Áp lực nuôi 1,4 tỷ 'miệng ăn' giữa dịch viêm phổi

Trong lúc Trung Quốc quay cuồng vì dịch viêm phổi cấp, gánh nặng đảm bảo an ninh lương thực đặt lên thành phố Thọ Quang, vựa rau của cả nước.

Dọc theo các con đường dẫn vào Thọ Quang, thành phố nhỏ tại tỉnh Sơn Đông, những nhân viên mặc đồ bảo hộ chặn xe và kiểm tra nhiệt độ người qua đường. Đây cũng là quy định bắt buộc tại các công sở, trong khi tất cả khu dân cư trong thành phố lập rào chắn để ngăn người lạ đi vào. Mọi khách sạn đều đóng cửa.

Những biện pháp phòng ngừa chặt chẽ này phản ánh tầm quan trọng của Thọ Quang với sự sống còn của đất nước, khi dịch viêm phổi cấp do chủng virus corona mới (nCoV) khiến Trung Quốc gặp khó khăn trong việc cung cấp thực phẩm nuôi sống 1,4 tỷ dân.

Lệnh phong tỏa tại nhiều địa phương và nỗi lo sợ dịch bệnh có thể kéo dài hàng tuần, thậm chí hàng tháng, đã thúc đẩy các hộ gia đình khắp Trung Quốc tích trữ lương thực, vét sạch kho thực phẩm tươi tại các cửa hàng, siêu thị. Việc nhiều nhiều địa phương cấm đường ngăn dịch cũng gây cản trở quá trình vận chuyển hàng hóa, dẫn tới chi phí tăng cao.

Nhiều dấu hiệu cho thấy tình trạng thiếu thốn nguồn tiếp tế đang diễn ra khắp Trung Quốc, giá bán lẻ thực phẩm tươi cũng tăng tại nhiều địa phương. Nông dân chăn nuôi gia cầm cảnh báo nguồn thức ăn cho gà đang cạn kiệt do các hạn chế giao thông, khiến hàng triệu con có thể chết.

Khó khăn ngày càng chồng chất khi Bộ Nông nghiệp Trung Quốc tuần trước phát hiện ổ dịch cúm gia cầm H5N1 tại một trang trại ở thành phố Thiệu Dương, tỉnh Hồ Nam, làm chết 4.500 con gà. Để kiểm soát dịch, giới chức địa phương đã tiêu hủy gần 18.000 con gà.

Trong khi đó, Trung Quốc vốn đang đau đầu với "bài toán" lương thực do dịch tả lợn châu Phi khiến đàn lợn của nước này giảm 40% so với năm ngoái, đồng thời đẩy giá thịt lợn lên cao, buộc chính phủ phải tăng cường hỗ trợ ngành sản xuất thịt lợn, mở kho dự trữ đông lạnh và tăng cường nhập khẩu thịt lợn.

Để đảm bảo an ninh lương thực, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc chỉ đạo các trang trại tăng sản lượng "bằng mọi cách có thể", trong khi vẫn giữ giá cả ổn định "về cơ bản". Chính quyền phạt mạnh tay những cửa hàng "chặt chém" khách hàng, như một siêu thị bị phạt 70.000 USD vì bán 9 USD một bắp cải, truyền thông đưa tin.

Hai tập đoàn thực phẩm lớn do nhà nước điều hành nhận lệnh tăng cường cung cấp gạo, bột mì, dầu ăn và thịt cho thành phố Vũ Hán cũng như tỉnh Hồ Bắc. Thành phố Thiên Tân gần đây thông báo hãng sản xuất mì ăn liền Kang Shi Fu đã tăng sản lượng lên 4 triệu gói mỗi ngày.

Trong cuộc họp báo hôm 3/2, chính phủ Trung Quốc cho biết đã phối hợp với chính quyền 6 tỉnh gần Hồ Bắc để dự trữ 60.000 tấn rau, nói thêm rằng 10.000 tấn thịt lợn đông lạnh gần cảng Thượng Hải cũng sẵn sàng chuyển tới Vũ Hán bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, khả năng tiếp tục tự cung cấp nguồn thực phẩm của Trung Quốc giữa dịch bệnh phụ thuộc phần lớn vào tình hình kiểm soát sự lây lan của virus.

Wang Zhigang, quản lý tại một trong những chợ bán buôn chủ chốt ở Thọ Quang, cho biết chừng nào virus chưa lan tới thành phố, họ vẫn có thể duy trì các chuyến hàng, bởi nguồn rau còn dồi dào. "Nếu Thọ Quang cũng bị phong tỏa thì chúng tôi không thể làm gì", ông nói.

