Áp giá sàn, vé máy bay từ Hà Nội đi TPHCM cũng chỉ bằng xe khách, tàu hỏa?

Cục Hàng không Việt Nam khẳng định áp sàn giá vé máy chỉ là giải pháp mang tính tình huống trong thời gian ngắn và được đã cân nhắc. Áp sàn, vé máy bay từ Hà Nội đi TPHCM chỉ bằng xe khách, tàu hỏa…

Thông tin trên được nêu trong báo cáo Cục Hàng không Việt Nam vừa gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) liên quan tới đề xuất áp giá sàn vé máy bay.

Ông Đinh Việt Thắng - Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - cho biết, áp sàn giá vé máy bay chỉ là giải pháp mang tính tình huống, chỉ áp dụng trong thời gian ngắn và được cân nhắc trên cơ sở đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người tiêu dùng, các hãng hàng không và Nhà nước.

Người đứng đầu Cục hàng không Việt Nam thừa nhận việc áp giá sàn cũng tồn tại các bất cập, hạn chế. "Một trong những hạn chế của chính sách là chi phí và dịch vụ cung ứng của các hãng hàng không không cùng một mặt bằng gây khó khăn cho việc xác định mức giá tối thiểu áp dụng chung cho tất cả các hãng hàng không" - ông Thắng nói.

"Do tính chất khẩn cấp của việc ban hành chính sách, Cục Hàng không Việt Nam thực hiện xác định mức giá tối thiểu theo phương pháp so sánh. Theo đó, khi so sánh tỷ lệ mức giá tối thiểu/mức giá tối đa với các quốc gia đã hoặc đang thực hiện quy định mức giá tối thiểu đối với giá dịch vụ vận chuyển hàng không nội địa, mức giá đề xuất của Cục Hàng không Việt Nam thấp hơn, chỉ bằng 20% giá tối đa.

Trong khi đó, Indonesia đang áp mức giá tối thiểu bằng 35% mức tối đa, Ấn Độ từng áp mức 33 - 35%, Trung Quốc từng áp mức 44%" - lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam lý giải về cơ sở áp giá tối thiểu và cho rằng việc so sánh này chỉ mang tính chất tương đối do Cục Hàng không không có dữ liệu về phương pháp xây dựng khung giá của các quốc gia khác.

Ngoài ra, Cục Hàng không cũng đã thực hiện so sánh mức giá tối thiểu đề xuất với chi phí bình quân/ghế cung ứng chặng Hà Nội - TPHCM, đây là đường bay thông dụng nhất trong hệ thống mạng nội địa và được tất cả các hãng hàng không Việt Nam tham gia khai thác năm 2019 (giai đoạn với điều kiện khai thác bình thường, không chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19).

Giá dịch vụ vận chuyển hành khách được các hãng hàng không thực hiện theo cơ chế giá vé linh hoạt. Các hãng hàng không đưa ra nhiều dải giá tương ứng với các điều kiện, thời điểm mua khác nhau... Mức chi phí bình quân của các hãng hàng không là hơn 1,5 triệu đồng, bằng khoảng 47% so với mức giá tối đa quy định hiện hành. Do vậy, mức tối thiểu theo Cục Hàng không đề xuất bằng khoảng 43% chi phí bình quân của hãng hàng không là phù hợp.

Với mức giá tối thiểu được đề xuất, Cục Hàng không cho biết, sau khi cộng thêm thuế VAT và các khoản thu hộ, chi phí tối thiểu hành khách phải chi trả cho một vé một chiều chặng Hà Nội - TPHCM là 824.000 đồng, xấp xỉ mức giá cơ bản của dịch vụ đường sắt (ghế ngồi mềm điều hòa) và ngang bằng với dịch vụ vận chuyển đường bộ.

Mặt khác, đặc thù về xây dựng giá vé của các loại hình vận chuyển là khác nhau. Đối với đường bộ, trên cùng một chuyến xe, tất cả các ghế ngồi đều có cùng một mức giá. Đối với đường sắt, trên cùng một chuyến tàu, giá vé được xây dựng khoảng 4-5 mức giá tương ứng với chất lượng dịch vụ khác nhau (ghế phụ, ghế cứng, ghế mềm điều hòa, toa giường nằm điều hòa...) và giá vé là như nhau đối với cùng một loại chất lượng dịch vụ.

Với hàng không, giá dịch vụ vận chuyển hành khách được các hãng hàng không thực hiện theo cơ chế giá vé linh hoạt. Trên cùng một chuyến bay, với cùng một chất lượng dịch vụ vẫn có các mức giá vé khác nhau từ thấp đến cao, phụ thuộc vào thời điểm mua. Do vậy, việc xây dựng khung giá dịch vụ hàng không cần cân đối mức tối thiểu, tối đa để các hãng hàng không tiếp tục triển khai chính sách giá vé linh hoạt và mức giá bình quân/ghế cao hơn chi phí bình quân/ghế.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, hiện các hãng hàng không đang chia làm hai nhóm. Trong đó, Vietnam Airlines, Pacific Airlines và Bamboo Airways thuộc nhóm đánh giá tác động tích cực. Nhóm đánh giá tác động tiêu cực gồm có Vietravel Airlines và Vietjet.

Hai hãng ở nhóm đánh giá tác động tiêu cực cho rằng chính sách quy định giá tốt thiểu đối với dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa tồn tại nhiều bất cập, hạn chế và tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của hãng.

Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, khung giá tại dự thảo Thông tư đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người tiêu dùng, các hãng hàng không và Nhà nước. Với hãng hàng không, vẫn tạo điều kiện để các hãng tiếp tục thực hiện chính sách giá vé linh hoạt, đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách; hỗ trợ góp phần giảm bớt khó khăn cho các hãng hàng không Việt Nam nói chung, đặc biệt giảm nguy cơ dẫn đến phá sản của Vietnam Airlines (hãng hàng không quốc gia).

Phía người tiêu dùng vẫn có cơ hội tiếp cận các mức giá phù hợp. Trường hợp những người dân có thu nhập hạn chế có thể cân đối lựa chọn các hình thức vận chuyển khác.

Đối với Nhà nước, giảm thiểu thiệt hại cho Nhà nước (với tư cách là cổ đông nắm giữ cổ phần chi phối trên 86% vốn điều lệ của Vietnam Airlines). Đồng thời, các hãng hàng không có thể tồn tại, duy trì hoạt động thì ngành hàng không mới có điều kiện để phát triển bền vững, tạo tiền đề cho các hoạt động phục hồi, phát triển kinh tế trong tương lai.