📊 World Bank: Dự Báo Việt Nam Duy Trì Tăng Trưởng Ổn Định 6,6% Năm 2025 So Với Mục Tiêu Trên 8% Do Chính Phủ Đề Ra

Ngày 8/9/2025, Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) công bố Báo cáo Cập nhật Kinh tế Việt Nam, dự báo GDP tăng trưởng 6,6% trong năm 2025, duy trì đà ổn định nhờ động lực từ xuất khẩu, du lịch và chính sách tài khóa linh hoạt. Tuy nhiên, nền kinh tế đối mặt với những cơn gió ngược từ căng thẳng thương mại toàn cầu và rủi ro nội tại như nợ xấu, lạm phát, và dòng vốn tín dụng có nguy cơ lệch hướng.

Tăng trưởng GDP: WB dự báo GDP Việt Nam đạt 6,6% năm 2025, giảm nhẹ xuống 6,1% năm 2026 (do xuất khẩu chậm lại), rồi phục hồi lên 6,5% năm 2027 nhờ cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu. Nửa đầu 2025, GDP tăng 7,5% YoY (so với 6,5% năm 2024), dẫn đầu khu vực Đông Á.

Động lực tăng trưởng:

Xuất khẩu: Tăng 14,2% YoY trong 6 tháng đầu 2025, đặc biệt sang Mỹ (+28,3%) do doanh nghiệp đẩy mạnh đơn hàng (frontloading) trước rủi ro thuế quan từ chính sách bảo hộ của Mỹ.

Du lịch: Doanh thu dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng 16,2%, du lịch tăng 60,2% nhờ lượng khách quốc tế phục hồi (đặc biệt từ Trung Quốc) và các sự kiện văn hóa lớn.

Đầu tư công và FDI: Đầu tư tăng 8% YoY, vốn giải ngân FDI đạt 26,2 tỷ USD (+9,3% YoY, chiếm 5,5% GDP). Vốn đăng ký FDI tăng 23,8%, tập trung vào chế biến chế tạo (51%) và bất động sản (22%), dù FDI mới giảm nhẹ 3%.

Tiêu dùng tư nhân: Tăng 8% YoY (so với 5,8% năm 2024), đóng góp ~53% GDP, nhưng thấp hơn mức trung bình 63% của các nước Đông Á đang phát triển.

Nhận xét: Động lực tăng trưởng mạnh mẽ nửa đầu 2025 đến từ xuất khẩu và du lịch, nhưng WB cảnh báo xuất khẩu có thể chững lại do thương mại toàn cầu suy giảm (dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu chỉ 2,5% năm 2026).

Lãi suất thấp kỷ lục: NHNN giữ lãi suất tái cấp vốn ở 4,5% và chiết khấu 3% từ tháng 6/2023, đưa lãi suất thực về gần 0%. Điều này thúc đẩy tín dụng tăng 11,82% YoY (đạt 17,46 triệu tỷ VND tính đến 29/8/2025), vượt xa các năm trước (2024: 7,3%, 2023: 5,6%).

Tín dụng bùng nổ: Tín dụng chảy mạnh vào bất động sản (20% dư nợ), chế biến chế tạo, và thương mại. Tuy nhiên, tỷ lệ dư nợ/tiền gửi vượt 100% ở nhiều ngân hàng, gây áp lực thanh khoản.

Trái phiếu ngân hàng: Khối lượng phát hành đạt 117.000 tỷ VND (+2,4 lần YoY), chiếm 77% tổng trái phiếu doanh nghiệp, cho thấy các ngân hàng tích cực huy động vốn trung-dài hạn.

Rủi ro tín dụng:

Nợ xấu gia tăng: Tỷ lệ nợ xấu (NPL) ~2,5% (tăng từ 2% cuối 2024). Hết hiệu lực của Thông tư 02/2023 (tháng 12/2024) buộc ngân hàng ghi nhận nợ tái cơ cấu, có thể đẩy NPL lên 3-4% trong 2025.

Dự phòng suy giảm: Tỷ lệ dự phòng/nợ xấu giảm gần một nửa trong 3 năm qua, làm suy yếu khả năng hấp thụ tổn thất.

Dòng vốn lệch hướng: Tín dụng đổ vào bất động sản và chứng khoán (VN-Index +12,1% YoY) làm tăng nguy cơ lạm phát (>4,5%) và đầu cơ (vàng hóa, đô la hóa).

VND giảm giá: Tỷ giá USD/VND tăng 2,8% YoY, đạt 26.057 VND/USD (tháng 6/2025). NHNN điều chỉnh tỷ giá trung tâm tăng 3,1%, với đợt giảm giá 2,2% trong tháng 5 – lớn nhất kể từ tháng 12/2022.

Chiến lược NHNN: Mở rộng biên độ tỷ giá ±5% để tạo dư địa điều chỉnh, giảm áp lực lên đồng nội tệ trong bối cảnh USD mạnh lên (DXY ~105 điểm).

Thách thức:

Căng thẳng thương mại: Chính sách bảo hộ của Mỹ (thuế quan tiềm năng 10-20% với hàng Việt Nam) và suy giảm thương mại toàn cầu có thể làm giảm xuất khẩu từ 14,2% xuống 8-10% năm 2026.

Rủi ro nội tại: Nợ xấu tăng, tín dụng lệch hướng, và tiêu dùng tư nhân thấp hơn khu vực có thể kìm hãm tăng trưởng dài hạn.

Khuyến nghị WB:

Tài khóa dẫn dắt: Tận dụng nợ công thấp (~40% GDP) để tăng đầu tư công vào năng lượng, logistics, và hạ tầng giao thông, nhưng cần giám sát hiệu quả sử dụng vốn.

Cải cách cơ cấu: Thúc đẩy tăng trưởng xanh, nâng cao chất lượng nhân lực, đa dạng hóa thương mại để giảm phụ thuộc vào Mỹ và Trung Quốc.

Tăng cường khu vực tư nhân: Khuyến khích doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, áp dụng công nghệ để nâng năng suất.

Giám sát tài chính: Cải thiện tỷ lệ an toàn vốn (CAR ~9%), tăng vai trò NHNN trong quản lý rủi ro và ứng phó khủng hoảng.

Nhận xét: WB là tổ chức định chế tài chính có uy tín trên toàn cầu luôn đưa ra dự báo trung lập, cẩn trọng là điều dễ hiểu. Điều này tác động không nhỏ đến tâm lý NĐT trên thị trường chứng khoán.