Thoạt nhìn, Thọ Quang, với quy mô dân số vỏn vẹn 1,1 triệu, nằm cách nơi khởi phát nCoV khoảng 800 km, dường như không có vai trò lớn trong nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, đây là một trong những trung tâm trồng, buôn bán và vận chuyển rau lớn nhất đất nước.

Những nhà kính rộng lớn nằm dọc các con phố sản xuất 4,5 triệu tấn rau mỗi năm. Các khu chợ bán buôn chứa lượng rau lớn hơn rất nhiều, được đưa tới mọi ngõ ngách của Trung Quốc. Việc buôn bán thuận lợi mang lại sự giàu có cho Thọ Quang, đến mức tờ Farmers' Daily năm ngoái ca ngợi thành phố là "Thung lũng Silicon của ngành công nghiệp rau".

Gần đây, khi mối lo ngại về nCoV đẩy nhu cầu rau trên cả nước lên cao, các nông dân tại Thọ Quang bắt đầu mở kho dự trữ của họ. Một số người trồng rau tích trữ khoai tây, củ cải, hành, cải bắp và những loại rau khác có thể bảo quản lạnh suốt nhiều tháng.

Tại cửa khu chợ bán buôn, các tài xế xe tải chở đồ đến và đi đều được kiểm tra nhiệt độ. Tất cả phương tiện được phun thuốc khử trùng và người ngoài bị cấm vào. Tuần trước, đoàn xe tải được cảnh sát hộ tống đã chở 350 tấn nông sản từ Thọ Quang tới Vũ Hán.

Những chiếc xe tải này chất đầy nông sản của những người như ông Li Youhua, nông dân trồng ớt ở một ngôi làng gần thành phố Thọ Quang. Một buổi tối cuối tuần trước, chính quyền địa phương thông qua một ứng dụng nhắn tin đã kêu gọi nông dân địa phương cung cấp thêm nông sản để có thể gửi đến Vũ Hán. Người đàn ông 51 tuổi này quyết định xắn tay vào cuộc.

Li cùng vợ và hai con gái lấy đèn pin và làm việc xuyên đêm, thu hoạch nửa tấn ớt, gấp đôi sản lượng bình thường hàng ngày của họ. Ông cho biết chính quyền chưa đề cập về thời gian hoặc những gì ông có thể được trả vì đóng góp này. Tuy nhiên, chỉ một món quà nhỏ cũng có thể khiến ông vui lòng.

Li giải thích rằng khi Thọ Quang gánh chịu hậu quả thảm khốc do lũ lụt trong những năm gần đây, người dân khắp Trung Quốc đã gửi viện trợ cho ông và các nông dân khác. "Chúng tôi không thể quên điều đó", ông nói.

Hôm 1/2, đoàn xe tải thứ hai từ Thọ Quang lên đường đến Vũ Hán, mang theo bông cải xanh, súp lơ, khoai tây và nhiều loại nông sản khác. Trong lúc chờ xuất phát sáng hôm đó, một số tài xế xe tải có lẽ cũng băn khoăn về lợi ích họ nhận được. Họ không chắc được trả bao nhiêu tiền, nhưng biết trước rằng khi công việc hoàn thành, họ sẽ bị cách ly tại nhà trong hai tuần, đồng nghĩa với việc bỏ lỡ khoản thu nhập lớn.

Tuy nhiên, Ma Chenglong tình nguyện thực hiện việc này ngay khi nhận được lời kêu gọi của chính quyền. "Khi đất nước gặp khó khăn, những người dân bình thường như chúng tôi phải có nghĩa vụ hỗ trợ", người đàn ông 34 tuổi cho hay. Anh dùng những sợi dây dài để buộc một biểu ngữ màu đỏ treo bên hông xe tải, với dòng chữ "Lao đến giải cứu Vũ Hán với 5.000 tấn rau".

Tuy nhiên, niềm tự hào của những tài xế như Ma cũng đi kèm nỗi hoang mang. Một tài xế họ Song cho biết anh chỉ dám tiết lộ chuyện lái xe đến Vũ Hán với vợ, bởi lo sợ bị mọi người kỳ thị nếu biết anh có mặt tại "ổ dịch".

Dù nhận thức rõ những rủi ro về sức khỏe và tài chính, Song vẫn cho rằng mọi người "phải lắng nghe chính phủ".