc tế.

Istanbul đón chúng tôi bằng tắc đường, mất đến 1h45 phút cho chặng đường từ sân bay quốc tế về khách sạn ở khu phố cổ. Nạn tắc đường còn tiếp diễn nhiều ngày sau đó nếu đi vào khu phố cổ.

Bực bội nhất là taxi ở Istanbul: gọi uber thì các lái xe đều đòi phải trả thêm tiền ngoài số tiền mà uber báo, mà khoản trả thêm này phải gấp 2 lần số tiền trả cho uber chứ không ít; còn taxi thì không chạy theo đồng hồ trên xe mà là giá thoả thuận do lái xe đưa ra và giá chốt cuối cùng là cao gấp 3-4 lần. Lý do các lái xe đưa ra là tắc đường, dù nhiều lúc đã 10h tối, đường rất vắng.

Nạn chặt chém khách quốc tế rất nặng, chính phủ chặt bằng giá vé vào các điểm thăm quan (bảo tàng, cung điện, lâu đài, nhà thờ), giá vé cho du khách quốc tế cao gấp 2-3 lần giá vé cho người Thổ Nhĩ Kỳ; còn mua bán ở chợ trời thì nói thách cao gấp 3 lần là không hiếm, rồi nạn vây du khách, dẫn du khách đi hết cửa hàng này đến cửa hàng khác nữa. Đấy là chưa nói đến nạn trộm cắp, lừa đảo mà nhiều du khách đã lên tiếng,

Đi ăn nhà hàng, khi nhà hàng nấu nhầm món ăn, không phải món ăn mà mình gọi thì chỉ cười xoà băng câu xin lỗi xuông, mình vẫn phải ăn và trả nhiền cho món mà mình không gọi. Khách sạn thì 2 ngày mới dọn phòng một lần, đến mức phải thông báo “phòng tao hết giấy vệ sinh rồi”, hệ thống sưởi nóng trong phòng thì thỉnh thoảng tự tắt.

Tất nhiên cũng có nhiều dịch vụ rất tốt, chúng tôi rất hài lòng: hãng hàng không Turkish Airlines rất tuyệt vời, cho chúng tôi những trải nghiệm tốt nhất trong những hãng hàng không mà chúng tôi đã đi. Dịch vụ hỗ trợ hành lý ở sân bay Istanbul cũng rất tuyệt vời, nếu mà có chấm điểm tôi sẽ chấm 5 sao cộng. Việc đón khi check in khách sạn rất tốt, ông chủ chuỗi cửa hàng bán thảm Ba Tư ở gần khách sạn cũng làm chúng tôi rất hài lòng.

Vậy đâu là nguyên nhân khiến Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều du khách Quốc tế như vậy (nhiều hơn cả cường quốc du lịch Thái Lan, nhiều gần gấp 3 lần Việt Nam), bất chấp rất nhiều dịch vụ chưa tốt, bất chấp rất nhiều điều khó chịu cho du khách quốc tế.

Theo góc nhìn cá nhân tôi, quan trọng nhất là Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều điểm thăm quan rất hấp dẫn du khách quốc tế, Thổ Nhĩ Kỳ là nơi giao thoa văn hoá, kiến trúc Á Âu, là nơi có đầy đủ các di tích của các triều đại đế quốc hùng mạnh nhất thế giới, từ đế quốc Hy Lạp cổ, đế quốc La Mã, đế quốc Ba Tư đến đế quốc Ottoman.

Tiếp theo là visa cho du khách quốc tế, ngoài các quốc gia được miễn visa, với các du khách đã có visa vào EU, bay đến và bay đi bằng hãng hàng không Turkish Airlines, việc cấp visa được thực hiện online và visa được cấp trong vòng một giờ.

Như vậy để Việt Nam có thể thu hút nhiều du khách quốc tế hơn nữa, chúng ta cần tập trung làm thật tốt 2 điểm mấu chốt, hay gọi là 2 nguyên nhân chính, đó là sản phẩm du lịch và visa cho du khách quốc tế, hãy miễn visa cho nhiều nước hơn, hãy cấp visa dài ngày hơn; hãy xác định đâu là các sản phẩm du lịch chính hấp dẫn du khách quốc tế, hấp dẫn đến mức mà họ sẵn sàng bỏ qua những nguyên nhân phụ như nụ cười của nhân viên an ninh cửa khẩu, như nạn tắc đường ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, họ sẵn sàng vượt qua nạn chặt chém của các dịch vụ ăn uống, bán đồ lưu niệm.

Bài học rút ra là đừng quá để ý vào các nguyên nhân phụ mà thiếu tập trung giải quyết thật tốt các nguyên nhân chính. Bài học này không chỉ đúng cho ngành du lịch mà còn đúng cho tất cả các ngành kinh tế khác, cho các lĩnh vực khác.