38.000 tỷ đồng được huy động trong năm 2024, cho vay margin ‘nóng’ trở lại

VIS Rating mới đây đã có báo cáo về ngành chứng khoán.

Nguồn vốn huy động mới trong năm 2024 sẽ thúc đẩy tăng trưởng cho vay ký quỹ và đầu tư cũng như tăng cường bộ đệm rủi ro

Trong 5 tháng đầu năm 2024, khoảng 1/3 trong số 30 công ty chứng khoán lớn nhất công bố kế hoạch tăng vốn mới tổng cộng khoảng 38 nghìn tỷ đồng trong 12 tháng tới.

Chúng tôi đánh giá đây là kế hoạch tăng vốn rất đáng kể và sẽ giúp tăng tổng vốn chủ sở hữu của các công ty lên khoảng 20%. Với nguồn vốn bổ sung, các công ty có thể đẩy mạnh các hoạt động kinh doanh cốt lõi là đầu tư và cho vay ký quỹ trong năm 2024. Tăng trưởng lợi nhuận cao hơn từ các hoạt động kinh doanh này sẽ giúp các công ty tăng cường bộ đệm rủi ro.

Kế hoạch tăng vốn phần lớn đến từ các công ty chứng khoán trong nước quy mô lớn (ví dụ: HCM, SSI, VCI, VND) cũng như các công ty có liên kết với ngân hàng (ví dụ: ACBS, MBS, ORS, SHS). Các công ty này đã đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận năm 2024 so với cùng kỳ năm trước ở mức trung bình 30%, chủ yếu được thúc đẩy bởi việc mở rộng hoạt động cốt lõi đầu tư và cho vay ký quỹ cùng với việc các điều kiện kinh doanh của ngành được cải thiện.

Lãi suất thấp và tâm lý nhà đầu tư được cải thiện trên thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp sẽ khuyến khích hoạt động giao dịch của nhà đầu tư. Trong 5 tháng đầu năm 2024, giá trị giao dịch trung bình mỗi phiên trên thị trường chứng khoán tăng 36% so với năm 2023 lên mức 24 nghìn tỷ đồng. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) của ngành đã tăng từ 4.3% vào năm 2023 lên 5.3% vào Q1/2024, nhờ sự tăng trưởng của các hoạt động kinh doanh cốt lõi - đầu tư và cho vay ký quỹ. Trong khi đó, kế hoạch của cơ quan quản lý để nâng cấp cơ sở hạ tầng giao dịch và loại bỏ các yêu cầu ký quỹ trước giao dịch cho các nhà đầu tư nước ngoài sẽ giúp thu hút các nhà đầu tư mới theo thời gian.

Trong số 10 công ty huy động nguồn vốn mới để tăng trưởng kinh doanh, có 4 công ty chứng khoán đã hoàn tất việc tăng vốn là ACBS, DNSE, HCM và KAFI.

ACBS, công ty con 100% vốn của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB), đã trở thành nhân tố đóng góp quan trọng cho chiến lược tăng trưởng kinh doanh của ACB. DNSE dự định sử dụng nguồn vốn mới của mình để nâng cao cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và phát triển năng lực công nghệ tài chính, chẳng hạn như ứng dụng robo-advisor để phục vụ khách hàng.

Chúng tôi lưu ý rằng VCI trước đây đã công bố về kế hoạch mở rộng hoạt động hướng đến nhà đầu tư cá nhân; trong khi đối với HCM và MBS, nguồn vốn bổ sung sẽ cho phép họ tiếp tục mở rộng kinh doanh trong khi vẫn duy trì dư nợ cho vay ký quỹ thấp hơn giới hạn quy định là 200% tổng vốn chủ sở hữu. Đối với các công ty có danh mục đầu tư lớn vào trái phiếu doanh nghiệp và/hoặc cổ phiếu như ORS, SHS, VIX và VND, vốn bổ sung sẽ tăng cường khả năng hấp thụ rủi ro cho các công ty này

Ngược lại, chúng tôi cũng lưu ý rằng việc tăng vốn của các công ty chứng khoán nước ngoài đã chậm lại trong 2 năm qua. Trên thực tế, tốc độ tăng trưởng kinh doanh của các công ty này đã đi sau so với các công ty trong nước. Ví dụ, dư nợ cho vay ký quỹ của các công ty nước ngoài tăng 18% mỗi năm trong hai năm qua, thấp hơn nhiều so với mức 35% của các công ty trong nước. Cùng với việc danh mục đầu tư nhỏ hơn so với các công ty cùng ngành, tỷ lệ ROAA trung bình của các công ty chứng khoán nước ngoài là 3.7% trong giai đoạn 2020-2023, thấp hơn nhiều so với mức 6% của các công ty trong nước.