24 dự án đầu tư nước ngoài chết yểu, PetroVietNam bốc hơi gần 800 triệu USD

Theo Kiểm toán Nhà nước, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của PVN không hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro mất vốn, thua lỗ cao, với 24 dự án tìm kiếm thăm dò phát triển dầu khí không thành công đã và đang hoàn thành thủ tục chấm dứt dự án.

Chiều 5/7, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) họp báo công bố báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2018 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2017.

Kiểm toán nhà nước cho biết, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của PVN không hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro mất vốn, thua lỗ cao. Cụ thể, 24 dự án tìm kiếm thăm dò phát triển dầu khí không thành công đã và đang hoàn thành thủ tục chấm dứt dự án (tổng chi phí 773 triệu USD); Dự án Danan - Iran và Dự án Junin 2 - Venezuela dừng, giãn tiến độ (660 triệu USD); 2 Dự án tại Peru đang xin chủ trương chuyển nhượng (849 triệu USD).

Không chỉ vậy, PVN còn chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài vượt hạn mức quy định trong giấy chứng nhận đầu tư. Về việc này, KTNN chỉ rõ: Dự án Lô 67 chuyển vượt 142 triệu USD; dự án SK 305 chuyển vượt 15 triệu USD. Tại thời điểm chuyển vốn đầu tư, pháp luật về đầu tư ra nước ngoài chưa quy định về hạn mức chuyển vốn.

Tuy nhiên, từ ngày 13/8/2016, Thông tư số 12/2016/TT-NHNN có hiệu lực, tại Khoản 6 Điều 15 quy định "Tổng số tiền chuyển ra nước ngoài... không vượt quá tổng vốn đầu tư ra nước ngoài bằng tiền theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài" và tại Khoản 2 Điều 17 Nghị định 124/2017/NĐ-CP cũng có quy định "Nhà đầu tư góp vốn thực hiện dự án dầu khí nước ngoài trong hạn mức vốn đầu tư ra nước ngoài ghi trong giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài" nhưng đến nay vẫn chưa điều chỉnh.

Đặc biệt trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng, một số dự án của PVN đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn, có nguy cơ không đảm bảo cơ cấu vốn được phê duyệt hoặc tiềm ẩn rủi ro phát sinh chi phí, giảm hiệu quả đầu tư. Điển hình như dự án Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1, Dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1, Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2.

Với nhiều dự án nghiệm thu, thanh toán, quyết toán còn sai sót về khối lượng, đơn giá và chưa đầy đủ thủ tục nên KTNN đã kiến nghị thu hồi, giảm thanh toán 210 tỷ đồng; xử lý tài chính khác 5.681 tỷ đồng.

Liên quan đến kết quả kiểm toán báo cáo tài chính các tập đoàn (TĐ), tổng công ty (TCT) nhà nước, ông Hoàng Khánh Hòa, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Kiểm toán Nhà nước cho biết, năm 2018, KTNN đã kiểm toán báo cáo tài chính và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn nhà nước năm 2017 của 253 doanh nghiệp thuộc 31 TĐ, TCT và công ty; 1 chuyên đề và 8 dự án độc lập trong lĩnh vực đầu tư xây dựng.

Một bất cập được KTNN chỉ ra là, nhiều TĐ, TCT quản lý nợ chưa chặt chẽ, để phát sinh nợ phải thu quá hạn, khó đòi lớn, trong đó Công ty mẹ PVN là 11.368 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp thuộc PVN gửi tiền tại OceanBank bị chậm luân chuyển do Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện kiểm soát trực tiếp, trong đó PVN “đóng góp” tới 5.026 tỷ đồng, 86.016.801 USD và 2.171 EUR.

Đặc biệt, giai đoạn năm 2010 – 2015, Ban Quản lý Dự án công trình Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã gửi tiền tại 2 ngân hàng nhưng tiền lãi nhận được để ngoài hệ thống sổ sách kế toán, có dấu hiệu vi phạm pháp luật 22,1 tỷ đồng. Vụ việc này, KTNN đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để điều tra làm rõ. Bên cạnh đó, nhiều khoản đầu tư, góp vốn của PVN thua lỗ, với 7/11 công ty ngoài ngành kinh doanh chính lỗ lũy kế lớn.