Xói mòn niềm tin, Mỹ và Trung Quốc khó thống nhất về đàm phán thương mại

Tổng thống Donald Trump quyết định vẫn áp thuế suất 15% lên khoảng 110 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/9, đẩy căng thẳng thương mại lên nấc thang mới.

Bloomberg cho biết, các quan chức Trung Quốc và Mỹ vẫn chưa thống nhất được một chương trình đàm phán cụ thể trong tháng 9 này, sau khi Washington từ chối yêu cầu của Bắc Kinh nhằm hoãn đợt áp thuế quan có hiệu lực vào ngày 01/09.

Trong cuộc trò chuyện trong tuần qua, hai bên đã không thống nhất được ít nhất hai vấn đề. Thứ nhất là đề nghị của phía Mỹ trong việc xác định các tham số cụ thể cho vòng đàm phán thương mại tới. Thứ hai là yêu cầu của Trung Quốc về việc Mỹ lùi thời điểm áp thuế quan đến sau ngày 1/9.

Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định vẫn áp thuế suất 15% lên khoảng 110 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/9 như tuyên bố trước đó, đẩy căng thẳng thương mại lên nấc thang mới.

Đáp lại, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã phản ứng bằng cách báo hiệu chính phủ đã sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn về kinh tế. Bắc Kinh sau đó cho biết họ đã lên kế hoạch nộp đơn khiếu nại tới Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để phản đối quyết định áp thuế quan của Mỹ, theo tuyên bố của Bộ Thương mại nước này vào cuối ngày 02/09.

Tờ Nhân dân Nhật báo viết: "Đã đến lúc chính quyền Mỹ xem xét lại những hành động chống phá Trung Quốc một cách nóng vội của mình. Thay vào đó, hãy nỗ lực để đạt được một thỏa thuận thương mại, đây sẽ là cách tiếp cận mang lại nhiều thành quả hơn".

Một số quan chức của chính quyền Trump đang cố gắng duy trì các cuộc đàm phán vì thị trường tài chính toàn cầu luôn biến động theo sát với từng thông tin tích cực và tiêu cực trong cuộc chiến thương mại, vốn có vẻ như sẽ kéo dài tới chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của ông Trump.

Ông Trump đã bày tỏ sự thất vọng rằng các cuộc đàm phán đã không đưa các bên đến gần hơn với một thỏa thuận, thậm chí vào tuần trước, ông còn đe dọa rằng nếu ông không thể đạt một thỏa thuận tốt hơn cho mối quan hệ kinh tế của Mỹ với Trung Quốc, thì có thể Mỹ sẽ không làm kinh doanh với Trung Quốc nữa.

Ngày 30/08, ông Trump đã chỉ trích các doanh nghiệp Mỹ vì đã phàn nàn về việc họ phải chịu chi phí thuế nhập khẩu tăng cao, do những mức thuế mà chính quyền Mỹ đã áp lên khoảng 360 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Tổng thống Mỹ nói rằng các doanh nghiệp này đã không được quản lý một cách hiệu quả.

Mức thuế quan 15% áp lên 110 tỷ USD hàng Trung Quốc ngày 1/9 này sẽ có nhiều tác động trực tiếp tới người dân Mỹ, hơn cả mức thuế quan 25% áp lên 250 tỷ USD hàng hóa hiệu lực hồi tháng 9 năm ngoái.

Nguyên nhân là đợt thuế quan mới này chủ yếu nhằm vào hàng hóa tiêu dùng thiết yếu từ giày dép, hàng dệt may đến các sản phẩm công nghệ như Apple Watch.

Đợt thuế quan tiếp theo áp lên khoảng 160 tỷ USD hàng Trung Quốc từ ngày 15/12 sẽ ảnh hưởng nhiều mặt hàng như máy tính xách tay (laptop) và điện thoại di động.

Giới phân tích cho rằng các lãnh đạo Trung Quốc sẽ không muốn tỏ ra yếu đuối trước áp lực thuế quan từ phía Mỹ và họ cũng sẽ rất thận trọng khi xác định ngày đàm phán vì ông Trump thường bất ngờ thay đổi thái độ chỉ với một thông báo ngắn gọn trên Twitter.

Ngày 02/09, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói trong một cuộc họp ngắn tại Bắc Kinh rằng, điều quan trọng nhất hiện nay là tạo điều kiện cần thiết để tiếp tục đàm phán thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.

Nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Trung Quốc chịu ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại nhiều hơn Mỹ và thuế quan đang tạo ra những áp ngày càng rõ ràng hơn. Dù vậy, ngày 02/09, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đưa ra một tuyên bố nói rằng rủi ro hiện tại là có thể kiểm soát được và nền kinh tế vẫn đang ổn định.