Xét xử đại án ngành đăng kiểm: Ai nhận hối lộ nhiều nhất?

Trong đại án ngành đăng kiểm, hai bị cáo Trần Kỳ Hình và Đặng Việt Hà đều từng giữ chức vụ cao nhất là cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam nhưng không phải là người nhận hối lộ nhiều nhất…

Theo đó, TAND TP.HCM đang mở phiên xét xử xử sơ thẩm 254 bị cáo trong đại án đăng kiểm xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM và 3 trung tâm đăng kiểm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.

Sau hai ngày xét xử, đại diện VKS đã công bố được 84/341 trang cáo trạng về hành vi phạm tội của các bị cáo. Trong 254 bị cáo, hai bị cáo là cựu cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình, cùng quyền trưởng phòng Phòng kiểm định xe cơ giới Trần Anh Quân và 100 đồng phạm bị xét xử về tội nhận hối lộ theo khoản 4 Điều 354 BLHS, có khung hình phạt lên đến tử hình.

Theo cáo trạng, đại án đăng kiểm là vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế quy mô đặc biệt lớn, mang tính hệ thống và gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.

Cáo trạng xác định, tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, từ lãnh đạo cục; lãnh đạo, đăng kiểm viên, cán bộ các Phòng Kiểm định xe cơ giới (Phòng VAR) và Phòng Tàu sông; đăng kiểm viên các trung tâm đăng kiểm, các chi cục đăng kiểm tại TPHCM và trên địa bàn cả nước đã lợi dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đăng kiểm, cố ý làm trái các quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, móc nối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện, cá nhân thực hiện nhiều hành vi vi pháp luật hình sự.

Đáng chú ý, trong vụ án này, hai bị cáo Trần Kỳ Hình và Đặng Việt Hà đều từng giữ chức vụ cao nhất là cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam nhưng không phải là người nhận hối lộ nhiều nhất.

Các bị cáo tại phiên toà

Theo cáo trạng, Phòng kiểm định xe cơ giới (Phòng VAR) trực thuộc Cục đăng kiểm Việt Nam có chức năng tham mưu giúp Cục trưởng quản lý công tác kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường các loại xe cơ giới, kiểm tra xe máy chuyên dùng đang lưu hành trong phạm vi cả nước.

Trong quá trình làm việc, lãnh đạo, đăng kiểm viên, chuyên viên Phòng VAR đã nhận tiền hối lộ của các công ty từ 1,5 đến 3 triệu đồng/hồ sơ để cấp Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế cải tạo xe cơ giới trái quy định.

Từ tháng 3/2019, Trần Anh Quân được bổ nhiệm quyền trưởng phòng VAR. Quân và các đăng kiểm viên thống nhất hàng tháng sẽ chia số tiền hối lộ nhận được theo tỉ lệ: Quân nhận 700.000 đồng/hồ sơ (bao gồm phần của Quân, phần ngoại giao tiếp khách và phần chia cho lãnh đạo); các phó phòng VAR 100.000 đồng/hồ sơ/người; nhân viên văn phòng 50.000 đồng/hồ sơ/người. Số còn lại đăng kiểm viên được hưởng.

Hàng tháng, sau khi nhận được tiền hối lộ, Quân trực tiếp đưa cho Trần Kỳ Hình 60 triệu đồng/tháng và Đặng Việt Hà (thời điểm là phó cục trưởng) số tiền 20 triệu đồng/tháng; một phần Quân sử dụng để ngoại giao, tiếp khách; phần còn lại Quân hưởng lợi.

Từ tháng 8/2021, Trần Kỳ Hình nghỉ hưu và người kế nhiệm là Đặng Việt Hà đã yêu cầu Phòng VAR phải bảo đảm lợi ích của Hà là cao nhất. Phòng VAR đã họp và cùng thống nhất chia tiền theo tỷ lệ: Đặng Việt Hà 400.000 đồng/hồ sơ, Trần Anh Quân 300.000 đồng/hồ sơ, các phó phòng VAR mỗi người 100.000 đồng/hồ sơ, quỹ ngoại giao 140.000 đồng/hồ sơ, nhân viên văn phòng mỗi người 40.000 đồng/hồ sơ, số tiền còn lại đăng kiểm viên được hưởng.

