Xong vụ VNPT EPAY, cổ phiếu ABC thoát án cảnh báo

Trong thông báo mới đây, HNX quyết định đưa cổ phiếu ABC ra khỏi diện cảnh báo từ ngày 28/03/2024 do tổ chức kiểm toán đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần đối với BCTC năm 2023.

Bắt đầu từ vụ kiện VNPT EPAY nhiều năm trước

Quyết định của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) trên cơ sở xem xét BCTC năm 2023 đã được kiểm toán của CTCP Truyền thông VMG (UPCoM: ABC). Một năm trước, cổ phiếu ABC bị đưa vào diện cảnh báo do BCTC năm 2022 bị tổ chức kiểm toán đưa ra ý kiến kiểm toán ngoại trừ từ 3 năm liên tiếp trở lên.

Về nguyên nhân nhận ý kiến kiểm toán ngoại trừ, mọi chuyện bắt đầu từ năm 2017, thời điểm ABC hoàn tất chuyển nhượng toàn bộ cổ phần, tương ứng 62.25% vốn CTCP Thanh toán điện tử VNPT (VNPT EPAY) cho Global Payment Service (GPS) và UTC Investment (UTC) (GPS là một quỹ đầu tư được thành lập và quản lý bởi UTC, cả hai có trụ sở tại Hàn Quốc). Các bên sau đó đã xảy ra khiếu nại.

Theo BCTC được lập năm 2020 và 2021, ABC phản ánh khoản dự phòng phải trả có thể phát sinh từ hợp đồng chuyển nhượng vốn kể trên, lần lượt số tiền 209 tỷ đồng và 821 tỷ đồng, trong đó dự phòng số tiền phạt thuế 22 tỷ đồng.

Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC cho biết đã thực hiện các thủ tục cần thiết nhưng không thể thu thập được bằng chứng về giá trị dự phòng phải trả tiền phạt thuế này.

Phía ABC giải thích rằng khiếu nại thuế này là một sự kiện sẽ xảy ra trong tương lai nên khoản trích lập dự phòng trong năm 2020 và 2021 căn cứ vào kết luận theo bản án năm 2018 của Tòa án Nhân dân tỉnh Phú Thọ, trong đó có nêu việc EPAY đã thực hiện nâng khống 49 tờ hóa đơn với tổng giá trị 657 tỷ đồng.

Số tiền dự phòng được ước tính bằng số tiền truy thu, phạt thuế mà VNPT EPAY phải nộp theo quy định của pháp luật Thuế Việt Nam nhân với tỷ lệ sở hữu vốn của ABC tại VNPT EPAY trước thời điểm chuyển nhượng. Tại thời điểm kiểm toán năm 2020 và 2021, cơ quan Thuế vẫn chưa triển khai kiểm tra và xử lý các vi phạm về thuế tại VNPT EPAY.

Theo kết luận của cơ quan kiểm tra thì mức xử phạt đối với VNPT EPAY sẽ trong khoảng 20% đến 300% tùy thuộc vào tình tiết giảm nhẹ hay tăng nặng. Do đó, khoản dự phòng nghĩa vụ phải trả về phạt thuế của ABC có thể thay đổi tương ứng.

Ở BCTC năm 2022, kiểm toán vẫn giữ ý kiến kiểm toán ngoại trừ đối với giá trị dự phòng phải trả tiền phạt thuế 22 tỷ đồng. Theo ABC, ở thời điểm phát hành BCTC thì hai bên vẫn đang tiếp tục trao đổi và chưa có quyết định chính thức về nội dung bồi thường này. Sự không chắc chắn khoản phạt hành chính thuế cũng đã được giải quyết do Công ty đã nhận được yêu cầu bồi thường từ GPS và UTC số tiền 100 tỷ đồng sau khi VNPT EPAY đã có kết luận thanh tra thuế nên sẽ không còn xuất hiện trên BCTC năm 2023.

Vốn điều lệ 120 tỷ đồng, doanh thu 5 ngàn tỷ đồng

Sau khi bán hết cổ phần VNPT EPAY năm 2017, thương vụ được ABC ghi nhận lãi gần 400 tỷ đồng trong khi giá gốc chỉ 74 tỷ đồng. Khi đó vốn điều lệ công ty con ABC là 120 tỷ đồng.

Đến năm 2019, GPS và UTC cho rằng ABC đã phản ánh không trung thực và chính xác tình hình tài chính của VNPT EPAY khi đưa ra doanh thu 5.3 ngàn tỷ đồng và EBITDA (lãi trước thuế, lãi vay và khấu hao) là 26.7 tỷ đồng.

Đồng thời dựa trên bản án hình sự sơ thẩm năm 2018 của Tòa án Nhân dân tỉnh Phú Thọ, GPS và UTC cho rằng hoạt động của VNPT EPAY bao gồm cả những hoạt động vi phạm pháp luật ở Việt Nam nên đã đưa ra quyết định chưa chính xác trong việc mua bán cổ phần VNPT EPAY. Vì lẽ đó, 2 công ty Hàn Quốc đã tiến hành khởi kiện ra Trung tâm Trọng tài Quốc tế và đòi ABC bồi thường 755 tỷ đồng.

ABC sau đó đã trích lập dự phòng phải trả số tiền 632 tỷ đồng sau khi căn cứ vào phán quyết từ Trung tâm Trọng tài Quốc tế đồng thời tiếp tục kiến nghị liên quan đến các sai sót trong quá trình xem xét của trọng tài quốc tế.

Năm 2022, GPS và UTC đã gửi đơn đề nghị Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài quốc tế. Tuy nhiên, Tòa án sau đó đã không công nhận phán quyết này khiến GPS và UTC tiếp tục gửi đơn kháng cáo lên Tòa án Nhân dân cấp cao tại Hà Nội.

Đầu năm 2023, Tòa án Nhân dân cấp cao tuyên bố không công nhận kháng cáo của GPS và UTC, đồng thời giữ nguyên quyết định sơ thẩm. Yêu cầu bồi thường của GPS và UTC giảm xuống còn 100 tỷ đồng.

Cuối năm 2023, ước tính toàn bộ chi phí của ABC liên quan đến vụ kiện hơn 80 tỷ đồng, bao gồm 63 tỷ đồng tiền truy thu, phạt thuế của VNPT EPAY (tương ứng với tỷ lệ 62.25%); lãi chậm trả trước và sau phán quyết trọng tài khoảng 13 tỷ đồng; chi phí trọng tài và các chi phí khác phát sinh 4 tỷ đồng. ABC đã hoàn nhập dự phòng 20 tỷ đồng trong năm.

VNPT EPAY thành lập năm 2008, hoạt động chính trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến và phân phối thẻ nạp điện tử. Quỹ đầu tư Hàn Quốc UTC cũng thành lập năm 2008. Thời điểm 2016, quỹ này đang quản lý 7 quỹ đầu tư với trị giá hơn 100 triệu USD. UTC đã đầu tư thành công vào các công ty thanh toán điện tử tại Hàn Quốc và Nhật Bản.