Bài của Hường

Theo tín ngưỡng dân gian, Rằm tháng 7 là ngày lễ Vu Lan, ngày Xá tội vong nhân. Cùng tìm hiểu cách chuẩn bị mâm cúng Rằm tháng 7 đầy đủ và đúng nghi thức nhé.

Rằm tháng 7 (ngày 15/7 Âm lịch) là ngày lễ lớn của Phật Giáo Việt Nam, ngày này còn gọi là Lễ Vu Lan, con cái sẽ tri ân, báo đáp công ơn sinh thành của ông bà, cha mẹ. Bên cạnh đó, đây cũng là ngày lễ Xá tội vong nhân.

Tháng 7 âm lịch gắn liền với lễ cúng cô hồn bắt nguồn từ Trung Quốc, sau theo dòng chảy của văn hóa tới nhiều nước ở Châu Á. Tuy nhiên mỗi quốc gia vẫn có điểm khác biệt theo văn hóa riêng của các nước.

Thời hậu Đông Hán có một Đạo giáo - đạo đưa ra quan niệm về việc cúng “ngày Rằm tháng bảy”, họ gọi ngày này là tiết Trung Nguyên bắt đầu từ ngày mồng 1 tháng 7 Âm lịch (ngày “mở cửa quỷ môn”) cho đến ngày 30 tháng 7 (ngày “đóng cửa quỷ môn”). Tháng 7 hay còn được gọi là tháng “cô hồn”

Ngày 15 tháng 7 này còn được gọi là ngày “Xá tội vong nhân” hoặc “cúng cô hồn”, “cúng thí thực”. Nó cũng liên quan tới việc “đóng mở cửa quỷ môn”, khi đó các cô hồn bị chết oan, chết mà không có người thân thờ cúng… sẽ được lên dương thế để thọ hưởng sự cúng tế và nhận đồ thế chấp của người trần gian.

Theo tín ngưỡng Việt Nam, ngày này còn gọi là Lễ Vu Lan, lễ báo hiếu đấng sinh thành dưỡng dục "Vu lan về con cài lên ngực. Bông hồng vàng báo hiếu mẹ cha".

Truyện kể dân gian rằng ngày Rằm tháng 7 xuất phát từ câu chuyện của Bồ tát Mục Kiều Liên - một trong những đệ tử giỏi của Đức Phật. Khi nghe tin mẹ ông bị lưu đày kiếp Ngạ Quỷ, vì thương mẹ nên ông dùng phép đến tìm mẹ và dâng cơm cho mẹ. Nhưng cơm vừa đến miệng mẹ thì lại biến thành tàn lửa. Mục Kiền Liên đau lòng quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ. Phật nói rằng: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó”. Sau khi nghe lời Phật dạy thì ông đã thực hiện và cứu được mẹ. Về sau ngày Rằm tháng 7 được xem như ngày báo hiếu cha mẹ.

Theo "Phật Thuyết Cứu Bạt Diệm Khẩu Ngạ Quỷ Ðà La Ni Kinh" thì việc cúng cô hồn tháng 7 là do liên quan đến chuyện giữa ông A Nan Ðà và một con quỷ miệng lửa. Vào một buổi tối, khi A Nan đang ngồi trong tịnh thất thì thấy một con ngạ quỷ khô gầy, cổ nhỏ dài, miệng nhả ra lửa bước tới. Quỷ nói rằng ba ngày sau A Nan sẽ chết và luân hồi thành ngạ quỷ miệng lửa mặt cháy như nó. A Nan sợ quá liền nhờ quỷ bày cho cách để tránh khỏi khổ đồ. Quý nói rằng: “Ngày mai ông phải thí cho bọn ngạ quỷ chúng tôi mỗi đứa một hộc thức ăn, lại vì tôi mà cúng dường Tam Bảo thì ông sẽ được tăng thọ mà tôi đây cũng sẽ được sanh về cõi trên". A Nan đem chuyện thưa với Đức Phật, Phật liền đặt cho bài chú "Cứu Bạt Diệm Khẩu Ngạ Quỷ Ðà La Ni" để tụng trong lễ cúng để thêm phúc phần.

Theo lịch vạn niên 2024, rằm tháng 7 năm 2024 âm lịch là ngày 18/8/2024 dương lịch.

Mâm cúng rằm tháng 7 sẽ thường có mâm cúng thần linh, gia tiên và mâm cúng chúng sinh. Mâm cúng cơ bản cho ngày rằm tháng Bảy thường có gà luộc, canh miến mọc, xôi đỗ xanh, thịt bò xào , chả nem,,...Mâm cúng thần linh sẽ có gà trống nguyên con và xôi hoặc bánh chưng đã bóc hết lá nhưng không cắt thành miếng. Bên cạnh phải có rượu , chè, hoa quả, trái cây.

Mâm cúng gia tiên thì là một mâm cơm như cúng bình thường tùy vào hoàn cảnh người đang sống, món chay hay mặn đều được.

Mâm cúng chúng sinh thì phải có gạo, muối, cháo trắng, hoa quả, đường thẻ, quần áo chúng sinh, bỏng ngô, bánh kẹo, tiền vàng, nước, 3 ly cốc nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.

Mâm cúng Phật nên đặt ở vị trí cao nhất trên bàn thờ. Trường hợp không thể chuẩn bị đồ chay, gia chủ có thể chỉ cần cúng nước lọc, trái cây và hoa tươi.

Mâm cúng chúng sinh nên đặt ngoài sân, trước cửa nhà và tránh bày biện phô trương, có chứa đồ mặn để không khơi dậy lòng tham, sân, si của các vong hồn.

Theo quan niệm dân gian, gia chủ có thể cúng Rằm tháng 7 từ mùng 02/7 đến trước 12 giờ trưa ngày 15/7 Âm lịch. Ngày cúng Rằm tháng 7 đẹp nhất được cho là ngày 13/7 Âm lịch. Đây được xem là ngày hoàng đạo, tốt cho cầu tài, xuất hành, đạt nhiều may mắn.

Ngoài ra, tùy từng lễ cúng mà gia chủ có thể lựa chọn khung giờ phù hợp. Thời gian tốt nhất cho từng lễ cúng như sau:

- Cúng Phật: cúng trong buổi sáng

- Cúng gia tiên: buổi trưa, từ 10h00 - 12h00

- Cúng cô hồn: buổi chiều tối, lúc chạng vạng, từ 17h00 - 19h00

Vì là tháng cô hồn có nhiều điều tâm linh dễ xảy ra vì vậy bạn cần biết những điều kiêng kỵ rằm tháng 7 sau đây:

- Không đi chơi đêm vào tháng cô hồn vì quan niệm cho rằng tối ma quỷ đi lang thang nhiều.

- Không đốt tiền vàng, vàng mã vì dễ thu hút ma quỷ kéo đến.

- Không nhổ lông chân vì theo quan niệm “một sợi lông chân quản 3 con quỷ” nên nếu nhổ lông chân trong tháng cô hồn sẽ dễ gặp chuyện xui xẻo.

- Không phơi quần áo buổi đêm vì có thể ma quỷ sẽ “mượn tạm” để mặc.

- Không ăn vụng đồ cúng.

- Không nhặt tiền lẻ rơi vì có thể là tiền người ta cúng bái, người nhặt sẽ phải chịu tai họa thay cho người rải tiền.

- Không treo chuông gió ở đầu giường vì dễ thu hút ma quỷ.