Xung quanh thông tin Nga đặt mua máy bay không người lái của Iran

Một trong những chủ đề được nói đến nhiều nhất trên truyền thông quốc tế những ngày qua là Nga có thể mua phi đội máy bay không người lái trinh sát - tấn công của Iran. Tuy nhiên, cả Nga và Iran đều chưa chính thức xác nhận vụ mua bán này.

Người đầu tiên nói Nga quan tâm đến việc mua máy bay không người lái của Iran là Jack Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ. Tuy nhiên, thế giới phương Tây đang tiến hành một cuộc chiến tranh thông tin chống lại Nga, vì vậy những gì ông Sullivan nói có thể không chính xác.

Cuộc chiến Nga-Ukraine kéo dài nửa năm đã phơi bày mọi vấn đề của quân đội Nga, một trong số đó là sự thiếu hụt trầm trọng máy bay không người lái (UAV) quân sự, thứ mà phía Ukraine lại có rất nhiều. Khả năng tiến hành trinh sát trên không và điều chỉnh hỏa lực của Lực lượng vũ trang Ukraine với sự hỗ trợ của máy bay không người lái đã làm gia tăng đáng kể hiệu quả của hỏa lực pháo binh của họ và làm phức tạp hóa cuộc chiến phản pháo của Nga. Tình hình này nghiêm trọng đến mức một số cá nhân ở Nga bỏ tiền túi mua các máy bay không người lái dân sự và chuyển cho lực lượng dân quân Luhansk. Vì vậy, ý tưởng mua một loạt máy bay không người lái trinh sát - tấn công từ Iran có vẻ rất hợp lý.

Iran là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về máy bay không người lái. Iran đã bị phương Tây cấm vận trong nhiều thập kỷ qua, trong khi nước này phải đối mặt với các mối đe dọa tấn công của Israel và Mỹ. Trong nhiều năm qua, một số máy bay không người lái của Mỹ và Israel đã rơi vào tay người Iran; trên cơ sở đó, họ đã tạo ra ngành công nghiệp máy bay không người lái của riêng mình.

Được biết, loại máy bay không người lái Shahed-129 của Iran mà ông Jack Sullivan đề cập được cho là sản phẩm làm nhái từ máy bay không người lái MQ-1 Predator của Mỹ và Hermes 450 của Israel. Shahed-129 có sải cánh 16 mét, dài 8 mét, trọng lượng 400 kg, tốc độ tối đa 150 km/h, thời gian bay liên tục tới 24 giờ, bán kính chiến đấu 170 km. Điều thú vị là máy bay không người lái của Iran cũng đã sao chép thành công tên lửa chống tăng phóng từ trên không của Israel. Nói chung, người Iran đã rất đúng khi “mượn” những gì tốt nhất từ ​​đối phương, mà không cần phải xem xét các loại giấy phép khác nhau. Shahed-129 là một UAV trinh sát - tấn công chuyên dụng, rất hữu ích trên chiến trường Ukraine. Nhưng liệu người ta có thực sự nhìn thấy nó trong Lực lượng vũ trang Nga?

Thực tế điều này là hơi khó. Một mặt, Tehran phủ nhận cung cấp máy bay không người lái cho Nga. Mặt khác, bản thân Moscow thậm chí không thừa nhận thực tế họ đang đàm phán với Iran về chủ đề này. Trên thực tế, nếu Nga thừa nhận mua hàng trăm máy bay không người lái từ Iran, điều đó có nghĩa là quân đội Nga đã thất bại trong công tác chuẩn bị cho chiến tranh. Đây là vấn đề về hình ảnh của một cường quốc, không ai muốn bị mất mặt.

Tất nhiên, Nga vẫn có thể mua một lô UAV Shahed-129 mang tính thực nghiệm, nhưng không phải cho các lực lượng vũ trang của Liên bang Nga mà cho các lực lượng dân quân Luhansk. Ở đó rất thiếu máy bay không người lái. Sự xuất hiện của Shahed-129 thực sự có thể thay đổi cục diện chiến trường. Máy bay không người lái của Iran có thể ở lại trên không trong thời gian dài, theo dõi mọi động thái của quân đội Ukraine, xác định các trận địa của đối phương và chỉ thị mục tiêu cho pháo binh.

Cũng có một số người sẽ hỏi, Nga không tự sản xuất được máy bay không người lái sao? Ngành công nghiệp máy bay chiến đấu của họ thuộc hàng đầu trên thế giới, lẽ ra máy bay không người lái Nga cũng không quá tệ mới phải chứ? Câu hỏi này cũng dễ trả lời. Công nghiệp sản xuất máy bay không người lái quân sự của Nga nếu mang so sánh với trình độ của Mỹ, Israel và Trung Quốc thì hiện mới chỉ ở giai đoạn mới bắt đầu. Nga lâu nay không tập trung cho việc nghiên cứu và phát triển máy bay không người lái mà chú trọng hơn đến việc phát triển các máy bay chiến đấu có người lái, Nga mới chỉ thực sự nỗ lực trong lĩnh vực chế tạo UAV trong khoảng mười năm trở lại đây.

Có nghĩa là, hiện có một khoảng cách ít nhất mười năm về trình độ giữa các máy bay không người lái của Nga và các cường quốc máy bay không người lái trên thế giới. Tuy mấy năm gần đây Nga liên tiếp trình làng mấy loại UAV có tạo hình độc đáo, tính năng khá tốt, nhưng tất cả đều mới đang trong giai đoạn nghiên cứu phát triển hoặc thử nghiệm và chưa được sản xuất hàng loạt, chẳng hạn như S-70 Okhotnik, KYB-UAV, “Kho đạn di động” Lancet-3...

Theo một thống kê, số lượng máy bay không người lái trong quân đội Nga cách đây mười năm chưa đầy 200 chiếc, mặc dù con số này ngày nay đã lên tới hơn 2.000 chiếc nhưng hầu hết các máy bay không người lái đều nhỏ và hạng nhẹ, chủ yếu được sử dụng để trinh sát, giám sát chiến trường; số lượng máy bay không người lái trinh sát - chiến đấu thực sự rất ít.

Với việc chiến tranh giữa Nga và Ukraine tiếp diễn, sự thiếu hụt số lượng máy bay không người lái trong quân đội Nga càng thêm trầm trọng, đặc biệt là khi đối mặt với số lượng lớn máy bay không người lái TB-2 của Thổ Nhĩ Kỳ do Ukraine nhập khẩu, Nga có rất ít biện pháp phản kích và lực lượng máy bay không người lái của Nga vẫn chưa được xây dựng hoàn chỉnh và các biện pháp đối phó tương ứng đương nhiên sẽ có lỗ hổn