Bài của Trần Đỗ Kiến Quốc

Ngày 4/5, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) công bố giá bán điện bình quân tăng từ 1.864,44 đồng lên 1.920,37 đồng/kWh (chưa gồm thuế VAT), tương đương tăng tăng 3%. Với quyết định này, giá điện bán lẻ bình quân đã được điều chỉnh tăng sau 4 năm bị kìm giữ (kể từ tháng 03/2019).

Nhìn rộng hơn trong 10 năm, tính từ năm 2009 - 2019, giá bán lẻ điện bình quân đã có 10 lần điều chỉnh tăng, mức tăng trung bình giai đoạn này đạt 10%/năm.

Đến ngày 8/11 * Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2941/QĐ-BCT, phê duyệt tăng giá điện bán lẻ thêm 4,5% lên mức bình quân 2.006 đồng/kWh, có hiệu lực từ ngày 09/11/2023.

Trong khi đó, điện đang chiếm tỷ trọng lớn, khoảng 3,5% tổng cấu thành rổ tính CPI. Với việc giá điện bán lẻ tăng 4,5% sẽ khiến CPI tháng 12 tăng 0,15% (tác động của việc tăng giá điện đối với CPI trễ 1 tháng).

Nếu tính cục bộ, giá điện sẽ tác động ở mức tương đối lên CPI. Tuy nhiên nếu tính rộng ra, việc giá điện tăng 4.5% và luỹ kế 2023 tăng 7.5% sẽ tác động lên nền kinh tế khá nhiều vì:

+ Thứ nhất: Điện đang đóng 1 vai trò rất quan trọng trong việc sản xuất của các ngành công nghiệp. Ví dụ như thép, giấy, xi măng…. Đây là những nhóm ngành mà sẽ là nguyên vật liệu cho những ngành khác, nên nếu nguyên vật liệu tăng thì buộc các nhóm ngành khác cũng sẽ tăng theo. CPI sẽ tăng theo tính dây truyền.

+ Thứ hai: Ngoài tác động đến sản xuất, thì cái mà giá điện tăng sẽ làm tăng sự dè chừng của các DN nước ngoài muốn đầu tư và VN, còn nhớ đầu tháng Itel đã huỷ kế hoạch mở rộng tại VN vì lí do điện, (nguồn: Reuters). Ngoài ra tăng giá điện sẽ ảnh hưởng vận hành các KCN, cũng như có vận hành nhà máy thủy điện, điện mặt trời áp mái... (ví dụ: IDC và SIP…)

Tuy ảnh hưởng là thế tuy nhiên tác động tích cực đi kèm theo cũng không phải nhỏ, cái đầu tiên chúng ta sẽ thấy đó là doanh thu EVN sẽ được cải thiện, cụ thể theo ông Phước (kế toán trưởng EVN) thì khoản tăng này sẽ đóng góp 3200 tỷ đồng doanh thu, giúp EVN giảm lỗ luỹ kế đáng kể.

=> Tóm lại, việc giá điện tăng thì người chịu ảnh hưởng trực tiếp sẽ là người dân. Còn chịu ảnh hưởng như nào thì cần thời gian phản ánh vào con số để các nhà chức trách sẽ có thêm hành động. Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, việc tăng giá điện cũng 1 phần nào đó sẽ giúp cho EVN có nguồn thu dồi dào hơn từ đó có thể đáp ứng tốt hơn về nguồn cung sản lượng điện.