Ý nghĩa chiến lược của việc Nga-Trung tăng cường hợp tác năng lượng

"Thời báo Hoàn Cầu" ngày 7/2 cho biết các nhà lãnh đạo của Trung Quốc và Nga mới đây đã có cuộc gặp trực tiếp và thảo luận về các vấn đề hợp tác, phát triển và an ninh song phương và quốc tế. Sau cuộc gặp, hai bên đã ra "Tuyên bố chung về quan hệ quốc tế và phát triển bền vững toàn cầu trong kỷ nguyên mới".

Theo Hiệp định Mua bán Khí đốt tự nhiên Viễn Đông, Nga sẽ tăng thêm 10 tỷ mét khối lượng khí đốt tự nhiên bán cho Trung Quốc mỗi năm, nâng lượng khí đốt tự nhiên bán cho Trung Quốc mỗi năm đạt 48 tỷ mét khối. Hợp đồng mua bán dầu thô quy định Nga sẽ tiếp tục cung cấp 100 triệu tấn dầu thô mỗi năm cho Trung Quốc thông qua Kazakhstan trong thời hạn 10 năm.

Việc tăng cường hợp tác năng lượng giữa Trung Quốc và Nga có những ý nghĩa quan trọng sau:

Thứ nhất là bổ sung lợi thế cho nhau. Xây dựng hệ thống năng lượng sạch, carbon thấp, an toàn và hiệu quả đã trở thành xu hướng đồng thuận và phát triển của ngành dầu khí toàn cầu. Năm 2019, lượng tiêu thụ khí đốt tự nhiên của thế giới chiếm 24,2% mức tiêu thụ năng lượng sơ cấp, trong khi của Trung Quốc chỉ là 8,1%. Năm 2017, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia đã ban hành "Ý kiến về việc đẩy nhanh việc thúc đẩy sử dụng khí tự nhiên", trong đó đề xuất "Từng bước phát triển khí thiên nhiên thành một trong những nguồn năng lượng chính của hệ thống năng lượng sạch hiện đại của Trung Quốc. Năm 2020, tỷ lệ lượng khí tự nhiên trong cơ cấu tiêu thụ năng lượng sơ cấp Trung Quốc đạt khoảng 10%, phấn đấu đến năm 2030 nâng tỷ trọng này lên khoảng 15%. Đối với Nga, năng lượng là ngành công nghiệp trụ cột của nền kinh tế. Chính phủ Nga dựa vào xuất khẩu năng lượng để chiếm 75% doanh thu tài chính của mình. Việc tăng cường xuất khẩu dầu và khí đốt là một chiến lược quan trọng của Nga. Có thể thấy, tăng cường hợp tác năng lượng hoàn toàn phù hợp với lợi ích chiến lược của cả hai bên và là biểu hiện cụ thể của “quan hệ phối hợp đối tác chiến lược toàn diện trong thời kỳ mới” giữa hai nước.

Thứ hai, đó là một công cụ đắc lực để đạt được “mục tiêu 200 tỷ”. Hiệp ước láng giềng hữu nghị, hữu nghị và hợp tác Trung-Nga, được gia hạn vào năm 2021, chỉ ra rằng nhiệm vụ chiến lược của Trung Quốc và Nga là biến những lợi thế của quan hệ chính trị cấp cao chưa từng có giữa hai nước thành kết quả hợp tác hiện thực trong các lĩnh vực kinh tế và nhân văn. Năm 2021, kim ngạch thương mại Trung-Nga lần đầu tiên vượt 140 tỷ USD, nhưng vẫn còn khoảng cách xa để đạt mục tiêu 200 tỷ USD trong một vài năm tới mà hai nước đặt ra. Ngày 4/2, Bộ Thương mại Trung Quốc và Bộ Phát triển Kinh tế Nga đã ký "Tuyên bố chung về Lộ trình phát triển chất lượng cao của thương mại hàng hóa và dịch vụ Trung-Nga", chỉ ra rằng hợp tác năng lượng là một trong những những khu vực có tiềm năng đáng kể. Thỏa thuận hợp tác dầu khí nêu trên phù hợp với định hướng khai thác sâu hơn tiềm năng, là một trong những điểm khởi đầu quan trọng để mở rộng hợp tác kinh tế thương mại.

Thứ ba, nó phù hợp với xu hướng phát triển năng lượng chung của toàn cầu. Trong bối cảnh thế giới đang tiến tới kiểm soát và giảm sự gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu, cả Trung Quốc và Nga đều coi việc tạo đỉnh carbon và trung hòa carbon là những nhiệm vụ chiến lược quan trọng. Tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực phát triển carbon thấp như khí đốt tự nhiên là ý nghĩa đúng đắn của việc thực hiện Thỏa thuận Paris.

Thứ tư, thể hiện đôi bên cùng có lợi. Trong một thời gian dài, khoảng 1/3 lượng dầu mỏ và 40% lượng khí đốt tự nhiên của châu Âu đến từ Nga, nhưng trong những năm gần đây, Mỹ đã dần dần tăng cường xuất khẩu khí đốt tự nhiên sang châu Âu, cố gắng hết sức để ngăn chặn Dự án “Dòng chảy phương Bắc 2” do Đức và Nga hợp tác xây dựng. Cuộc chiến giành năng lượng đang ngày càng trở thành một trò chơi của các lợi ích địa chính trị và chiến lược quốc tế.

Thứ năm, có lợi cho sự phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế thế giới. Sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và Nga cũng có lợi cho sự phục hồi của kinh tế thế giới. Năm 2021, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc dự kiến sẽ đóng góp khoảng 25% vào tăng trưởng kinh tế thế giới và là một trong những động lực chính dẫn dắt sự phục hồi của kinh tế thế giới. Theo dự báo của các cơ quan liên quan, Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, dự kiến sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm khoảng 5% từ năm 2021 đến 2035 và khoảng 4,2% từ năm 2036 đến 2040. Do đó, nhu cầu về năng lượng của Trung Quốc cũng sẽ tăng theo. Thỏa thuận mua bán dầu khí được Trung Quốc và Nga ký kết lần này chứng tỏ điều này. Việc tăng cường hợp tác dầu khí giữa Trung Quốc và Nga là để phát huy thế mạnh của nhau và khắc phục điểm yếu của nhau, đạt được kết quả cùng có lợi và cùng thắng.