Bài của Hoàng Linh

Sự trỗi dậy của đồng “Petroyuan” có làm kết thúc triều đại của “Petrodollars” và tác động của nó đến thị trường toàn cầu như thế nào.

Năm 2022 chính là năm mà các Ngân hàng trung ương mua nhiều vàng nhất nếu tính trong 55 năm trở lại đây. Năm 1971 đồng USD là đồng tiền không còn được hỗ trợ bởi vàng nhưng hệ thống Petrodollars đã hỗ trợ USD và đẩy USD thành đồng tiền bá chủ thế giới.

Theo Financial Times, những người mua vàng lớn vào năm 2022 là Trung Quốc và các nhà sản xuất dầu mỏ ở Trung Đông, những người mà ngoài tiền ra họ chẳng có thứ gì. Đó không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên, vì các quốc gia này sẽ là trung tâm của những thay đổi đối với hệ thống tiền tệ quốc tế.

Không có gì bí mật khi Trung Quốc cất giữ vàng trong những năm qua.Trung Quốc là nhà sản xuất và mua vàng lớn nhất thế giới. Hầu hết số vàng đó được Trung Quốc đem về cất trong kho bạc nhà mình chứ không có gửi cho Mỹ cất giùm như các nước khác. Không ai biết chính xác lượng vàng của Trung Quốc, nhưng hầu hết các nhà quan sát tin rằng nó gấp nhiều lần so với những gì chính phủ tuyên bố.

Trung Quốc mua nhiều vàng như vậy chỉ đơn giản là họ muốn chia sẻ ngôi vương của USD và nếu “tiện” thì lấy luôn ngôi số 1 của USD và có phải lúc này sau bao nhiêu năm nằm “ẩn mình chờ thời” ?

Đầu tiên chúng ta phải nhìn lại chuyến thăm của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình tới Ả Rập (Arab Saudi) và các quốc gia khác trong liên minh GCC để đưa ra 1 mô hình hợp tác năng lượng mới. Cuộc gặp của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc thì chi tiết không biết như nào nhưng Sau chuyến thăm Ả Rập trở về ông Tập cận Bình có phát biểu như sau: “Trung Quốc sẽ tiếp tục nhập khẩu một lượng lớn dầu thô từ các nước GCC, mở rộng nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng, tăng cường hợp tác phát triển dầu khí thượng nguồn, dịch vụ kỹ thuật, lưu trữ, vận chuyển và lọc dầu, đồng thời tận dụng tối đa nguồn dầu mỏ Thượng Hải và Sàn giao dịch khí đốt quốc gia như một nền tảng để thực hiện thanh toán bằng đồng nhân dân tệ trong giao dịch dầu khí”. Để chứng minh câu nói là làm thì từ 3/2018 sàn Thượng Hải (INE) đã cho giao dịch của dầu Brent bằng đồng Yuan.

Ý nghĩa của việc này là muốn hướng cán cân quyền lực giao dịch dầu ra khỏi Mỹ - đó mới là mục tiêu chính. Các nước giao dịch dầu đều không muốn nắm đồng Yuan của Trung Quốc do đó ông Tập đã đi 1 nước cờ quan trọng là nếu các Nếu không thích cần Yuan thì cứ chuyển nó sang vàng Trung Quốc sẽ trả bằng vàng và Trung Quốc sẽ “kết nối” các giao dịch này sang sàn giao dịch vàng Thượng Hải (sàn gd vàng lớn nhất thế giới) và Hongkong.

PetroChina và Sinopec, hai công ty dầu mỏ của Trung Quốc, cung cấp thanh khoản cho hợp đồng tương lai dầu thô bằng đồng Yuan bằng cách là những người mua lớn. Vì vậy, nếu bất kỳ nhà sản xuất dầu nào muốn bán dầu của họ bằng đồng Yuan (và vàng một cách gián tiếp), sẽ luôn có một cuộc đấu thầu và vì vậy thanh khoản sẽ không bị đứt. Mọi nỗ lực để các nước có thể giao dịch dầu bằng đồng Yuan

Trong gần 50 năm, Ả Rập luôn khẳng định bất kỳ ai muốn mua dầu của họ đều phải thanh toán bằng USD nhưng bây giờ Ả Rập lại đóng vai anh Hải và quay xe. Sau chuyến thăm lịch sử của ông Tập Cận Bình và thông báo gây chấn động chính phủ Ả Rập không còn phải che giấu ý định bán dầu bằng đồng Yuan “Saudi Arabia sẵn sàng thảo luận về thương mại bằng các loại tiền tệ khác ngoài đồng đô la Mỹ, theo bộ trưởng tài chính của vương quốc.” Theo Bloomberg

Sau biến cố chính trị Mỹ không còn đủ lực để hỗ trợ Ả Rập tiếp tục gây bất ổn Yemen khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan và đẩy các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran vào thế càng đàm phán càng làm cho Iran tiến gần đến vũ khí hạt nhân. Ngay lúc này Trung quốc đã xuất hiện như một vị thiên sứ từ trên trời xuống để “hàn gắn” hết các lỗ rò này cho Ả Rập và vì vậy Ả Rập chấp nhận mua bán dầu bằng Yuan.

Trung Quốc đã là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới. Hơn nữa, lượng dầu mà nước này nhập khẩu tiếp tục tăng khi nó cung cấp nhiên liệu cho nền kinh tế hơn 1,4 tỷ người. Quy mô tuyệt đối của thị trường Trung Quốc khiến Ả Rập và các nhà xuất khẩu dầu mỏ khác không thể phớt lờ yêu cầu thanh toán bằng đồng Yuan vô thời hạn của Trung Quốc. Sàn giao dịch năng lượng quốc tế Thượng Hải tiếp tục làm dịu thỏa thuận cho các nhà xuất khẩu dầu mỏ.

“Động thái của Ả Rập có thể làm giảm uy thế của đồng USD trong hệ thống tài chính quốc tế, thứ mà Washington đã dựa vào trong nhiều thập kỷ để in tín phiếu Kho bạc (Bond) mà nước này sử dụng để tài trợ cho thâm hụt ngân sách của mình.” – Theo WJS

Để “Petroyuan” có thể thay thế “Petrodollars” cần một thời gian dài nữa, nhưng nó đang dần được thực hiện hóa khi tỷ trọng dự trữ USD của các nước đang giảm sút ở năm 2001 tài sản USD chiếm hơn 70% đến năm 2020 tỷ lệ dự trữ USD toàn cầu giảm xuống còn 59% đây là lần đầu tiên tỷ lệ dự trữ USD giảm xuống mức 60% tính từ năm 1995