Hàng tháng, sau khi các đăng kiểm viên tổng kết lại số hồ sơ, số tiền đã nhận được và đưa tiền, Quân kiểm tra số hồ sơ Phòng VAR đã thẩm định đạt trong tháng nhân với số tiền 400.000 đồng/hồ sơ, bỏ tiền vào phong bì và đưa cho Đặng Việt Hà.

>>Lo nguy cơ “ùn tắc” đăng kiểm tái diễn: Bộ GTVT đề xuất gì?

Từ ngày 1/3/2019 đến 30/9/2022, các đối tượng là lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam, lãnh đạo, đăng kiểm viên Phòng VAR đã nhận tiền hối lộ của 16 công ty thẩm định và cấp 29.676 Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế. Nhận hối lộ tổng số tiền hơn 60,5 tỉ đồng để chia nhau hưởng lợi.

Bị cáo Trần Kỳ Hình được Trần Anh Quân chia số tiền nhận hối lộ trong quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế là 1,68 tỉ đồng. Hình còn nhận tiền hối lộ liên quan đến việc thành lập trung tâm đăng kiểm và nhận tiền hối lộ từ các trung tâm với tổng số tiền hơn 5,4 tỉ đồng. Hình đã nhận tổng cộng hơn 7,1 tỉ đồng.

Bị cáo Đặng Việt Hà phải chịu trách nhiệm hình sự chung về số tiền nhận hối lộ của phòng kiểm định xe cơ giới là 31 tỉ đồng, số tiền nhận hối lộ của 4 trung tâm đăng kiểm Khối V tại TP.HCM là 7,6 tỉ đồng; tiền nhận hối lộ của 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội là 780 triệu đồng và số tiền hối lộ của các giám đốc trung tâm đăng kiểm Khối D là 680 triệu đồng, tổng cộng là 40,2 tỉ đồng. Đặng Việt Hà hưởng lợi hơn 8,5 tỉ đồng.

Cựu quyền trưởng phòng VAR Trần Anh Quân bị cáo buộc hưởng lợi nhiều nhất trong vụ án. Cụ thể, Phòng VAR đã thẩm định và cấp 29.676 Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế, nhận hối lộ tổng số tiền 60,5 tỉ đồng của 16 công ty. Do đó, Trần Anh Quân đã nhận số tiền từ các kiểm viên là 29.676 x 700.000 đồng/hồ sơ là hơn 20,7 tỉ đồng. Quân đưa hối lộ cho Trần Kỳ Hình 1,6 tỉ đồng, Đặng Việt Hà 5,9 tỉ đồng và chi ngoại giao, tiếp khách, hội nghị 1,6 tỉ đồng.

Ngoài ra, trong quá trình cấp phép đủ điều kiện hoạt động, kiểm tra đánh giá Trung tâm đăng kiểm 50-19D, Trần Anh Quân còn nhận hối lộ của Trần Bửu Tùng số tiền hơn 220 triệu đồng. Tổng số tiền hối lộ Trần Anh Quân hưởng lợi là hơn 11,7 tỉ đồng. Hiện, Quân đã nộp 750 triệu đồng tiền khắc phục hậu quả.

Phiên tòa xét xử “đại án” xảy ra tại Cục Đăng kiểm, các trung tâm đăng kiểm và Chi cục Đăng kiểm TP Hồ Chí Minh và các địa phương khác đã bắt đầu làm việc từ ngày ngày 18/7/2024. Đây là vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế quy mô đặc biệt lớn, mang tính hệ thống và gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.

Đáng chú ý, đây cũng là vụ án được cho là có nhiều cái nhất: số bị cáo đông nhất, tội danh nhiều nhất, phiên tòa dự kiến kéo dài nhất (3 tháng), nhiều luật sư tham gia bào chữa nhất. Phiên tòa được tổ chức kết hợp giữa hình thức trực tiếp (tại trụ sở TAND TP Hồ Chí Minh) và trực tuyến (tại Trại giam Chí Hòa, huyện Củ Chi).