Youtube, Facebook, Amazon không nộp thuế, người Việt Nam mua hàng nộp thay?

Dự thảo quy định các “gã khổng lồ” công nghệ kinh doanh tại Việt Nam sẽ phải kê khai, nộp thuế; Hoặc người Việt Nam mua hàng sẽ phải nộp thay.

Bộ Tài chính ngày 2/3 đã công bố Dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật quản lý thuế và Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế.

Nội dung đáng chú ý nhất trong dự thảo là quy định các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số.

Theo đó, dự thảo quy định các đối tượng có trách nhiệm trong việc đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số gồm 4 đối tượng, trong đó gồm nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam.

Dự thảo cũng quy định, trường hợp nhà cung cấp ở nước ngoài thực hiện ủy quyền cho tổ chức, đại lý thuế hoạt động theo pháp luật Việt Nam, thì bên được ủy quyền có trách nhiệm thực hiện các thủ tục về thuế (đăng ký, kê khai, nộp thuế) theo hợp đồng đã ký với nhà cung cấp ở nước ngoài.

Trong trường hợp nhà cung cấp ở nước ngoài không thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam thì bên mua (tổ chức có đăng ký kinh doanh và hoạt động theo pháp luật Việt Nam) hàng hóa, dịch vụ của nhà cung cấp ở nước ngoài có nghĩa vụ kê khai, khấu trừ và nộp thuế thay cho nhà cung cấp ở nước ngoài.

Nếu cá nhân có mua hàng hóa, dịch vụ của nhà cung cấp ở nước ngoài thì ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán có trách nhiệm khấu trừ, nộp thay.

Theo dự thảo này, Tổng cục Thuế sẽ công bố tên, địa chỉ website của nhà cung cấp ở nước ngoài chưa thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế mà người mua hàng hóa, dịch vụ có thực hiện giao dịch; Sau đó chuyển cho các ngân hàng, trung gian thanh toán để khấu trừ thuế.

Trường hợp cá nhân có mua hàng hóa, dịch vụ của nhà cung cấp nước ngoài có thanh toán bằng thẻ hoặc các hình thức khác mà ngân hàng, trung gian thanh toán không thể khấu trừ, nộp thay thì ngân hàng, trung gian thanh toán có trách nhiệm theo dõi số tiền chuyển cho các nhà cung cấp ở nước ngoài và định kỳ ngày thứ 10 hàng tháng gửi về Tổng cục Thuế.

Trước đó, trả lời tại phiên họp Quốc hội ngày 6/11/2020, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh Google, Amazon, Facebook và Apple phát sinh doanh thu tại Việt Nam hàng tỷ USD nhưng vẫn chưa đóng thuế. Vì vậy, lãnh đạo Bộ Thông tin - Truyền thông cho biết sẽ cùng Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới đóng thuế và kiểm soát dòng tiền thanh toán.

Ngành thuế phải tập hợp chứng từ, yêu cầu các doanh nghiệp kê khai chi tiết thay vì chỉ báo cáo chung là chi phí quảng cáo, khuyến mãi. Có vậy mới bắt đầu được câu chuyện quản lý thuế cho các ngành kinh doanh xuyên biên giới mà không đặt văn phòng ở Việt Nam.

Được biết, hiện nay nhiều tập đoàn như Facebook, Google... chưa mở văn phòng chính thức tại Việt Nam, hầu hết mới chỉ định các đại lý kinh doanh dịch vụ quảng cáo trên nền tảng này. Các đơn vị này cũng cho phép người dùng có thể tự đăng ký và thanh toán trực tiếp qua thẻ tín dụng.

Theo báo cáo công bố cuối năm ngoái của Google, Temasek và Brain & Company về kinh tế số Đông Nam Á 2020, ngành truyền thông trực tuyến tại Việt Nam đạt giá trị 3,3 tỷ USD, tăng 18% so với 2019. Số liệu từ Bộ TT-TT cũng cho thấy, hoạt động quảng cáo trực tuyến chiếm tỷ trọng lớn trong tổng đầu tư quảng cáo tại Việt Nam. Trong đó, 2 nền tảng được các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân lựa chọn quảng cáo trực tuyến nhiều nhất là Google và Facebook, chiếm khoảng 70% doanh thu thị trường quảng cáo trực tuyến.

Do đó, việc các tập đoàn lớn thu được hàng tỷ USD nhưng không đóng thuế hay đóng nhỏ giọt trong khi doanh nghiệp trong nước dù khó khăn vẫn phải đóng 20% thuế thu nhập doanh nghiệp là một bất công trên thị trường.