Bài của Phan Phương Linh

"Tôi hoan nghênh sự đồng thuận của các bên để tiếp tục Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu ngũ cốc, thực phẩm và phân bón từ Ukraine một cách an toàn", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 17/11 thông báo.

Ông Guterres cũng khẳng định LHQ "hoàn toàn cam kết loại bỏ những trở ngại còn lại đối với hoạt động xuất khẩu thực phẩm và phân bón từ Liên bang Nga". Đây là phần mà Nga coi là quan trọng trong Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen.

Bộ trưởng Hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho biết thỏa thuận ngũ cốc sẽ được gia hạn thêm 120 ngày, ca ngợi đây là "bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống khủng hoảng lương thực toàn cầu".

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, hai bên còn lại tham gia Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, chưa bình luận về thông tin.

Sau thỏa thuận ký ngày 22/7, khoảng 11,1 triệu tấn nông sản đã được vận chuyển, trong đó có 4,5 triệu tấn ngô và 3,2 triệu tấn lúa mì. Trung tâm Điều phối chung (JCC) được thành lập tại Istanbul theo thỏa thuận, bao gồm các đại diện cấp cao từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và LHQ.

Các tàu đến bốc hàng cần trải qua quá trình kiểm tra ngoài khơi Istanbul để đảm bảo không mang vũ khí, sau đó đi qua hành lang an toàn được JCC thiết lập đến các cảng Chornomorsk, Odessa và Yuzhny của Ukraine. Trong hành trình rời đi, các tàu lại được kiểm tra ở ngoài khơi Istanbul.

Nga ngày 29/10 thông báo đình chỉ thực thi thỏa thuận ngũ cốc sau vụ tập kích nhằm vào cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea. Nga cho biết vụ tập kích "đe dọa các tàu thuộc Hạm đội Biển Đen và tàu dân sự tham gia đảm bảo an ninh hành lang ngũ cốc".

Bộ Quốc phòng Nga ngày 2/11 thông báo tiếp tục thực thi thỏa thuận ngũ cốc, sau khi "phía Ukraine đã đảm bảo rằng hành lang nhân đạo trên biển sẽ chỉ được sử dụng phù hợp với các quy định của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen và quy định liên quan JCC". Tổng thống Vladimir Putin sau đó tuyên bố Nga bảo lưu quyền rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc.

Xuất khẩu ngũ cốc đình trệ được cho là nguyên nhân khiến giá lương thực toàn cầu tăng, đồng thời làm dấy lên lo ngại về nạn đói, đặc biệt ở những nước nghèo nhất thế giới.

Phương Tây cho rằng số lượng chuyến hàng ngũ cốc từ Ukraine sụt giảm sau khi chiến sự bùng phát hồi tháng 2 là một trong những nguyên nhân đẩy giá lương thực lên cao.

Nga bác cáo buộc làm trầm trọng khủng hoảng lương thực, cho rằng các lệnh hạn chế đối với xuất khẩu của nước này khiến giá lương thực tăng. Giới chức Nga cho biết dù lương thực và phân bón được rút khỏi lệnh hạn chế xuất khẩu của nước ngoài, nước này vẫn chịu hạn chế liên quan đến hậu cần, thuê tàu, chuyển tiền và bảo hiểm.

Theo: vnexpress.net