30 tỉ USD đang "chôn" trong bất động sản

Theo báo cáo tham luận do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) gửi đến Hội nghị toàn quốc thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, có gần 1.200 doanh nghiệp bất động sản tuyên bố phá sản, giải thể. Con số này tăng 38,7% so với cùng kỳ năm trước.

Từ quý IV/2022, số lượng doanh nghiệp thành lập mới quá ít. Trong khi đó, các doanh nghiệp còn hoạt động phải thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất - kinh doanh, tinh giản tối đa bộ máy, lực lượng lao động. Thậm chí, doanh nghiệp phải dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng dự án dở dang; dừng triển khai dự án mới; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn...

Các doanh nghiệp môi giới bất động sản cũng lỗ nặng. Nhiều đơn vị thiếu dòng tiền, phải nghỉ Tết sớm, cắt giảm nhân sự, giảm lương và đóng cửa văn phòng. Trong tháng 1-2023, không ít chủ doanh nghiệp môi giới vừa và nhỏ đã phải bán tài sản cá nhân để duy trì hoạt động. Hàng loạt doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh, nhà máy, công xưởng của hơn 30 ngành nghề liên quan cũng phải ngưng hoạt động, hàng triệu lao động thất nghiệp do bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng chậm thanh toán của các chủ đầu tư.

Theo lãnh đạo VNREA, số lượng dự án bất động sản đang triển khai trên cả nước nhưng phải tạm dừng lên đến cả ngàn dự án, giá trị đầu tư khoảng 800.000 tỉ đồng, tương đương khoảng 30 tỉ USD.

VNREA đã kiến nghị nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững.

Cụ thể, về nguồn vốn, VNREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước thúc đẩy nhanh việc bơm vốn cho nền kinh tế, trong đó có hoạt động phát triển bất động sản để các dự án được triển khai liền mạch, giảm sức ép lên thị trường. Tuy nhiên, cần kiểm soát tốt dòng tiền, hướng vào các phân khúc phù hợp và những dự án ưu tiên. Đối với doanh nghiệp gặp khó khăn, Ngân hàng Nhà nước nên tạo điều kiện giãn, hoãn các khoản vay đến hạn như thời kỳ dịch COVID-19. Trường hợp doanh nghiệp bị nhảy sang nhóm nợ xấu hơn thì khôi phục, không nên áp dụng lãi suất mới cho các khoản vay cũ. Lưu ý, hỗ trợ vốn ưu đãi đối với doanh nghiệp phát triển dự án nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.

Liên quan câu chuyện trái phiếu doanh nghiệp, cần chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát hành trong trường hợp gặp khó khăn nếu chứng minh được việc sử dụng nguồn tiền trái phiếu phát hành đúng mục đích. Đồng thời, có chính sách phát triển các kênh dẫn vốn mới như quỹ đầu tư bất động sản, quỹ nhà ở... Song song đó, cần chính sách hỗ trợ để người dân có nhu cầu vay mua nhà để ở dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, đặc biệt là nhóm đối tượng thu nhập thấp, công nhân, người lao động.

Về pháp lý, VNREA kiến nghị đẩy nhanh sửa luật để ổn định và phát triển thị trường trong dài hạn. Đặc biệt, cần có chính sách mạnh hơn để thúc đẩy nhà ở xã hội nhằm tạo sản phẩm phù hợp thị trường, kích thích giao dịch, khởi động guồng quay sản xuất - kinh doanh cho cả nền kinh tế.