Xuất khẩu sang Mỹ tăng, Trung Quốc giảm

Thương chiến Mỹ - Trung đang giúp hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang  Mỹ tăng mạnh nhưng mặt khác lại làm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc có xu hướng giảm.

Báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê cho thấy, 5 tháng đầu năm 2019, xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các thị trường truyền thống đều tăng, trừ thị trường Trung Quốc.

Theo đó, 5 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam đạt trên 100 tỉ đô la Mỹ, trong đó, Mỹ là thị trường lớn nhất với 22,6 tỉ đô la Mỹ, tăng 28%. Những mặt hàng tăng trưởng xuất khẩu mạnh nhất sang thị trường này gồm điện thoại và linh kiện (tăng 109,2%); điện tử, máy tính và linh kiện (58,4%); hàng dệt may (9,8%).

Trong khi đó, thị trường Trung Quốc đang có dấu hiệu giảm tốc. Tổng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này 5 tháng đầu năm đạt 13,4 tỉ đô la Mỹ, giảm 2,6%, trong đó các mặt hàng giảm mạnh nhất như gạo (giảm 78,7%), điện thoại và linh kiện (giảm 56,6%), thuỷ sản (giảm 11,8%).

“Thương chiến Mỹ - Trung đang tác động pha trộn tới thương mại của Việt Nam", ông Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) đánh giá.

Theo giải thích của người đứng đầu viện VEPR, hàng hoá Việt Nam có lợi thế hơn so với hàng Trung Quốc khi hàng nước này bị đánh thuế cao khi xuất sang Mỹ. Các doanh nghiệp Mỹ cũng sẽ lựa chọn nhiều hàng hoá của Việt Nam hơn trước bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung đang gia tăng.

Nhưng, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc cũng bị giảm trong thời gian gần đây. Để ứng phó tình trạng căng thẳng thương mại này, chính phủ Trung Quốc sẽ cố gắng bảo vệ thị trường nội địa khi doanh nghiệp của họ không còn khả năng xuất khẩu sang Mỹ nhiều như trước nữa. Do đó, họ sẽ “chặn” hàng hóa nhập khẩu, trong đó có hàng hóa từ thị trường Việt nam.

Vấn đề thương chiến Mỹ - Trung làm thay đổi chuỗi cung ứng đã được nhiều tổ chức nghiên cứu lo ngại. Báo cáo của Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho thấy xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc gặp khó trong thời gian gần đây bắt nguồn từ hai nguyên nhân. Thứ nhất, Trung Quốc chủ động hạn chế nhập khẩu trong bối cảnh chiến tranh thương mại. Hoặc nước láng giềng này đang làm khó hàng Việt Nam vì cho rằng Việt Nam muốn hạn chế tình trạng hàng Trung Quốc “mượn đường” để xuất khẩu sang nước thứ ba.

“Xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ ngày càng khó khăn", theo nhận định trong báo cáo kinh tế quý I của VEPR. Riêng đối với thị trường nông sản, đã có một số thay đổi trong giám sát xuất nhập khẩu hoa quả vào Trung Quốc. Theo đó, hoa quả xuất khẩu phải có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, hàng hóa có phải có nguồn gốc từ các nhà vườn hay cơ sở đóng gói đã đăng kí với các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng như đã được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận.