Giải thích thuật ngữ

Hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn là gì?

Hợp đồng quyền chọn (Option Contract) là loại công cụ phái sinh cho phép người nắm giữ nó có quyền mua hoặc bán một khối lượng nhất định hàng hoá với một mức giá nhất định, vào một thời điểm xác định trước. Theo khoản 3 Điều 64 Luật thương mại năm 2005 quy định: "Hợp đồng về quyền chọn bán hoặc quyền chọn mua là thoả thuận, theo đó bên mua có quyền được mua hoặc được bán một hàng hoá xác định với mức giá định trước (gọi là giá giao kết) và phải trả một khoản tiền nhất định để mua quyền này (gọi là tiền mua quyền). Bên mua quyền có quyền chọn thực hiện hoặc không thực hiện việc mua hoặc bán hàng hoá đó."

Một số lượng xác định tài sản cơ sở, có thể là: cổ phiếu, chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số trái phiếu, cặp ngoại tệ;
Tại (hoặc trước) một thời điểm xác định trong tương lai;
Với một mức giá xác định tại thời điểm ký hợp đồng.

Ví dụ:

Bạn đầu tư 500 triệu VND vào một cổ phiếu trị giá 100.000 VND để mua 5.000 cổ phiếu đó. Nếu giá cổ phiếu tăng lên 130.000 VND trong vòng 3 tháng, bạn lãi được 150 triệu VND. Còn nếu bạn mua một hợp đồng quyền chọn để được quyền mua cổ phiếu trên với giá 100.000 VND trong ba tháng, và bạn phải mất chi phí, giả sử, 10.000 VND một cổ phiếu, bạn có thể mua được 50.000 nghìn cổ phiếu. Sau 3 tháng, nếu giá cổ phiếu tăng lên 130.000 VND bạn thực hiện quyền chọn, mua 50.000 cổ phiếu với giá 100.00 VND và bán lại chúng trên thị trường với giá 130.000 VND, bạn sẽ lãi 1tỷ VND (1,5 tỷ VND trừ 500 triệu VND tiền phí) . Nếu giá cổ phiếu tụt xuống chỉ 90.000 VND, bạn sẽ mất toàn bộ số tiền phí quyền chọn 500 triệu VND.

Các loại hợp đồng quyền chọn

Có khá nhiều tiêu chí để phân loại quyền chọn, tuy nhiên cách phổ biến nhất hiện nay là dựa vào vị thế của người mua, có thể chia thành quyền chọn mua (call option) và quyền chọn bán (put option).

Quyền chọn mua trong cho người mua quyền nhưng không phải nghĩa vụ, được mua hàng hoá xác định trong tương lai với mức giá thoả thuận vào thời điểm giao kết hợp đồng.
Quyền chọn bán trao cho người mua quyền nhưng không phải nghĩa vụ, được bán lượng hàng hoá xác định trong tương lai với mức giá thoả thuận vào ngày giao kết hợp đồng.

Tóm lại, hợp đồng quyền chọn có thể coi là sự phát triển cao hơn của hợp đồng mua bán hàng hoá trong tương lai, tuy nhiên, đây là loại hợp đồng có nhiều đặc thù nên đòi hỏi các chủ thể khi giao kết hợp đồng phải có những hiểu biết nhất định về loại hợp đồng này.